Αν θελήσει κάποιος σήμερα να μάθει πόσα είναι περίπου τα ακίνητα του Δημοσίου, δεν θα πάρει απάντηση, καθώς ουδείς γνωρίζει τον αριθμό. Ούτε καν στο περίπου.
Από τα περίπου 70.000 ακίνητα της ΕΤΑΔ, τα μισά είναι καταπατημένα, και από τα άλλα μισά, άλλα είναι διπλοεγγεγραμμένα, για άλλα δεν υπάρχουν όλα τα στοιχεία, άλλα είναι ανύπαρκτα. Χάος.
Στην άλλη λίστα, των υπουργείων, θα βρει ένα νούμερο με 358.000 ακίνητα από το 2014, ευτυχώς εξαιτίας των πιέσεων της τότε τρόικας, επίσης απολύτως πλασματικό, αφού πολλά και εδώ είναι διπλό - τριπλό εγγεγραμμένα, δηλαδή το ίδιο ακίνητο έχει δηλωθεί από δύο και τρία υπουργεία που το θεωρούν δικό τους. Αλλά είναι καταπατημένα, τα περισσότερα έχουν λάθος όρια.
Αυτή είναι η αλήθεια είτε μας αρέσει, είτε όχι, για την κρατική περιουσία. Αφημένη, διαχρονικά στα χέρια ανθρώπων που την αντιμετώπιζαν ως μπελά και όχι μόνο δεν κατάφεραν να την προστατεύσουν, αλλά ούτε καν να την εντοπίσουν, δείχνει και την ποιότητα του κράτους που έχουμε. Αν αυτή είχε μπει σε τάξη θα μπορούσε η πολιτεία να κάνει ό,τι κάνει ο κάθε ιδιώτης με την περιουσία του, να την αξιοποιήσει.
Εσχάτως επιχειρείται ένα restart, μια νέα χαρτογράφηση, μια αλλαγή του υποδείγματος, με ξεσκαρτάρισμα, αξιολόγηση, αποτίμηση, μια νέα προσπάθεια. Ουδείς διαβεβαιώνει ότι θα στεφθεί από επιτυχία, με τέτοιο ιστορικό ως χώρα, αλλά από την πλήρη ακινησία ασφαλώς είναι καλύτερη.
Σε αδρές γραμμές, το σχέδιο συνίσταται στο εξής. Ένας νέος μεγάλος διαγωνισμός έχει προκηρυχθεί από το Υπερταμείο, όπου υπάγεται η ΕΤΑΔ, για τη χαρτογράφηση, αξιολόγηση και ωρίμανση έως και 36.000 ακινήτων, τα οποία πρέπει βέβαια πρώτα να «βρεθούν».
Απευθύνεται σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο χώρο της παροχής υπηρεσιών real estate -εκτιμητές, τεχνικούς, νομικούς συμβούλους, ειδικούς και στην ουσία προβλέπει ότι εννέα σχήματα εταιρειών θα αναλάβουν να «ακτινογραφήσουν» έως και 36.000 ακίνητα από το χαρτοφυλάκιο της ΕΤΑΔ, ώστε να προχωρήσει σε επόμενο στάδιο, μελλοντικά, η αξιοποίησή τους. Θα αποφέρει καρπούς; Ίδωμεν.
Κάθε σχήμα θα αναλαμβάνει «πακέτα» ακινήτων, μίνιμουμ 1.000 τη φορά, ιεραρχημένα με βάση προκαθορισμένα αντικειμενικά κριτήρια, π.χ. υψηλή εμπορικότητα, ποια είναι η σκοπιμότητα αξιοποίησης, ταχεία ωρίμανση. Κάθε ένα από τα «πακέτα» των 1.000 ακινήτων θα πρέπει να ολοκληρώνεται εντός 3-4 μηνών. Σπάει δηλαδή το έργο σε περισσότερους, κόβεται σε συστάδες ακινήτων, επιχειρείται να γίνει πιο ευέλικτο με στόχο τον όσο το δυνατόν πιο γρήγορο εντοπισμό των πιο ώριμων εξ αυτών, για ένα όσο το δυνατό πιο σύντομο αποτέλεσμα.
Ασφαλώς και έχουμε ακούσει πολλές φορές στο παρελθόν για χαρτογράφηση των κρατικών ακινήτων, επιλογή των πιο ώριμων, ευέλικτες στρατηγικές, καινοτόμες λύσεις, και το αποτέλεσμα είναι το γνωστό. Η βούληση μπορεί να περισσεύει από όλους, κυβερνώντες και εταιρείες που θα συμμετάσχουν στην προσπάθεια. Όσο καλές όμως και να είναι οι προθέσεις, η Ελλάδα είναι ανίκητη. Η νοοτροπία, το υδροκέφαλο κράτος, η αντίληψη πολλών που είτε αφήνουν την ακίνητη περιουσία να ρημάζει, είτε συμπεριφέρονται σαν να είναι δική τους, το βιλαέτι τους.
Αρκεί να δει κανείς τι γίνεται με τις αγωγές ανάμεσα στα υπουργεία. Οι προσφυγές μεταξύ υπουργείων που διεκδικούν το ίδιο ακίνητο, επειδή είναι εγγεγραμμένο μια και δύο φορές, δεν είναι λίγες. Καταφεύγουν στα δικαστήρια για το ίδιο οικόπεδο και κτίσμα, επειδή είναι διπλοεγγεγραμένο. Για παράδειγμα, το υπουργείο Εθνικής Άμυνας διεκδικεί στα δικαστήρια το ίδιο ακίνητο με το υπ. Υγείας επειδή θεωρεί ότι είναι δικής του αρμοδιότητας. Το υπ. Υγείας μπορεί να κάνει το ίδιο κατά του υπ. Παδείας, κ.ο.κ.
Σίγουρα τα υπουργεία είναι υποχρεωμένα να διεκδικήσουν τα ακίνητά τους, αλλά στην πράξη το μόνο που επιτυγχάνεται με τις μεταξύ τους αγωγές, είναι να μπερδεύεται περισσότερο το ήδη μπερδεμένο κουβάρι, ο φαύλος κύκλος να μεγαλώνει, η αποσαφήνιση του τοπίου να αργεί, καθώς οι αγωγές περνούν χρόνια να εκδικαστούν.
Αν υπάρχει κάποια ελπίδα να ξεκαθαρίσει η κατάσταση είναι μέσα από το Κτηματολόγιο, όπου όταν δηλώνουν πχ το υπ. Παιδείας και το υπ. Υγείας το ίδιο ακίνητο, εκείνο αναγκαστικά προκρίνει έναν ιδιοκτήτη.
Ανάλογα με την πρόοδο στο Κτηματολόγιο, επικαιροποιείται και το νέο μητρώο που έχει συσταθεί στη Γενική Γραμματεία Περιουσίας του υπ. Εθνικής Οικονομίας. Ένα ενιαίο κεντρικό Μητρώο Ακίνητης Περιουσίας όπου θα συγκεντρωθούν τα διάσπαρτα μητρώα των υπουργείων για να μάθει επιτέλους το Δημόσιο τι ακίνητα του ανήκουν, πως θα τα προστατέψει.
Τα υπουργεία έχουν πάρει προθεσμία να έχουν στείλει μέχρι τον Ιούνιο στη Γραμματεία τη λίστα με τα επικαιροποιημένα στοιχεία των ακινήτων, των οποίων έχουν την αρμοδιότητα. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι θα σβηστούν οι παλιές λανθασμένες και με προβλήματα εγγραφές του 2014, και στη θέση τους θα μπουν οι νέες.
Αλλά θαύματα δεν γίνονται. Απλώς εκφράζεται η ελπίδα ότι έως τα τέλη του 2024 θα υπάρχει πλέον κάτι το πιο χειροπιαστό ώστε σε συνδυασμό με τους διαγωνισμούς του Υπερταμείου να μάθουμε επιτέλους τι αξίας είναι αυτή η ακίνητη κρατική περιουσία.
Να μάθει επιτέλους το Δημόσιο τι ακίνητα του ανήκουν, πως θα τα προστατέψει, με ποια μπορεί να ασκήσει κοινωνική και στεγαστική πολιτική για νέα ζευγάρια και ευάλωτους.
Αλλά και να τελειώνουμε με το μύθο της ανυπολόγιστης αξίας ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου που γεννήθηκε στα χρόνια των μνημονίων. Τότε που γεννήθηκε η ψευδαίσθηση ότι κατέχουμε μια αμύθητης αξίας ακίνητη περιουσία, ανάλογη με αυτή που κρύβουν οι ελληνικές θάλασσες για τους υδρογονάνθρακες, ικανή να ενισχύσει τη διαπραγματευτική ικανότητα της χώρας απέναντι στην τρόικα, με την περιουσία του κράτους να φτάνει να αποτιμάται σε πάνω από… 300 δισ ευρώ!
