Το συνταγματικό δικαστήριο της Γερμανίας άναψε πράσινο φως στο Ταμείο Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποσύροντας ένα από τα πιο σοβαρά εμπόδια που απειλούσαν να καθυστερήσουν την ενεργοποίηση του ευρωπαϊκού fund που μέσω δανεισμού θα αποκτήσει πυρομαχικά 750 δισ. ευρώ για να τα ρίξει στον οικονομικό πόλεμο κατά της πανδημίας. Οι Γερμανοί δικαστές δεν άκουσαν τις φωνές των ακροδεξιών και των αντιευρωπαϊστών, κρίνοντας ότι κάθε καθυστέρηση θα προκαλούσε τεράστια ζημιά.
Κάθε κράτος-μέλος της ΕΕ πρέπει να επικυρώσει το ταμείο. Οι αντίπαλοι της προσπάθειας στη Γερμανία ισχυρίζονταν οτι το να επιτραπεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή κοινός δανεισμός θα παραβίαζε τα όρια των εξουσιών της.
Στo πολιτικό σκηνικό της Γερμανίας υπάρχει σκεπτικισμός όσον αφορά στα σχέδια κοινού ευρωπαϊκού δανεισμού, ωστόσο η καγκελάριος Angela Merkel στήριξε την ιδέα από πέρυσι σαν ένα έκτακτο μέτρο για να αντιμετωπιστεί η οικονομική ζημιά που επέφερε η πανδημία COVID-19.
Οι ενάντιοι στην ιδέα του ταμείου είχαν προσφύγει στο συνταγματικό δικαστήριο ελπίζοντας ότι θα έβαζε προσωρινό φρένο στα σχέδια μέχρις ότου αποφανθεί για τη νομιμότητα της υπόθεσης. Το δικαστήριο όμως απέρριψε το αίτημα, κρίνοντας ότι ο κοινός δανεισμός δεν παραβιάζει το σύνταγμα της Γερμανίας.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen καλωσόρισε την απόφαση σχολιάζοντας στο Twitter οτι η ΕΕ θα παραμείνει σε τροχιά οικονομικής ανάκαμψης μετά από μια άνευ προηγουμένου υγειονομική κρίση.
Σύμφωνα με το δικαστήριο, η ζημιά θα ήταν μεγαλύτερη αν μπλόκαρε το λανσάρισμα του ταμείου έως ότου αποφανθεί για τη νομιμότητα του από το να επιτραπεί η ίδρυση του.
Η Συμμαχία της Θέλησης των Πολιτών που προσέφυγε στο δικαστήριο δήλωσε πως είναι απογοητευτικό ότι η Γερμανία μπορεί πλέον να επικυρώσει τη σχετική νομοθεσία χωρίς να έχει εξεταστεί η νομιμότητα και η συνταγματικότητα της κίνησης αυτής.
Το ακροδεξιό κόμμα των Εναλλακτικών για τη Γερμανία (AfD) δήλωσε οτι η απόφαση του δικαστηρίου ανέδειξε την ανάγκη αποχώρησης της Γερμανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Bundestag, το ομοσπονδιακό κοινοβούλιο, υπερψήφισε τη νομοθεσία επικύρωσης τον προηγούμενο μήνα με σημαντική πλειοψηφία που άγγιξε το 75%. Παρομοίως και η Bundesrat, το γερμανικό ομοσπονδιακό συμβούλιο, ένα νομοθετικό σώμα που αντιπροσωπεύει 16 ομόσπονδα κρατίδια. Η νομοθεσία πρέπει να υπογραφεί και από τον πρόεδρο Frank-Walter Steinmeier.
Το επιχείρημα των αντιτιθέμενων στο Ταμείο Ανάκαμψης, του κόμματος AfD και της Συμμαχίας της Θέλησης των Πολιτών, είναι ότι το πράσινο φως για κοινό δανεισμό από τα κράτη-μέλη της ΕΕ παραβιάζει τις ευρωπαϊκές συνθήκες.
Ωστόσο, ο Γερμανός υπουργός οικονομικών Olaf Scholz που είναι υποστηρικτής του σχεδίου αντικρούει ότι τι ταμείο θα είναι το πρώτο βήμα προς μια δημοσιονομική ένωση στην οποία κάθε κράτος-μέλος της ΕΕ θα παραχωρήσει περισσότερη εξουσία στις Βρυξέλλες από τις εθνικές πρωτεύουσες.
Η Κομισιόν είχε εκφράσει την πεποίθηση ότι η νομοθεσία δεν θα αντιμετώπιζε πρόβλημα στο γερμανικό δικαστήριο καθώς εδώ και δεκαετίες υπήρξε η βάση για όλους τους μακροπρόθεσμους προϋπολογισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η επίμαχη αλλαγή που πρέπει να επικυρωθεί αυξάνει το ανώτατο όριο της εθνικής συμμετοχής στον προϋπολογισμό της ΕΕ κατά 0,6% στο 2,0% του ΑΕΠ μέχρι το 2058 ώστε να εξασφαλιστεί η αποπληρωμή του δανεισμού του ταμείου σε περίπτωση που δεν υπάρξουν αρκετά έσοδα από τους φόρους που σχεδιάζονται για τον σκοπό αυτό.
Το συνταγματικό δικαστήριο δεν ήταν υποχρεωμένο να αποφανθεί εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος και η απόφαση του για προσωρινό φρένο στα σχέδια για το Ταμείο Ανάκαμψης θα μπορούσε να πάρει τρεις μήνες, εξέλιξη που θα καθυστερούσε την επικύρωση μέχρι τον Ιούνιο.
Αυτό θα στένευε τα χρονικά περιθώρια για το σχέδιο της Κομισιόν να προβεί σε κοινό δανεισμό και να διοχετεύσει τις πρώτες δόσεις των κονδυλίων στα κράτη-μέλη το καλοκαίρι.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορεί να αντλήσει έως 750 δις ευρώ από τις αγορές και να διανείμει τα κεφάλαια αυτά στα κράτη-μέλη που επλήγησαν περισσότερο από την πανδημία μέσω πληρωμών που θα συνδέονται με συμφωνημένα μεταρρυθμιστικά και επενδυτικά σχέδια.
