Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης υπέβαλε την Τρίτη (29/04) αίτημα προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής, η οποία προβλέπεται από τους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες.
Επιδίωξη είναι να εξαιρεθεί η αύξηση των αμυντικών δαπανών από τους δημοσιονομικούς στόχους, με βάση την απόφαση που ελήφθη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 6ης Μαρτίου 2025.
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, οι αμυντικές δαπάνες στην Ελλάδα σε δημοσιονομικούς όρους (ορισμός COFOG-Eurostat) υπολογίζεται να αυξηθούν από 2,2% του ΑΕΠ το 2024, σε 2,3% το 2025 και 2,5% το 2026, ως αποτέλεσμα της εφαρμογής του νέου Μακροπρόθεσμου Προγράμματος Αμυντικού Εξοπλισμού που εγκρίθηκε πρόσφατα από την κυβέρνηση.
Αυτό καλύπτει την περίοδο 2025-2036, ενώ αναμένεται να οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα αμυντικών δαπανών μετά το 2026.
Σύμφωνα με τις πρόνοιες ενεργοποίησης της εθνικής ρήτρας διαφυγής, οι δημοσιονομικοί κανόνες θα συνεχίσουν να λειτουργούν κανονικά. Οι αποκλίσεις από τα εγκεκριμένα όρια καθαρών πρωτογενών δαπανών, για λοιπές δαπάνες εκτός των αμυντικών, θα καταγράφονται στον λογαριασμό ελέγχου του άρθρου 22 του Κανονισμού (ΕΕ) 2024/1263.
Με βάση τα παραπάνω, για το 2026 έχει προβλεφθεί αύξηση των εξοπλιστικών δαπανών της τάξης του 0,5 δισ. ευρώ, η οποία αναμένεται να εξαιρεθεί από τους δημοσιονομικούς στόχους, σύμφωνα με τις προβλέψεις της εθνικής ρήτρας διαφυγής.
Το αίτημα είχε προαναγγείλει νωρίτερα ο υπουργός Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, ο οποίος, όπως είπε, θα το υπογράψει ώστε να μπορέσει να δημιουργηθεί ουσιαστικά ο δημοσιονομικός χώρος κάλυψης αμυντικών δαπανών που θα είχαμε τα επόμενα χρόνια.
«Η αύξηση που προβλέπεται από το 2025 στο 2026 περίπου είναι μισό δισεκατομμύριο ευρώ που έχει προγραμματιστεί και αυτό αφορά και τις επόμενες χρονιές. Υπάρχει ένα πολύ συγκεκριμένο πρόγραμμα αμυντικών δαπανών που έχουμε παρουσιάσει ως κυβέρνηση», τόνισε ο υπουργός, μιλώντας στην ΕΡΤ το πρωί της Τρίτης, και εξηγώντας ότι τα 500 εκατομμύρια του χρόνου στον προϋπολογισμό του 2026 εξαιρούνται από τον υπολογισμό από τον κανόνα δαπανών.
«Αυτό που πρέπει να περάσει ως μήνυμα και στον κόσμο και θέλω και εγώ προσωπικά να το τονίσω, είναι το ότι πλέον η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει άλλους δημοσιονομικούς κανόνες εδώ και καιρό», τόνισε ο υπουργός Οικονομικών.
«Εμείς τι είχαμε μάθει; Ότι έπρεπε να έχουμε υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα που έπρεπε να τα έχουμε και τώρα; Εννοείται ότι συνεχίζει να ισχύει, αλλά δεν μπορείς αυτό το πλεόνασμα να το διαχειριστείς. Αυτό που πρέπει να περάσει ως μήνυμα και στον κόσμο και θέλω και εγώ προσωπικά να το τονίσω, είναι το ότι πλέον η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει άλλους δημοσιονομικούς κανόνες εδώ και καιρό. Εμείς τι είχαμε μάθει; Ότι έπρεπε να έχουμε υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα που έπρεπε να τα έχουμε και τώρα; Εννοείται ότι συνεχίζει να ισχύει, αλλά δεν μπορείς αυτό το πλεόνασμα να το διαχειριστείς.
Εννοείται ότι συνεχίζει αυτό να ισχύει, αλλά δεν μπορείς αυτό το πλεόνασμα να το διαχειριστείς με όρους του να το ξοδέψεις κάθε χρόνο, Γιατί; Τι συμφωνούν όλα τα ευρωπαϊκά κράτη; Συμφωνούν πλέον κάθε χρόνο δαπάνες», ανέφερε.
Ενώ πρόσθεσε ότι «σαν χώρα συμφωνούμε με την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι θα ξοδεύουμε, ας πούμε 100 δισεκατομμύρια ευρώ. Μπορείς να αποκλείνεις από αυτό για του χρόνου; Μπορείς υπό προϋποθέσεις, μια φυσική καταστροφή εξαιρείται. Ένα ειδικό μέτρο πολιτικής που λαμβάνεις εξαιρείται. Εδώ είναι και η παράμετρος σε σχέση με το δημοσιονομικό χώρο που είχαμε την προηγούμενη εβδομάδα. Έπιασαν τα μέτρα για τη φοροδιαφυγή, είχαμε παραπάνω χώρο από αυτά και έτσι μπορέσαμε να κάνουμε τη συγκεκριμένη πράξη».
