Η επιδείνωση των συνθηκών και οι συνεχείς υποβαθμίσεις των προβλέψεων για την παγκόσμια ανάπτυξη «αναγκάζουν» την Κριστίν Λαγκάρντ να αναλάβει πρωτοβουλία και να ζητήσει από τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών της Ευρωζώνης να δράσουν άμεσα και συντονισμένα εφαρμόζοντας μέτρα ύψους 1,5 τρις. ευρώ ως «απάντηση» στην κρίση που προκαλεί το lockdown σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Στις Βρυξέλλες γνωρίζουν ότι το βασικό σενάριο σήμερα προβλέπει πως το ΑΕΠ της Ευρωζώνης θα συρρικνωθεί κατά 10% το 2020 που σημαίνει ότι η «τρύπα» που θα αφήσει ο κορονοϊός μόνο για φέτος και μόνο όσον αφορά την οικονομική παραγωγή θα ξεπεράσει κατά πολύ τα 2 τρισ. ευρώ.
Την ίδια ώρα, ο πλανήτης ετοιμάζεται να βιώσει μια συντονισμένη, βαθιά και παρατεταμένη ύφεση, που όμοιά της δεν έχει υπάρξει τα τελευταία 50 χρόνια που υπάρχουν λεπτομερή στοιχεία σύγκρισης. Τόσο η Λαγκάρντ όσο και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχουν στα συρτάρια τους και το δυσμενές σενάριο, το οποίο προβλέπει ότι η ύφεση θα κορυφωθεί όχι στο β’ τρίμηνο αλλά στο γ’ τρίμηνο του 2020, όταν το παγκόσμιο ΑΕΠ θα συρρικνωθεί σε ετήσια βάση κατά 12,5%. Που σημαίνει ότι η παγκόσμια οικονομία θα επιστρέψει στα προ κρίσης επίπεδα το 2022. Γνωρίζουν, επίσης, ότι στην αμερικανική Fed εξετάζονται σενάρια τρόμου με την ανάκαμψη να μην ξεκινά πριν το 2021.
Η ΕΚΤ, λοιπόν, θέλει να προλάβει τα χειρότερα και επειδή είναι παροιμιώδης η… χαμηλή ταχύτητα με την οποία οι χώρες της Ευρωζώνης καταλήγουν σε κάποιο συμβιβασμό, σπεύδει να προειδοποιήσει για το πόσο άσχημα θα είναι τα χειρότερα. Δεν αποκλείεται η Λαγκάρντ να αναλάβει και νέα πρωτοβουλία μέσα στις επόμενες ημέρες, ενώ ενδεικτική του κλίματος ήταν η δήλωση του κεντρικού τραπεζίτη της Λετονίας και μέλους του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Μάρτιν Κάζακς, περί ανευθυνότητας των Ευρωπαίων ηγετών στην περίπτωση που αφήσουν μόνη της την ΕΚΤ στη μάχη με την κρίση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα μέτρα που ζητάει η ΕΚΤ σε δημοσιονομικό επίπεδο και αντιστοιχούν στο 7,5% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης θα πρέπει να ληφθούν επιπλέον των μέτρων στήριξης που έχουν ανακοινώσεις οι κυβερνήσεις των χωρών-μελών, με στόχο η… δύναμη πυρός να φτάσει στο 20% ή κοντά στα 4 τρισ. ευρώ.
Στο μεταξύ, η ΕΚΤ ρίχνει όλα τα εργαλεία στη μάχη και όπως αναφέρει η Capital Economics, μετά την παροχή ρευστότητας των τελευταίων εβδομάδων ο ισολογισμός της ξεπέρασε για πρώτη φορά στην ιστορία το επίπεδο των 5 τρισ. ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης προήλθε από το νέο γύρο φθηνών μακροπρόθεσμων δανείων LTROs, μέσω των οποίων η ΕΚΤ έχει διαθέσει συνολικά στις τράπεζες της Ευρωζώνης 869 δισ. ευρώ.
Επιταχύνονται όμως και οι αγορές ομολόγων. Στην παρούσα φάση η ΕΚΤ «τρέχει» εκτός από το… κανονικό QE και το έκτακτο QE για την πανδημία. Και τα δύο προγράμματα μαζί αντιστοιχούν σε πάνω από το 50% του ισολογισμού της. Αν και το έκτακτο QE ξεκίνησε στις 26 Μαρτίου, κατάφερε να εκτινάξει τις αγορές στο υψηλότερο επίπεδο από τον Μάρτιο του 2017. Το σημείο, ωστόσο, που ξεχωρίζει είναι ότι μέσα σε μόλις ένα μήνα η ΕΚΤ αγόρασε 12 δις. ιταλικά ομόλογα και πλέον έχει στην κατοχή της 30 δις. πάνω από το ποσό που θα έπρεπε να έχει με βάση τους κανόνες πριν την πανδημία.
Παράλληλα, η ΕΚΤ έχει αυξήσει το δανεισμό σε δολάρια. Από τα μέσα Μαρτίου όταν συμφώνησε στη γραμμή ανταλλαγής με την Fed, οι απαιτήσεις της σε ξένο νόμισμα προς τους πολίτες της ζώνης του ευρώ έχουν τετραπλασιαστεί κοντά στα 150 δισ. ευρώ. Η κίνηση αυτή έχει στόχο τη μείωση του κόστους για όσους θέλουν να αντλήσουν κεφάλαια σε δολάρια.
