Τα φορολογικά έσοδα του πρώτου οκταμήνου, ύψους 40 δισ. ευρώ, όπως και η υπέρβαση κατά 3,4 δισ. του αρχικού στόχου, είναι εντυπωσιακά νούμερα, ωστόσο θα ήταν απατηλό να νομίσει κανείς ότι αυτά μπορεί να διοχετευτούν σε οριζόντιες παροχές και market pass. Την απάντηση σε όσους εκ δεξιών και αριστερών, εθισμένων σε μεγάλο βαθμό στην επιδοματική πολιτική, επιμένουν περί του αντιθέτου, την δίνει ο ίδιος ο προϋπολογισμός.
Τα 3,4 δισ. αφορούν σε μεγάλο βαθμό έσοδα που βεβαιώθηκαν πέρυσι αλλά μπήκαν στα ταμεία φέτος. Το ποσό της πραγματικής αύξησης είναι 1,8 δισ. τα οποία αφορούν δαπάνες που είτε δεν έχουν ακόμη αποτυπωθεί στα μεγέθη του προϋπολογισμού, είτε μέτρα που έχουν εξαγγελθεί.
Τα 700 εκατ. ευρώ είναι ο πρώτος συμπληρωματικός προϋπολογισμός του Ιουλίου, επιπλέον 600 εκατ. ο δεύτερος συμπληρωματικός προϋπολογισμός που ανακοινώθηκε προ ημερών, ενώ περίπου 400 εκατ. αφορούν τα επιπλέον μέτρα της ΔΕΘ, από την ενίσχυση των συνταξιούχων που δεν θα λάβουν προσωπική διαφορά και το market pass στην Θεσσαλία και τον Έβρο, έως το επίδομα θέρμανσης και την επιστροφή πετρελαίου στους αγρότες.
Επιπλέον, ο προϋπολογισμός ενδέχεται να επηρεαστεί δυσμενώς τους επόμενους μήνες από τις συνέπειες της καταιγίδας Daniel, καθώς και από έναν ενδεχομένως δύσκολο χειμώνα.
Το πάπλωμα δηλαδή είναι συγκεκριμένου μήκους. Γι' αυτό και ο Μητσοτάκης από τη Θεσσαλονίκη ήταν πολύ συγκρατημένος στις υποσχέσεις του. Και όπως στοχευμένο θα είναι φέτος το επίδομα θέρμανσης, έτσι στοχευμένες θα είναι και οι επιδοτήσεις στο ρεύμα μέσω του κοινωνικού τιμολογίου, το οποίο θα δοθεί πιθανώς για πρώτη φορά με εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, ενώ θα καλύψει και τους πολύτεκνους.
Κάποιος θα πει ότι σε μια τέτοια συγκυρία, δεν θα κόστιζε και πολύ στον προϋπολογισμό να διαθέσει ακόμη 150 -200 εκατ. για να διατηρήσει το πολύ για ένα - δύο μήνες το market pass και να περιορίσει τις επιβαρύνσεις από την ακρίβεια στα τρόφιμα.
Την απάντηση δίνει ο εθνικός στόχος που έχει θέσει η κυβέρνηση, η οικονομία να έχει στο τέλος του έτους πρωτογενές πλεόνασμα 0,7%. Ο στόχος είναι αδιαπραγμάτευτος για την κυβέρνηση και για το οικονομικό επιτελείο, το οποίο καλείται να εξιδεικεύσει σήμερα τα μέτρα που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός. Όπως την αύξηση από το Δεκέμβριο κατά 8% στο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, αλλά και την άρση της επιβάρυνσης όσων συνταξιούχων εργάζονται με τη μηνιαία μείωση των αποδοχών τους κατά 30%, οι οποίοι στο εξής θα καταβάλλουν μόνο μια εισφορά 10% επί των πρόσθετων αμοιβών τους και αυτή με πλαφόν που θα καθορίσουν τα υπ. Οικονομικών και Εργασίας. Ένα μέτρο που αποτελεί ευκαιρία, όχι μόνο να αυξήσουν τα εισοδήματά τους, αλλά και να νομιμοποιηθεί μια απασχόληση, που μέχρι τώρα έμενε αδήλωτη.
Κάποιοι επιμένουν ότι η Ελλάδα θα πρέπει να ζητήσει χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων μετά και την παραδοχή από την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι οι καταστροφές στη Θεσσαλία είναι από τις μεγαλύτερες που έχουν ποτέ συμβεί. Κάτι τέτοιο εντάσσεται επίσης στα πολλά «δεν», στα οποία αναφέρθηκε από τη Θεσσαλονίκη ο πρωθυπουργός απευθυνόμενος και στο ακροατήριο της ΝΔ.
Όχι για τις αντιδράσεις που θα συναντούσαμε από τους εταίρους μας, όσο επειδή μας κρίνουν καθημερινά οι αγορές, οι οίκοι αξιολόγησης και οι επενδυτές. Εάν στέλναμε το μήνυμα ότι στην Ελλάδα χαλαρώνουμε και πάλι, και υιοθετούμε εσφαλμένες πρακτικές του παρελθόντος, θα μπορούσαμε να δώσουμε την εντύπωση ότι ξανακυλάμε και μετά από τόσες θυσίες και την πρόοδο των τελευταίων τεσσάρων ετών, να πάμε προς τα πίσω.
Τα μηνύματα της Moody's άλλωστε πολλά. Ταυτόχρονα με το «καρότο» της διπλής αναβάθμισης, υπάρχει και το «μαστίγιο» της διατήρησης του outlook της Ελλάδας σταθερoύ. Ναι μεν ανοίγονται νέοι αναπτυξιακοί ορίζοντες αλλά η Moody's θυμίζει πως η Ελλάδα έχει μπροστά τεράστιες προκλήσεις, που θα μπορούσαν να επιβαρύνουν το πιστωτικό της προφίλ, περισσότερο απ’ ότι μπορεί να υπολογίσει σήμερα ο οίκος, ότι οι επενδύσεις ναι μεν αυξάνονται, αλλά παραμένουν ακόμη χαμηλές, ότι το δημόσιο χρέος είναι υψηλό, ενώ η γήρανση και η κλιματική αλλαγή, είναι πολύ μεγάλοι κίνδυνοι. Επίσης θα αναμένει τη μεγάλη δικαστική μεταρρύθμιση καθώς και περαιτέρω ενδείξεις αποτελεσματικής διαχείρισης των κόκκινων δανείων και συνέχιση της δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Η οικονομία έχει ισχυροποιηθεί σε σχέση με το 2019, εξ' ου και οι αλλεπάλληλες αναβαθμίσεις, ωστόσο δεν είμαστε ούτε Ελβετία, ούτε Σουηδία. Ούτε μπορούν να υπάρξουν Χουντίνι που θα βγάλουν λαγούς από το καπέλο, πολλώ δε μάλλον μαγικές γομολάστιχες που θα διαγράψουν μεμιάς τις επιπτώσεις τέτοιων φυσικών καταστροφών.
Τμήμα από το ακροατήριο της ΝΔ και όσων την ψήφισαν μπορεί να δυσαρεστείται, αλλά από εδώ και πέρα θα βιώνουμε μια συνεχή άσκηση ισορροπίας ανάμεσα σε μέτρα για τους ευάλωτους και την διατήρηση της σοβαρότητας στην οικονομική πολιτική. Σε αυτή την γραμμή θα κινείται το οικονομικό επιτελείο, κι ας ξεγελούν σε πρώτη ανάγνωση, οι υπερβάσεις των φορολογικών εσόδων έναντι των αρχικών στόχων, όπως κατά 3,4 δισ στο οκτάμηνο.
