Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Γεμάτες έντονες συγκινήσεις αναμένεται να είναι οι γενικές συνελεύσεις των τραπεζών που θα πραγματοποιηθούν τον ερχόμενο Ιούνιο, καθώς τότε εκτιμάται πως θα ανακοινωθούν ορισμένες ηχηρές αποχωρήσεις ανώτερων στελεχών που έχουν αφήσει το δικό τους στίγμα στον κλάδο.
Μπορεί τυπικά η αξιολόγηση των τραπεζικών διοικήσεων να μην έχει ξεκινήσει καθώς εκκρεμεί η επιλογή της συμβουλευτικής εταιρείας που θα «τρέξει» τη διαδικασία, όμως οι αλλαγές που θα λάβουν χώρα μέσα στο επόμενο δίμηνο αναμένεται να «αγγίξουν» ακόμη και τις ανώτατες θέσεις των διοικητικών συμβουλίων.
Το ερώτημα που απασχολεί την αγορά είναι αν θα δούμε αλλαγές σε πρόσωπα που έχουν για πολλά χρόνια διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στον τραπεζικό κλάδο και σε διοικήσεις που δεν μεταβλήθηκαν σημαντικά κατά τη διάρκεια της ανακεφαλαιοποίησης.
Σύμφωνα με τα κριτήρια του σχετικού νόμου που επέβαλε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ως ο μεγάλος επόπτης των τραπεζών, το βάρος πέφτει στις επιτροπές των διοικητικών συμβουλίων. Σε αυτές, οι πρόεδροι θα πρέπει να διαθέτουν διεθνή εμπειρία 15 ετών, σε τράπεζες που την τελευταία τριετία δεν είχαν παρουσία στην Ελλάδα και παράλληλα να μην έχουν καμία σχέση με τράπεζες που λειτουργούν στην Ελλάδα τα τελευταία 10 χρόνια.
Ο ρόλος τους θα είναι εξαιρετικά σημαντικός καθώς οι εν λόγω επιτροπές θα είναι αυτές που, μεταξύ άλλων, θα εγκρίνουν τις μεγάλες αναδιαρθρώσεις επιχειρηματικών δανείων που θα πραγματοποιηθούν τους επόμενους μήνες και χρόνια. Παράλληλα, οι επιτροπές θα εγκρίνουν τις διάφορες δαπάνες, σε μία χρονική στιγμή που γίνεται υποχρεωτική η δημοσίευση των διαφημιστικών δαπανών των τραπεζών.
Ωστόσο, όπως σημειώνεται αρμοδίως, οι αλλαγές θα είναι ευρύτερες και σε καμία περίπτωση δεν θα είναι «τυπικές», με αποτέλεσμα να εκτιμάται πως θα δούμε ουσιαστικές ανακατατάξεις ακόμη και σε επικεφαλής τραπεζικών ομίλων. Την ίδια ώρα, το κλίμα στα ανώτερα κλιμάκια των τραπεζών «συνηγορεί» σε μία τέτοια εξέλιξη. Δεν αποκλείεται, λοιπόν, να δούμε στις ερχόμενες γενικές συνελεύσεις των τραπεζών αποχωρήσεις που θα προκαλέσουν αίσθηση αλλά και πολλά νέα πρόσωπα (ή γνώριμα πρόσωπα που θα επανέλθουν) που θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στην επόμενη ημέρα και βέβαια πολλά ξένα στελέχη.
Η γνωμοδότηση της EBRD
Για να ξεκινήσει η διαδικασία εκκρεμεί η γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) την οποία αναμένει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για να ανακοινώσει τη συμβουλευτική εταιρεία που θα αναλάβει να «τρέξει» την αξιολόγηση των τραπεζικών διοικήσεων μέσα στο επόμενο δίμηνο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η ανακοίνωση του διεθνούς εξειδικευμένου συμβούλου είναι θέμα λίγων ημερών και θα αποτελέσει την αφετηρία μίας διαδικασίας που εκτιμάται πως, υπό φυσιολογικές συνθήκες, θα διαρκέσει μέχρι τον Ιούνιο, κάτι που άλλωστε προβλέπεται από το μνημόνιο.
Από την πλευρά του, ο διευθύνων σύμβουλος του ΤΧΣ, κ. Άρης Ξενόφος, έχει προαναγγείλει πως οι αλλαγές στις τραπεζικές διοικήσεις θα είναι σημαντικές, με βάση τα κριτήρια που έχουν οριστεί από τον Ενιαίο Μηχανισμό Εποπτείας (SSM) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Σημειώνεται ότι η Τρ. Πειραιώς βρίσκεται σε αναζήτηση διευθύνοντος συμβούλου μετά την αποχώρηση του κ. Άνθιμου Θωμόπουλου και το γεγονός ότι η κάλυψη της θέσης συμπίπτει με την αξιολόγηση από την ΕΚΤ και το ΤΧΣ, το νέο πρόσωπο στη διοίκηση του ομίλου θα πρέπει να πληροί τα κριτήρια που ισχύουν από το νόμο. Συνεπώς, εκ των πραγμάτων η κάλυψη της θέσης του διευθύνοντος συμβούλου της Τρ. Πειραιώς κυριαρχεί στις συζητήσεις που σχετίζονται με τις γενικότερες διοικητικές αλλαγές στον τραπεζικό χώρο.
Αλλαγές και κριτήρια
Συμπληρωματικά της αξιολόγησης που θα συντονίσει ο σύμβουλος που θα επιλέξει το ΤΧΣ και θα «εγκρίνει» η EBRD, οι τράπεζες διεξάγουν παράλληλα εσωτερική αξιολόγηση σε μία ευρύτερη οργανωτική αναδιάρθρωση την οποία έχει ζητήσει η ΕΚΤ. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της Εθνικής Τράπεζας, η οποία βασιζόμενη στη μελέτη της McKinsey, προχωρά στη συγχώνευση διευθύνσεων και στην ταυτόχρονη κατάργηση θέσεων, με στόχο τη δημιουργία ενός πιο ευέλικτου και αποτελεσματικού σχήματος διοίκησης. Οι πρώτες αλλαγές σημειώθηκαν στις αρχές Απριλίου ενώ το... παζλ της νέας διοικητικής δομής θα ολοκληρωθεί τον Ιούνιο μαζί με την αξιολόγηση από το ΤΧΣ.
Εκτός από τους προέδρους των επιτροπών των διοικητικών συμβουλίων, ο νόμος θέτει αυστηρά κριτήρια και για τα μέλη των Δ.Σ. Σύμφωνα λοιπόν με το νόμο, τα μέλη θα πρέπει να διαθέτουν εμπειρία τουλάχιστον 10 ετών σε ανώτερες διευθυντικές θέσεις στους τομείς της τραπεζικής, της ελεγκτικής, της διαχείρισης κινδύνων ή της διαχείρισης επισφαλών περιουσιακών στοιχείων, εκ των οποίων. Ειδικότερα τα μη εκτελεστικά μέλη, θα πρέπει να διαθέτουν εμπειρία τριών ετών ως μέλη σε Δ.Σ. πιστωτικού ιδρύματος ή επιχείρησης του χρηματοπιστωτικού κλάδου, ή διεθνούς πιστωτικού ιδρύματος.
Επίσης, δεν θα πρέπει να έχουν θητεύσει την τελευταία πενταετία σε σημαντικές δημόσιες θέσεις, όπως αρχηγού του κράτους ή προέδρου της κυβέρνησης, ανωτέρου πολιτικού αξιωματούχου, ανώτερου κυβερνητικού, δικαστικού ή στρατιωτικού υπαλλήλου, ή σημαντική θέση ως ανώτερου στελέχους δημοσίων επιχειρήσεων ή στελέχους πολιτικού κόμματος.
Παράλληλα, το Δ.Σ. πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον 3 εμπειρογνώμονες με επαρκείς γνώσεις και διεθνή εμπειρία 15 ετών εκ των οποίων τα 3 έτη σε διεθνές χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που δεν δραστηριοποιείται στην ελληνική αγορά. Τα μέλη αυτά δεν πρέπει να είχαν οποιαδήποτε σχέση με πιστωτικά ιδρύματα που λειτουργούν στην Ελλάδα κατά τα προηγούμενα 10 χρόνια. Τα ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη θα προεδρεύουν σε όλες τις επιτροπές του Δ.Σ.
