Η «παγίδα» των εισοδηματικών κριτηρίων για τη στεγαστική πολιτική
Shutterstock
Shutterstock

Η «παγίδα» των εισοδηματικών κριτηρίων για τη στεγαστική πολιτική

Όταν κάποιος εμφανίζει χαμηλό εισόδημα στην εφορία, δύο είναι τα ενδεχόμενα. Ή έχει πραγματική οικονομική αδυναμία, ή κρύβει πόρους για να αποφύγει τη φορολογία εισοδήματος. Το να έχεις όμως ένα εκκαθαριστικό με πολύ χαμηλό εισόδημα, σου δημιουργεί άλλα προβλήματα. Για παράδειγμα, οι τράπεζες είναι διστακτικές στο να χρηματοδοτήσουν μια επένδυση όπως η ανακαίνιση ενός ακινήτου, η ενεργειακή αναβάθμιση κλπ.

Τους τελευταίους μήνες, έχουν παρουσιαστεί και εφαρμοστεί από την κυβέρνηση σειρά προγραμμάτων για την ενεργειακή αναβάθμιση των ακινήτων. Τα κτήρια άλλωστε είναι αυτά που παράγουν πάνω από το 40% των ρύπων. Όλα τα προγράμματα (εξοικονομώ, φωτοβολταϊκά στη στέγη, ανακαινίζω - νοικιάζω κλπ), είχαν και έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό. Συνδέουν το ύψος της επιδότησης με το εισόδημα ή σε κάποιες περιπτώσεις θέτουν εκτός προγράμματος αυτούς που δηλώνουν περισσότερα.

Στην πράξη αποδεικνύεται ότι αυτός τελικώς είναι και ο λόγος για τον οποίο τα προγράμματα δεν υλοποιούνται στο σύνολό τους. Αυτοί που έχουν χαμηλά εισοδήματα αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα να καλύψουν τη δική τους συμμετοχή, αυτοί που έχουν υψηλά εισοδήματα αποκλείονται ή δεν έχουν και τόσο σοβαρό οικονομικό όφελος ενώ αυτοί που κρύβουν μέρος των εισοδημάτων τους, δυσκολεύονται στο κομμάτι της χρηματοδότησης αν δεν έχουν τα διαθέσιμα που απαιτούνται.

Το πρόγραμμα ανακαινίζω - νοικιάζω που βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη, θέτει εισοδηματικό όριο και αποκλείει αυτούς που έχουν τα υψηλότερα οικογενειακά εισοδήματα. Προς το παρόν όμως, όπως παραδέχτηκε δημόσια και η αρμόδια υπουργός Οικογένειας, δεν υπάρχει το αναμενόμενο ενδιαφέρον καθώς μόλις 1200 άτομα έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για ένα πρόγραμμα που έχει προγραμματιστεί για να ρίξει 12.000 ακίνητα στην αγορά. Φταίει ο αποκλεισμός των εχόντων τα υψηλότερα εισοδήματα; Πάντως, στο υπουργείο Περιβάλλοντος, γνωρίζοντας από τις προηγούμενες φάσεις του «εξοικονομώ» συζητούν σοβαρά το ενδεχόμενο το νέο πρόγραμμα που θα κυκλοφορήσει να μην έχει εισοδηματικά κριτήρια.

Είναι σημαντικό το δίλημμα. Κοινωνικά είναι σωστό τα χρήματα των επιδοτήσεων να κατευθύνονται στους οικονομικά ασθενέστερους ώστε να περιορίζονται και οι πιθανότητες εξάπλωσης της ενεργειακής φτώχειας. Από την άλλη, οι στρεβλώσεις των των φορολογικών δηλώσεων δημιουργούν τελικώς προβλήματα στην υλοποίηση των προγραμμάτων.