Η σημαντική αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων και των φυσικών καταστροφών τα τελευταία χρόνια, αναδεικνύει την ανάγκη αλλαγής κουλτούρας σε θέματα πρόληψης και προστασίας, συμπεριλαμβανομένης της ασφάλισης. Στην αντιμετώπιση καταστροφικών συμβάντων όπως αυτά που συγκλονίζουν τη χώρα μας τελευταία, η πρωταρχική ευθύνη βαραίνει το κράτος το οποίο θα πρέπει να διαθέτει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο αντιμετώπισης αλλά και να διοχετεύει τους απαιτούμενους πόρους στην υλοποίηση έργων με στόχο τον περιορισμό των επιπτώσεων και των ζημιών.
Με βάση τις πρώτες εκτιμήσεις, οι ζημιές ενδέχεται να φτάσουν ακόμη και τα 5 δισ. ευρώ και ο πρωθυπουργός θα προσπαθήσει σήμερα να εξασφαλίσει μεγάλος μέρος του απαιτούμενου ποσού από την ΕΕ, στη συνάντηση που θα έχει με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Από το συνολικό κόστος, οι πρώτες πληροφορίες θέλουν τις αποζημιώσεις που θα κληθούν να καταβάλουν οι ασφαλιστικές να μην ξεπερνούν τα 400 εκατ. ευρώ και αυτά αφορούν κυρίως επιχειρήσεις.
Η επέλαση της κλιματικής κρίσης κάνει μόνιμη την απειλή και καθιστά απαραίτητη την κατάρτιση ενός εθνικού σχεδίου που θα προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη δημιουργία ειδικού ταμείου αντιμετώπισης καταστροφών, την κινητροδότηση έτσι ώστε να αυξηθεί το ποσοστό των ασφαλισμένων κατοικιών αλλά και την ανάληψη πρωτοβουλιών με στόχο την ανάδειξη της σημασίας της πρόληψης από μικρές ηλικίες.
Μετά από τόσα ακραία φαινόμενα και συμβάντα, όπως η κακοκαιρία Ντάνιελ, ο Ιανός και οι τρομακτικές πυρκαγιές σε Έβρο, Εύβοια και πολλές άλλες περιοχές της Ελλάδας, είναι πλέον ξεκάθαρο ότι η εκ των υστέρων αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων μιας φυσικής καταστροφής από το κράτος με τα εργαλεία που υπάρχουν σήμερα, δεν είναι επαρκής για κανέναν.
Πολλά μπορούν να ειπωθούν για την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα σε ό,τι αφορά την ασφαλιστική διείσδυση. Ενδεικτικό είναι το στοιχείο ότι μόλις 1 στις 5 κατοικίες ασφαλίζεται έναντι φυσικών καταστροφών, ενώ το ποσοστό των ακινήτων που είναι ασφαλισμένα στη χώρα μας μετά βίας ξεπερνά το 15%. Σε μία χώρα που εμφανίζει από τα υψηλότερα ποσοστά ιδιοκατοίκησης στην Ευρώπη (άνω του 70%) και όπου η συντριπτική πλειοψηφία των ασφαλίσεων οφείλεται στην υποχρεωτική ασφάλιση ενός ακινήτου όταν αυτό αποκτάται μέσω της χορήγησης τραπεζικού δανείου.
Όλα αυτά συμβαίνουν στην Ελλάδα που θεωρείται μία από τις πιο σεισμογενείς περιοχές της Ευρώπης και ολόκληρου του πλανήτη.
Η υποχρεωτική ασφάλιση κατοικίας –πάντα με την παροχή κινήτρων όπως το να εκπίπτει το σχετικό ασφάλιστρο από τους φόρους– θα μπορούσε να αποτελέσει μία λύση ως προς τη δημιουργία ενός πλαισίου που κάνει πιο ομαλή την αποζημίωση και την αποκατάσταση, μετά από μία φυσική καταστροφή. Διότι κατ’ αυτόν τον τρόπο το κόστος των οικονομικών επιπτώσεων μεταφέρεται από το κράτος στην ασφαλιστική αγορά.
Η υποχρεωτική ασφάλιση κατοικίας δεν συναντάται σε πολλές χώρες, με τη Γαλλία να είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα ευρωπαϊκής χώρας. Όμως όσο τα φαινόμενα πολλαπλασιάζονται τόσο συζητείται η προοπτική μιας τέτοιας λύσης σε διεθνές επίπεδο. Σύμφωνα με τον επικεφαλής των Lloyd’s του Λονδίνου, διανύουμε μία πολύ περίεργη εποχή κατά την οποία η ασφάλιση αυξάνεται τρεις φορές πιο γρήγορα από το ΑΕΠ των χωρών, γιατί επιχειρήσεις και νοικοκυριά αναγνωρίζουν τους κινδύνους που υπάρχουν.
Τα μέτρα που έχουν εφαρμοστεί μέχρι σήμερα στην Ελλάδα δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα και γενικότερα στη χώρα μας παρατηρείται παραδοσιακά πολύ χαμηλή ασφαλιστική διείσδυση σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, γεγονός για το οποίο μερίδιο ευθύνης έχουν όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Ήρθε η ώρα λοιπόν, να δούμε πιο σοβαρά το θέμα της ασφάλισης έναντι φυσικών καταστροφών.
Όχι μόνο για να μην καλείται κάθε φορά το κράτος να δαπανά τα χρήματα των φορολογούμενων σε αποζημιώσεις – χρήματα που κανονικά θα έπρεπε να αξιοποιούνται στην υλοποίηση έργων αντιπλημμυρικής προστασίας και άλλων εργασιών που προστατεύουν από ακραία καιρικά φαινόμενα και φυσικές καταστροφές – αλλά και για να γνωρίζουν οι πληγέντες ότι έχουν κάποια προστασία.
Η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος έχει επεξεργαστεί και διατυπώσει πρόταση για τη δημιουργία εθνικού συστήματος χρηματοδότησης ζημιών από σεισμό, ως βάση συζήτησης με την Πολιτεία και με τελικό σκοπό την καθιέρωση ενός υποχρεωτικού συστήματος ασφάλισης κατοικιών. Το Ταμείο Ανάκαμψης θα μπορούσε να αποτελέσει μία μοναδική ευκαιρία, μέσω της αξιοποίησης μέρους των ευρωπαϊκών πόρων στο πλαίσιο ενός εθνικού σχεδίου αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών, όπως πλημμύρες και σεισμοί και πυρκαγιές.
Τα τελευταία χρόνια αυξάνονται συνεχώς οι ζημιές και δυστυχώς οι ανθρώπινες απώλειες από ακραία καιρικά φαινόμενα και φυσικές καταστροφές. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να κάνει πολλά για να αποτρέψει τέτοια φαινόμενα, μπορεί όμως να κάνει πολλά για να προστατευτεί. Για τις ασφαλιστικές εταιρείες ο κίνδυνος που συνδέεται με φυσικές καταστροφές είναι ο δεύτερος σημαντικότερος που θα αντιμετωπίσει η αγορά στα επόμενα πέντε χρόνια, με τον κίνδυνο κυβερνοασφάλειας να αποτελεί τη νούμερο ένα απειλή.
