Το υψηλό μη ανταγωνιστικό κόστος ενέργειας ανέκαθεν ήταν τροχοπέδη στην ανάπτυξη της παραγωγικής βάσης της χώρας μας. Σαν χώρα, είχαμε για πλειάδα λόγων, ένα από τα υψηλότερα ενεργειακά κόστη, υψηλότερο από πολλούς εκ των ανταγωνιστών μας. Τώρα η εικόνα αυτή επιδεινώνεται. Η έκρηξη των τιμών έρχεται στη χειρότερη δυνατή στιγμή για την ελληνική μεταποίηση, ενώ αυτή είναι έτοιμη να απογειωθεί.
Τα κόστη παραγωγής έχουν αυξηθεί ή θα αυξηθούν μεταξύ 20% και 40%, αναλόγως την επιχείρηση, διαπερνώντας όλους τους κλάδους, από τα πλαστικά, τη κλωστοϋφαντουργία μέχρι τα μέταλλα και τα τσιμέντα, πυροδοτώντας κύμα ανατιμήσεων.
Το σοκ που θα είναι αναπόφευκτο, βρίσκει την ελληνική βιομηχανία, έτοιμη να κάνει το αναπτυξιακό άλμα. Και το ερώτημα είναι ποιοι θα αντέξουν; Τι μέτρα θα λάβουν οι βιομηχανίες έντασης ενέργειας; Πώς θα σταθούν απέναντι στον ανταγωνισμό των γειτόνων μας οι μικρότεροι; Είναι προφανές ότι η πλειοψηφία των επιχειρήσεων θα αναγκαστεί να περάσει την επιβάρυνση αυτή στις τιμές των προϊόντων τους.
Είναι επίσης αυτονόητο ότι θα χάσουν μερίδιο στη διεθνή αγορά. Στη γειτονιά μας, η Τουρκία, τα Δυτικά Βαλκάνια και άλλοι βασικοί μας ανταγωνιστές δεν επωμίζονται την επιβάρυνση από τις τιμές των δικαιωμάτων ρύπων ή την αύξηση στην τιμή του φ.α.
Η ενεργειακή αυτή έκρηξη λοιπόν, κινδυνεύει να «κάψει» ή να ψαλιδίσει τα φτερά της ελληνικής βιομηχανίας κατά τη φάση της απογείωσης. Η εκτόξευση των τιμών ενέργειας που καταγράφεται σε όλες τις αγορές της Ευρώπης, με ιδιαίτερη έμφαση τους τελευταίους μήνες, λόγω κυρίως της αδυναμίας ικανοποίησης της ζήτησης σε φυσικό αέριο, έχει σαν αποτέλεσμα τη σημαντική επιβάρυνση στα τιμολόγια της ελληνικής βιομηχανίας τόσο στην ηλεκτρική ενέργεια, όσο και στο φυσικό αέριο, καθώς οι σχετικές συμβάσεις μετακυλούν 100% το κόστος της αγοράς.
Τον Οκτώβριο, οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας για τις βιομηχανίες θα ξεπεράσουν τα 200 ευρώ/Μwh, σε αντίθεση με την τιμή του πρώτου τριμήνου που ήταν μόλις 65 ευρώ/Μwh. Αύξηση που υπερβαίνει το 200%.
Αντίστοιχα οι τιμές του φυσικού αερίου από τα 19 ευρώ/Μwh τον Ιανουάριο, διαμορφώνονται τον Οκτώβριο στα 70 ευρώ/Μwh και προβλέπεται να ξεπεράσουν τα 100 ευρώ/Μwh τον επόμενο μήνα. Ελπίδα οι τιμές να αποκλιμακωθούν τον ερχόμενο Απρίλιο στα 55 Ευρώ/Μwh, τιμή πάλι πολύ υψηλή συγκρινόμενη με εκείνες των προηγούμενων ετών, τιμή η οποία θα διατηρήσει τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην αγορά στα 140 ευρω/Μwh.
Τι μέτρα λαμβάνει η ΕΕ για όλα αυτά ; Την ώρα που η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, με τις τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας να εκτινάσσονται σε νέα ιστορικά υψηλά, οι χώρες της Ε.Ε δεν φαίνεται να έχουν μια κοινή γραμμή στον τρόπο αντιμετώπισης της κρίσης.
Ήδη διαμορφώνονται αρκετές αμφιβολίες για το εάν θα πρέπει να υπάρξει παρέμβαση από τις Βρυξέλλες, καθώς πολλές χώρες θεωρούν το πρόβλημα βραχυπρόθεσμο, άποψη που θεωρούμε τελείως εσφαλμένη.
Αποτελεί πλέον κοινή αντίληψη ότι κατά τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, ίδε τους στόχους του Fit-55, οι οικονομίες θα εξαρτώνται από τα ορυκτά καύσιμα, καθώς δεν διαφαίνεται γρήγορα ανταγωνιστική λύση για την αποθήκευση ενέργειας.
Είναι σίγουρο ότι η παρούσα κρίση θα επαναληφθεί στο άμεσο μέλλον εφόσον δεν παρθούν διαρθρωτικά μέτρα στη λειτουργία της αγοράς τόσο του φυσικού αερίου όσο και της ηλεκτρικής ενέργειας.
Θεωρούμε ότι κινείται στην ορθή κατεύθυνση η κοινή πρόταση που κατέθεσαν χθες οι υπουργοί Οικονομικών της Ελλάδας, της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Τσεχίας και της Ρουμανίας.
Ανάμεσα στα προτεινόμενα μέτρα επισημαίνουμε:
Διερεύνηση της λειτουργίας ευρωπαϊκής αγοράς φ.α, καθώς αποδείχθηκαν στην πράξη ανεπαρκή τα υφιστάμενα συμβόλαια. Συντονισμός των αγορών μας, ώστε να αυξηθεί η διαπραγματευτική ισχύ μας.
Μεταρρύθμιση της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε το μέσο κόστος να παραγωγής να καθορίζει την τιμή που πληρώνει ο καταναλωτής
Στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας (ETS) να διασφαλίζει μια πιο προβλέψιμη τιμή για τα δικαιώματα CO2 χωρίς υπερβολικές διακυμάνσεις.
Συμπερασματικά, εάν δεν ληφθούν άμεσα στήριξης του παραγωγικού ιστού της χώρας, υπονομεύεται ο στόχος ανάκαμψης της οικονομίας μας.
*Ο Αντώνης Κοντολέων είναι πρόεδρος ΔΣ ΕΒΙΚΕΝ
