Του Γιώργου Φιντικάκη
Το νήμα μιας σειράς επενδυτικών σχεδίων είναι έτοιμοι να ξετυλίξουν οι επιχειρηματίες της εξορυκτικής βιομηχανίας, ωστόσο η ταχύτητα με την οποία θα τρέξουν όλα αυτά τα projects, θα εξαρτηθεί από τις οικονομικές και χρηματοδοτικές συνθήκες.
Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει έρευνα που διενέργησε το ΙΟΒΕ και παρουσιάστηκε από κοινού με τον πρόεδρο του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων Αθανάσιο Κεφάλα, σύμφωνα με την οποία προκύπτει μια σαφής τάση ενίσχυσης των επενδύσεων στο χώρο.
Ερωτηθείς στο πλαίσιο της έρευνας οι επιχειρηματίες, απάντησαν ότι προτίθενται να αυξήσουν σημαντικά την επενδυτική τους δαπάνη, ακόμη και κατά 40% κατά τη διετία 2018-2019, σε σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη, ωστόσο έθεσαν κάποια προαπαιτούμενα. Δηλαδή να βελτιωθούν περαιτέρω οι οικονομικές, και χρηματοδοτικές συνθήκες της χώρας, και να μην υπάρξουν άλλες εκπλήξεις από πλευράς Δημοσίου, όπως αντικίνητρα, καθυστερήσεις στις αδειοδοτήσεις, και ρυθμιστικές παρεμβάσεις.
Τέτοιες εκπλήξεις άλλωστε έχουν παγώσει την πολυδιαφημισμένη επένδυση που αφορούσε την εξόρυξη χρυσού στη Κασσάνδρα Χαλκιδικής, η οποία είχε καταγραφεί στην προηγούμενη μελέτη του ΙΟΒΕ ως η πιο σημαντική προοπτική για τα έτη 2016-2017, με δαπάνη πάνω από 800 εκατ. ευρώ. Τελικά, οι καθυστερήσεις που προέκυψαν και η διελκυστίνδα με τη κυβέρνηση ακύρωσαν τα θετικά αποτελέσματα που αυτή θα είχε για την ελληνική οικονομία.
Σύμφωνα με τη μελέτη, παρά τη παρατεταμένη ύφεση της ελληνικής οικονομίας, εντούτοις η εξορυκτική βιομηχανία κράτησε το παραγωγικό της δυναμικό σε υψηλά επίπεδα, δίχως αυτό να σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις δεν πληρωσαν το τίμημα. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι πωλήσεις της εξορυκτικής βιομηχανίας ανήλθαν στα 1,83 δισ. το 2016, έναντι 2,16 δισ. το 2015, υποχωρώντας δηλαδή κατά 15%. Στους κλάδους εξόρυξης, η πτώση πωλήσεων προήλθε κυρίως από τα ενεργειακά ορυκτά, με αποτέλεσμα το μερίδιό τους στην αξία πωλήσεων της εξορυκτικής βιομηχανίας να υποχωρήσει σε 26,5%, από 30,6% το 2015.
Σύμφωνα με άλλους αριθμοδείκτες, η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία της εξορυκτικής βιομηχανίας υποχώρησε το 2016, στα 1,2 δισ. ευρώ, έναντι περίπου 1,4 δισ. ευρώ. την περίοδο 2013-2015. Εντονότερη πτώση σημειώθηκε στους άμεσα συνδεδεμένους κλάδους μεταποίησης, με 19,9%, ενώ η μείωση ήταν 14,9% στους κλάδους εξόρυξης.
Απασχόληση
Σε όρους απασχόλησης, η συμβολή της εξορυκτικής βιομηχανίας εκτιμάται αντίστοιχα σε 81.000 ισοδύναμες θέσεις πλήρους απασχόλησης (2% της εγχώριας απασχόλησης), εκ των οποίων οι 57.000 οφείλονται στη συνολική επίδραση των εξορυκτικών δραστηριοτήτων. Εαν ληφθεί υπόψιν και η ηλεκτροπαραγωγή, τότε η απασχόληση φτάνει τις 108.000 θέσεις (2,7% της εγχώριας απασχόλησης).
Εξαγωγές
Βασικό εξαγωγικό προορισμό των προϊόντων της εξορυκτικής βιομηχανίας αποτελούν οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διατηρώντας το μερίδιο τους σε επίπεδα υψηλότερα του 60% επί του συνόλου της αξίας των εξαγωγών. Μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος αναδεικνύεται η Ιταλία, που απορροφά περίπου το 17% της αξίας των εξαγωγών του κλάδου. Σε επίπεδο προϊόντων, περίπου το 22% της συνολικής αξίας των εξαγωγών καταλαμβάνει το τσιμέντο, με το αλουμίνιο να ακολουθεί (19%), ενώ σημαντική συνεισφορά έχουν το νικέλιο και τα μάρμαρα, με 14% αμφότερα.
Τιμές
Ειδική μνεία γίνεται και για την εξέλιξη των τιμών. Με την υπόθεση ότι οι τιμές θα παραμείνουν αμετάβλητες, για το 2018-2019 αναμένεται σχετικά μικρή αύξηση στα μεταλλικά και βιομηχανικά ορυκτά, με μεγαλύτερη όμως τόνωση στο αλουμίνιο. Στα μάρμαρα αναμένεται να συνεχιστεί η ανοδική τάση που είχε καταγραφεί από το 2010.
Στο τσιμέντο και στα αδρανή, μετά τις αυξομειώσεις της τριετίας 2015-2017, εκτιμάται ότι θα καταγραφεί τελικά ένας ήπιος ρυθμός αύξησης τα επόμενα έτη, ενώ τέλος, η συρρίκνωση στον λιγνίτη αναμένεται να συνεχιστεί. Συνολικά, η παραγωγή της εξορυκτικής βιομηχανίας αναμένεται να επεκταθεί με ρυθμό περίπου 1,5% το 2018 και το 2019.
