H κρίση των εφοδιαστικών αλυσίδων ξεκίνησε με τη διαμάχη μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας επί προέδρου Τραμπ και κλιμακώθηκε με ιδιαίτερη ένταση εξαιτίας της πανδημίας, με αποτέλεσμα να αποτελεί έναν από τους κύριους παράγοντες που έχουν ωθήσει τον πληθωρισμό σε υψηλά επίπεδα δεκαετιών και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Κατά τα διαστήματα υποχώρησης της πανδημίας, οι διαφορετικές ταχύτητες ανάκαμψης μεταξύ της Κίνας και των ΗΠΑ δημιούργησαν ένα «έμφραγμα» στις γραμμές εφοδιασμού μεταξύ των δυο χωρών, ενώ κάθε νέο κύμα της πανδημίας έρχεται να προσθέσει στην έλλειψη εμπορευματοκιβωτίων και στο συνωστισμό έξω από τα λιμάνια, την έλλειψη εργατικού δυναμικού-λιμενεργάτες, οδηγοί και χειριστές- λόγω των κρουσμάτων COVID 19.
Καθώς ο κόσμος είναι ένα μεγάλο «παγκόσμιο χωριό», αναπόφευκτα η κρίση επεκτάθηκε στην ΕΕ και σταδιακά στις υπόλοιπές χώρες. Σύμφωνα δε με τους μεγαλύτερους όμιλους logistics στον κόσμο, η παγκόσμια κρίση των εφοδιαστικών αλυσίδων θα επιδεινωθεί εκ νέου, με το τέταρτο πανδημικό κύμα να είναι ο κύριος ύποπτος και η παραλλαγή Όμικρον ο μεγάλος άγνωστος Χ.
Ακόμα και πριν τη μετάλλαξη Όμικρον άλλωστε, οι βασικοί δείκτες αποκάλυπταν ότι οι επιχειρήσεις εξακολουθούσαν να αντιμετωπίζουν προβλήματα.
Για παράδειγμα, ο λόγος των νέων παραγγελιών προς τα αποθέματα στα ευρωπαϊκά εργοστάσια ήταν αυξανόμενος τις τελευταίες εβδομάδες. Επίσης αυξήθηκε ο αριθμός των θέσεων εργασίας που άνοιξαν, δείχνοντας ότι υπάρχει μεγάλο έλλειμμα εργατικού δυναμικού.
Η ίδια εικόνα και στη Βρετανία, όπου οι δείκτες τιμών παραγωγού και αποθεμάτων δείχνουν όχι μόνο ότι τα προβλήματα δεν καλυτέρευσαν δραματικά ποτέ, αλλά αρχίζουν εκ νέου να επιδεινώνονται.
Επιπλέον η Βρετανία έχει έρθει αντιμέτωπη τον τελευταίο καιρό με την έλλειψη εξειδικευμένων χημικών υλών στους χώρους επεξεργασίας λυμάτων, με αποτέλεσμα να έχει επιτραπεί στις εταιρείες λυμάτων να απορρίπτουν λύματα χωρίς την επεξεργασία τους. Η έλλειψη οφείλεται τόσο στα χαμηλά αποθέματα όσο και στην έλλειψη οδηγών για την μεταφορά τους, μια παράπλευρη απόρροια του Brexit.
Στις ΗΠΑ, η εικόνα είναι μικτή. Τα ελλείμματα προσφοράς κορυφώθηκαν το καλοκαίρι και έκτοτε ακολουθούν μια ελαφριά πτωτική πορεία, με τον Αμερικανό Πρόεδρο να προσπαθεί να περιορίσει τα προβλήματα εφοδιασμού μέσω των νέων μέτρων για την αύξηση της δυναμικότητας των λιμανιών της Δυτικής Ακτής. Όμως οι περιορισμοί στην προσφορά στον τομέα των υπηρεσιών και το έλλειμμα εργατικού δυναμικού συνεχίζουν να επιδεινώνονται, ενώ πλέον μπήκε στο κάδρο και η νέα μετάλλαξη, με την Κυβερνήτη της Νέας Υόρκης Κάθι Χόκουλ να κηρύσσει χτες την Πολιτεία σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, καθώς θεωρεί δεδομένο ότι η μετάλλαξη Όμικρον θα χτυπήσει και τις ΗΠΑ.
Ήδη άλλωστε ο Λευκός Οίκος είχε πάρει extra μέτρα προκειμένου να ελεχθεί η πανδημία. Οι εταιρείες με τουλάχιστον 100 εργαζομένους πρέπει είτε να έχουν εξασφαλίσει τον πλήρη εμβολιασμό των εργαζομένων τους είτε να τους υποβάλλουν σε τακτικά τεστ μέχρι τον Ιανουάριο. Η πρακτική αυτή όμως έχει ως αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις να δυσκολεύονται να προσλάβουν εργαζομένους. Για παράδειγμα, τον Σεπτέμβριο υπήρχαν 589.000 θέσεις εργασίας στον τομέα των μεταφορών και των αποθηκών. Ποιά θα είναι άραγε η εικόνα που θα μας δώσει το Υπουργείο Εργασίας των ΗΠΑ κάποιους μήνες μετά το τέταρτο πανδημικό κύμα σε συνδυασμό με τη νέα παραλλαγή του κορονοϊού;
Στην Ασία, τα προβλήματα έχουν οξυνθεί επίσης. Σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg ήδη από τις αρχές Νοεμβρίου η αύξηση των κρουσμάτων είχε σαν αποτέλεσμα η «ουρά» στη Σιγκαπούρη να είναι κατά 22% μεγαλύτερη από τα κανονικά επίπεδα, καθώς 53 container ships ήταν αγκυροβολημένα στα ανοικτά του λιμανιού. Η ίδια εικόνα και στη Σαγκάη, αλλά και στα λιμάνια της Μαλαισίας, της Ινδονησίας και στις Φιλιππίνες.
Το πρόβλημα είναι ότι από τη στιγμή που η Κίνα, ήτοι ο μεγαλύτερος προμηθευτής βιομηχανικών προϊόντων σε παγκόσμια βάση, «φρακάρει» , είναι αναπόφευκτοι οι κραδασμοί σε παγκόσμιο επίπεδο. Πόσο μάλλον όταν στο όλο κάδρο έρχονται και τα προβλήματα στην ενεργειακή αγορά που δυσχεραίνουν τη λειτουργία της βιομηχανίας, γεγονός που πιέζει επίσης τον εφοδιασμό.
Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί και η εμφάνιση της μετάλλαξης Όμικρον. Αν σκεφτούμε τη στρατηγική της Κίνας για μηδενικό Covid- ακόμα και αν υπάρχουν ένα ή δύο κρούσματα σε μια πόλη, οι αρχές επιβάλλουν lockdown- τότε κατανοούμε ότι η εικόνα στα κινεζικά λιμάνια αναμένεται να επιδεινωθεί το αμέσως επόμενο διάστημα.
Το μόνο «θετικό» της νέας αναπουμπούλας με τη καινούργια μετάλλαξη θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι η πτώση των τιμών του πετρελαίου που θα αποφορτίσουν για λίγο τα κόστη ενέργειας και καυσίμων. Βάσει δεδομένων για εταιρείες logistics στις ΗΠΑ, οι δαπάνες μεταφοράς αντιπροσωπεύουν το 50% έως 70% του συνολικού κόστους και αυτές με τη σειρά τους εξαρτώνται ως ένα μεγάλο βαθμό και από τις τιμές των καυσίμων.
Βέβαια οι τιμές του πετρελαίου θα εξαρτηθούν και από τη στάση του OPEC+ όσον αφορά την παραγωγή, ενώ ας μην ξεχνάμε ότι πολλοί από τους παράγοντες που εκτόξευσαν το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας - όπως για παράδειγμα η εκτόξευση της τιμής των ρύπων –εξακολουθούν να υφίστανται.
Όπως και να έχει, ένας νέος αποσυντονισμός των εφοδιαστικών αλυσίδων έχει αρχίσει ήδη να εξελίσσεται, προετοιμάζοντας το επόμενο κύμα ανατιμήσεων σε μια μεγάλη γκάμα προϊόντων. Ως καταναλωτές, ας ετοιμαστούμε σε λίγες εβδομάδες να βάλουμε ακόμα πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.