Του Βασίλη Γεώργα
Για διαπραγματεύσεις σε δύο μέτωπα, μια με τους δανειστές και μια στο εσωτερικό της, ετοιμάζεται η κυβέρνηση ενόψει της επιστροφής των εκπροσώπων της τρόικας για την εκπλήρωση των προαπαιτούμενων και την εκκίνηση της δεύτερης αξιολόγησης.
Οι τόνοι περί «ηρωικής αντίστασης» στο μέτωπο της επιδιωκόμενης μείωσης του στόχου για τα πρωτογενή πλεονάσματα, την υπόθεση Γεωργίου, τις ιδιωτικοποιήσεις και την άμεση διευθέτηση του χρέους έχουν ήδη πέσει έπειτα από τις αλλεπάλληλες προειδοποιήσεις από το ΔΝΤ, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ΕΚΤ, και η κυβέρνηση εμφανίζεται πρόθυμη τουλάχιστον σε ότι αφορά το οικονομικό επιτελείο που χειρίζεται τις διαπραγματεύσεις, να υπακούσει στα κελεύσματα των δανειστών για συνεργασία και επιτάχυνση τόσο στη εκπλήρωση των προαπαιτούμενων για την εκταμίευση της υποδόσης των 2,8 δισ. ευρώ όσο και για την προετοιμασία της δεύτερης αξιολόγησης που αναμένεται να μας απασχολήσει για αρκετούς μήνες λόγω της πληθώρας σοβαρών θεμάτων (εργασιακά, κόκκινα δάνεια, ιδιωτικοποιήσεις).
Μέσα σε μερικά 24ωρα μετά τις ανοιχτές προειδοποιήσεις των δανειστών ότι θα παγώσουν όλα (προτάσεις για το χρέος, ποσοτική χαλάρωση, αξιολόγηση κλπ) από την κυβέρνηση έχει αρχίσει να διαμορφώνεται ένα εντελώς νέο σκηνικό δηλώσεων και προσδοκιών σε σχέση με αυτές που καλλιεργούνταν μέχρι το τέλος Αυγούστου. Προφανώς η επανεκκίνηση των συζητήσεων με τους δανειστές, η ανάγκη να βρεθεί ένα success story για να πουληθεί στη ΔΕΘ αλλά και η συνειδητοποίηση ότι η οικονομία δεν αντέχει άλλα πισωγυρίσματα, παρεκτροπές και προσωπικές στρατηγικές, λειτουργούν ως υπόστρωμα πάνω στο οποίο επιχειρείται να χτιστεί το αφήγημα των επόμενων μηνών με κεντρική ιδέα την υπηρέτηση των μνημονιακών στόχων για να βγούμε από την κρίση.
Το άρθρο της αναπληρώτριας υπουργού Εργασίας Ράνιας Αντωνοπούλου στη χθεσινή Αυγή της Κυριακής με τίτλο «Το τρίτο μνημόνιο βελτίωσε τη θέση της χώρας» είναι απόλυτα ενδεικτικό της προσπάθειας που καταβάλλεται πλέον να καθαγιαστεί το «αριστερό μνημόνιο» στα μάτια των κομματικών και να σταλεί ένα πρώτο μήνυμα «υιοθέτησης» του προγράμματος από την κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ.
Φωνές που το προηγούμενο διάστημα εισηγούνταν την υιοθέτηση στρατηγικής σύγκρουσης με τους δανειστές σε εμβληματικά θέματα, επιχειρείται να αποδυναμωθούν ή να απομονωθούν από την πρώτη γραμμή και αντ' αυτών προκρίνεται πλέον η λογική της συνεργασίας με τους εκπροσώπους των δανειστών ώστε να τρέξει ταχύτερα η συμφωνία υπό το βάρος όχι μόνο των σοβαρών αποκλίσεων στα έσοδα και του διαρκώς επιδεινούμενου κλίματος στην οικονομία, αλλά και της ανάγκης να ανακτηθεί ο δίαυλος επικοινωνίας ενόψει της συζήτησης για τη διευθέτηση του χρέους.
Στο υπουργείο Οικονομικών αφού έκλεισαν το θέμα της αμφισβήτησης των στοιχείων της ΕΣΛΤΑΤ, έχουν στείλει το μήνυμα ότι οι εκκρεμότητες με τη στελέχωση του νέου υπερταμείου θα κλείσουν «εντός δεκαημέρου» και ετοιμάζονται πλέον να καταθέσουν στη Βουλή νέο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο χωρίς να «πειράζουν» τον στόχο των πρωτογενών πλεονασμάτων που θα παραμείνει στο 3,5% και μετά το 2018. Το μήνυμα των δανειστών ότι οι στόχοι δεν αλλάζουν έχει γίνει πλέον αντιληπτό από το οικονομικό επιτελείο που προσδοκά πάντως ότι η συζήτηση θα ανοίξει στην πορεία, στο πλαίσιο της διαμόρφωσης του οδικού χάρτη για την διευθέτηση του χρέους. Παράλληλα μελετούν σενάρια να εφαρμόσουν νωρίτερα κάποια από τα φορολογικά μέτρα του 2017 (αυξήσεις ΕΦΚ) εφόσον διαπιστωθεί ότι παγιώνεται η απώλεια φορολογικών εσόδων σε σχέση με τους στόχους.
Μέχρι και για τις επενδύσεις καταγράφεται στροφή 180 μοιρών σε επίπεδο φρασεολογίας. Κυβερνητικά στελέχη τάσσονται πλέον ανοιχτά υπέρ της επιτάχυνσης των ιδιωτικοποιήσεων (π.χ Δραγασάκης-Φλαμπουράρης για τον ΟΛΘ) και παρασκηνιακά εκφράζουν τη διαφωνία τους με το να υιοθετήσει η κυβέρνηση τις προτάσεις Σκουρλέτη για «εναλλακτικό σχέδιο» στις ενεργειακές αποκρατικοποιήσεις, ενώ χθες ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης μίλησε για πρώτη φορά τόσο ανοιχτά υπέρ των ιδιωτικών επενδύσεων, μετατοπιζόμενος βήματα μπροστά από την παραδοσιακή ατζέντα υπερπροβολής των δημόσιων επενδύσεων από τον ΣΥΡΙΖΑ. «Είναι αυτονόητο ότι οι ιδιωτικές επενδύσεις είναι που θα βγάλουν την οικονομία από τη στασιμότητα. Οι δημόσιες επενδύσεις συμβάλλουν φυσικά αλλά η ανάκαμψη θα έρθει από την επιτάχυνση των ιδιωτικών επενδύσεων», ήταν το μήνυμα που έστειλε ο αρμόδιος υπουργός σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ.
Προφανώς όλα τα παραπάνω δεν συνιστούν ουσιαστική αλλαγή πολιτικής για την κυβέρνηση. Ενδεχομένως να αποτυπώνουν κάποιες προθέσεις μετατόπισης, αλλά από τη θεωρία στην πράξη υπάρχει ακόμη απόσταση την οποία ενδεχομένως δούμε να μεγαλώνει ενόψει της διαπραγμάτευσης για τη δεύτερη αξιολόγηση και του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ τον Οκτώβριο όπου θα δοθούν μάχες επικράτησης μεταξύ των λεγόμενων «φιλομνημονιακών» και των «αριστεριστών» του κόμματος.
