Στην εποχή της ταχύτατης αύξησης των τιμών των ακινήτων που καθιστούν ολοένα και δυσκολότερη την απόκτηση της ιδιόκτητης στέγης, η Τράπεζα της Ελλάδας χαλαρώνει λίγο τα… λουριά στις τράπεζες ώστε να μπορούν να χρηματοδοτούν (τουλάχιστον για τα νέα ζευγάρια που ψάχνουν 1η κατοικία) ακόμη και το 90% της αξίας του ακινήτου.
Ταυτόχρονα, επιτρέπει η δόση του δανείου που θα εγκρίνεται να αντιστοιχεί στο 50% του μηνιαίου εισοδήματος, αυτού που προφανώς θα αποτυπώνεται στη φορολογική δήλωση. Τι σημαίνει όμως όλο αυτό στην πράξη; Περισσότερους τόκους για τον υποψήφιο αγοραστή, μεγαλύτερη εξάρτηση του οικογενειακού προϋπολογισμού από τη δόση του δανείου αλλά και μεγαλύτερο ρίσκο.
Η απόφαση της ΤτΕ κάνει σαφή διαχωρισμό ανάμεσα στους δανειολήπτες που δεν έχουν πάρει στο παρελθόν δάνειο και σε αυτούς που έχουν τη σχετική… εμπειρία. Τι λέει λοιπόν; Οι νέοι να μπορούν να δανειστούν έως και το 90% της αξίας του ακινήτου που θα υποθηκεύσουν (σ.σ κάτι που σημαίνει ότι και η τράπεζα θα έχει τη σχετική εξασφάλιση), και η δόση που θα βγαίνει θα μπορεί να αντιστοιχεί έως το 50% του μηνιαίου εισοδήματος. Στην πράξη:
Για ένα διαμέρισμα 200.000 ευρώ, το δάνειο με τη νέα ρύθμιση θα μπορεί να φτάνει στα 180.000 ευρώ αντί για 140.000 ευρώ που δίδονταν μέχρι τώρα (σ.σ δύσκολα οι δανειολήπτες έπαιρναν τα προηγούμενα χρόνια έγκριση για εκταμίευση δανείου που να αντιστοιχεί πάνω από το 70% της εμπορικής αξίας).
Άρα ο νέος δεν χρειάζεται να βρει τόσα μετρητά, δεν χρειάζεται να διαθέτει αρκετό αρχικό κεφάλαιο. Και η δόση; Εκεί αρχίζουν τα δύσκολα. Είμαστε σε περίοδο υψηλών επιτοκίων. Ενδεχομένως μέχρι το τέλος του χρόνου που θα ενεργοποιηθεί το νέο πλαίσιο της ΤτΕ, θα έχουν υπάρξει μειώσεις (π.χ οι τέσσερις μειώσεις που ζητά ο διοικητής της ΤτΕ από τους ομολόγους του).
Ποιο θα είναι το μέσο επιτόκιο δανεισμού για έναν νέο; Ας πούμε 4%. Ας πούμε επίσης ότι το νέο ζευγάρι θα δανειστεί για 30 χρόνια. Η δόση θα βγει στα 872 ευρώ που σημαίνει ότι το εισόδημα θα πρέπει να είναι κοντά στα 1.800 ευρώ τον μήνα για να εγκριθεί η δόση του δανείου. Χώρια που το ζευγάρι θα πρέπει να πληρώσει περίπου 133.000 ευρώ σε τόκους μέχρι την αποπληρωμή του δανείου και αυτό χωρίς να λαμβάνονται υπόψη πιθανές αναταραχές στη νομισματική πολιτική όπως αυτές που βιώσαμε και την περίοδο 2006-2007, αλλά και την περίοδο 2022-2024.
Ποιο είναι λοιπόν το βασικό πρόβλημα; Πόσοι νέοι που έχουν το καθαρό μηνιαίο εισόδημα των 2.000 ευρώ, είναι διατεθειμένοι να δίνουν το μισό τους εισόδημα για 30 χρόνια μόνο για τη δόση και τι περιθώρια αφήνει μια τέτοια επιλογή για να στηριχτεί στη συνέχεια η νέα οικογένεια; Το παράδειγμα αναδεικνύει όλο το μέγεθος του προβλήματος της χώρας: Χαμηλοί μισθοί, υψηλές τιμές ακινήτων, δυσκολία κάλυψης της βασικής ανάγκης που είναι η στέγαση, αναβολή της απόφασης για απόκτηση ενός παιδιού.
