Οι φόβοι ότι ο πόλεμος θα διαρκέσει καιρό, μαζί του και η ενεργειακή κρίση, αλλάζουν τον σχεδιασμό της χώρας, ανεβάζουν καθημερινά τον λογαριασμό και σπρώχνουν σε ολοένα και πιο «ακριβές» λύσεις. Η κοινοτική υποχρέωση, να έχουμε αποθηκεύσει έως τη 1η Νοεμβρίου αποθέματα φυσικού αερίου, ίσα με το 15% της ετήσιας εθνικής κατανάλωσης, για λόγους ασφάλειας απέναντι στο ενδεχόμενο διακοπής των ρωσικών ροών, είναι μια από αυτές.
Ούσα η μόνη χώρα στην ΕΕ χωρίς υπόγεια αποθήκη, η Ελλάδα συζητά με την Ιταλία την εκμίσθωση χώρου για την φύλαξη 1 δισεκατομμυρίου κυβικών μέτρων αερίου, λύση που ούτε απλή είναι, ούτε φθηνή.
Και ο λογαριασμός από τον πολιτικό εκβιασμό του Βλ.Πούτιν δεν σταματά εδώ. O δεύτερος παράγοντας αύξησης του κόστους αφορά την αύξηση της αποθηκευτικής δυναμικότητας στο νησάκι της Ρεβυθούσα. Η αγορά καραβιού, χωρητικότητας 150.000 κυβικών μέτρων που θα αγκυροβολήσει μόνιμα στο λιμάνι, για να αυξήσει σε μόνιμη βάση την ευελιξία στις εισαγωγές LNG, είναι επίσης ακριβή λύση.
Τι θα συμβεί ; Αναλόγως του κόστους, μπορεί να επιλεγεί το σενάριο της ενοικίασης ενός κατάλληλα εξοπλισμένου πλοίου, που θα μισθωθεί για 12 μήνες και θα επιτρέπει την ταυτόχρονη εκφόρτωση δύο φορτίων LNG, αντί για ένα, όπως συμβαίνει σήμερα. Επιλογή που αποτελεί μονόδρομο στην περίπτωση που ο Β.Πούτιν κάνει πράξη τις απειλές του, εφόσον οι ευρωπαϊκές εταιρείες αρνηθούν να πληρώνουν τη Μόσχα σε ρούβλια. Το ποια από τις δύο λύσεις θα επιλεγεί, η ενοικίαση ή η αγορά καραβιού θα το κρίνει το κόστος και αυτός που καλείται να ζυγίσει τα υπέρ και κατά είναι η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας.
Το ερώτημα είναι ποιός θα πληρώσει για όλα τα παραπάνω, πως θα επιμεριστούν τα κόστη, κατά πόσο ο λογαριασμός δεν θα μετακυλιστεί, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, στην τελική κατανάλωση, αφού τα ποσά είναι μεγάλα.
Πόσο θα κοστίσει η αποθήκευση στην Ιταλία
Δύσκολες είναι οι αποφάσεις και ως προς την υποχρέωση τήρησης αποθεμάτων φυσικού αερίου σε μια τρίτη χώρα, όπως για παράδειγμα η Ιταλία. Δεν είναι μόνο η μίσθωση, εκτός συνόρων για τη φύλαξη 1 δισ. κυβικών μέτρων αερίου (δηλαδή του 15% της ετήσιας ελληνικής κατανάλωσης), που ανεβάζει το κόστος. Είναι και η μεταφορά που θα επιβαρύνει την τελική δαπάνη του χρησιμοποιούμενου από την εγχώρια αγορά φυσικού αερίου.
Η Ιταλία μπορεί να εμφανίζεται ως μονόδρομος έναντι άλλων επιλογών, όπως η Βουλγαρία, καθώς διαθέτει μεγάλους αποθηκευτικούς χώρους, αλλά και γιατί το αέριο προς αποθήκευση μπορεί να μεταφερθεί σε αυτήν μέσω του αγωγού TAP, ωστόσο τα πάντα θα κριθούν από το κόστος. Μπορεί η πρόταση της Κομισιόν για υποχρεωτική αποθήκευση ανά χώρα, μέρους της ετήσιας κατανάλωσης της, ώστε να μην βρεθούν ξανά οι ευρωπαϊκές εγκαταστάσεις μισογεμάτες, να ψηφίστηκε χθες από το Ευρωκοινοβούλιο, ουδείς ωστόσο γνωρίζει για πόσο χρονικό διάστημα θα ισχύσει. Άλλο το κόστος μιας συμφωνίας με τη Ρώμη για τήρηση ελληνικών αποθεμάτων σε ιταλικές αποθήκες, με διάρκεια ένα χρόνο και άλλο το κόστος αν αυτό αφορά μεγαλύτερη χρονική διάρκεια. Η ελληνική πλευρά, δηλαδή ο ΔΕΣΦΑ, συζητά με τον ιταλικό διαχειριστή δικτύων φυσικού αερίου, δηλαδή τη Snam, που τυγχάνει και μέτοχος του πρώτου, χωρίς ακόμη να έχει υπάρξει τελική συμφωνία.
Νέα σενάρια για το project της Καβάλας
Τα παραπάνω φυσικά δεν θα μας απασχολούσαν αν η Ελλάδα είχε εγκαίρως δρομολογήσει την κατασκευή της υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου στη Ν.Καβάλα. Σήμερα στην Ευρώπη λειτουργούν 142 οργανωμένες αποθήκες αερίου με συνολική αποθηκευτική ικανότητα που φτάνει τα 107,6 δισ. κυβικά μέτρα, αλλά η Ελλάδα δεν έχει ούτε μια. Η μόνη χώρα της ΝΑ Ευρώπης που δεν διαθέτει υπόγειο αποθηκευτικό χώρο, κατάσταση που θα μπορούσε να είναι εντελώς διαφορετική, εφόσον οι παλαιότερες κυβερνήσεις είχαν αποδεχθεί την επενδυτική πρόταση της Energean, η οποία και είναι η παραχωρησιούχος εταιρεία των κοιτασμάτων του Πρίνου και της Νότιας Καβάλας (South Kavala).
Τα νέα δεδομένα και η ανάγκη αποθήκευσης του 15% της ετήσιας κατανάλωσης σε φυσικό αέριο αναγκάζουν το αρμόδιο υπουργείο Ενέργειας να επανεξετάσει το project, του οποίου το κόστος υπολογίζεται σε 1 δισ ευρώ. Εφόσον, η κοινοτική δέσμευση παραμείνει σε ισχύ για χρόνια, τότε η ανάπτυξη της αποθήκης μπορεί να συμφέρει περισσότερο από την εκμίσθωση μιας ανάλογης υποδομής, πχ στην Ιταλία. Το κόστος ανάπτυξης της Ν.Καβάλας μπορεί να αποβεί φθηνότερο έναντι της καταβολής κάθε χρόνο υψηλών τελών στην Ιταλία για την τήρηση των ελληνικών αποθεμάτων.
