Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Σε όποια… γωνιά των αγορών και αν κοιτάξει κανείς θα δει φόβο και αβεβαιότητα. Ο χρυσός ενισχύεται πάνω από τα 1.500 δολάρια σημειώνοντας υψηλό 6 ετών, τα ομόλογα καταρρίπτουν το ένα ρεκόρ μετά το άλλο και σχεδόν όλοι οι κρατικοί τίτλοι της Ευρωζώνης έχουν αρνητική απόδοση, η αντιστροφή της καμπύλης των αποδόσεων των αμερικανικών ομολόγων «μυρίζει» ύφεση και το πετρέλαιο «γκρεμίζεται» στα 57 δολάρια. Μέχρι και η νορβηγική κορόνα υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2008, επηρεασμένη από τη σοβαρή πτώση του πετρελαίου.
Την ίδια ώρα ο Τραμπ συνεχίζει… το βιολί του. Χαρακτηρίζει ανίκανη την ηγεσία της Fed και ζητάει μεγαλύτερες και ταχύτερες μειώσεις επιτοκίων, στον απόηχο των συγχρονισμένων μειώσεων από τις κεντρικές τράπεζες της Ινδίας, της Νέας Ζηλανδίας και της Ταϊλάνδης. Κεντρικές τράπεζες ανά την υφήλιο τρέχουν να προλάβουν να μειώσουν τα επιτόκια πριν είναι αργά και όλα τα βλέμματα στρέφονται στον Μάριο Ντράγκι και στη συνέντευξη τύπου της 12ης Σεπτεμβρίου.
Αυτά που συμβαίνουν στις αγορές ομολόγων είναι εδώ και καιρό απίστευτα όμως τις τελευταίες ημέρες ξεπερνούν την πιο τρελή φαντασία. Η αντιστροφή της καμπύλης των αποδόσεων των αμερικανικών ομολόγων είναι η μεγαλύτερη από την παγκόσμια κρίση του 2008, ενώ η διαφορά μεταξύ των αποδόσεων των 2ετών και των 30ετών γερμανικών ομολόγων είναι η μικρότερη επίσης από την παγκόσμια κρίση της περασμένης δεκαετίας.
Σήμερα υπάρχουν επενδυτές που τοποθετούν τα λεφτά τους σε μία επένδυση που για τα επόμενα 50 χρόνια θα τους δίνει αρνητικό επιτόκιο της τάξης του 0,3% - όση είναι η απόδοση του 30ετούς ελβετικού ομολόγου. Θα πληρώνουν δηλαδή 3 ευρώ για κάθε 1.000 ευρώ επένδυσης κάθε χρόνο για να «παρκάρουν» τα χρήματά τους στα ελβετικά ομόλογα.
Είναι σαν να βάζουν λεφτά σε μία ελβετική τράπεζα και αυτή να τους χρεώνει αντί να τους δίνει κάποιο τόκο. Η διαφορά των ομολόγων με την κατάθεση είναι ότι οι επενδυτές δεν αγοράζουν τα 10ετή, 20ετή ή 50ετή ομόλογα της Ελβετίας για να τα κρατήσουν μέχρι τη λήξη τους αλλά επειδή πιστεύουν ότι το ενδιαφέρον για τους εν λόγω τίτλους θα αυξηθεί ελέω κεντρικών τραπεζών, που σημαίνει ότι θα ενισχυθεί η τιμή τους και άρα θα μπορέσουν να πουλήσουν και να βγάλουν κάποιο κέρδος.
Υπάρχουν, βέβαια, και αυτοί που ψάχνουν απεγνωσμένα κάποιο ασφαλές καταφύγιο. Με άλλα λόγια, οι επενδυτές βλέπουν τα χειρότερα να έρχονται, πιστεύουν ότι η αντίδραση των κεντρικών τραπεζών απέναντι στον κίνδυνο θα είναι να τυπώσουν χρήμα και να αγοράσουν ομόλογα για να αποτρέψουν μια νέα ύφεση, κι έτσι αγοράζουν κρατικούς τίτλους της Ευρωζώνης με την ελπίδα να πουλήσουν υψηλότερα. Αυτός είναι ο «μηχανισμός» που στέλνει τις αποδόσεις όλων σχεδόν (εκτός των ιταλικών και των ελληνικών) ομολόγων της Ευρωζώνης σε αρνητικό έδαφος.
Η απόδοση του γερμανικού 30ετούς ομολόγου υποχώρησε στο -0,13% και η απόδοση του 2ετούς στο -0,84%, με το spread να διαμορφώνεται στις 71 μονάδες βάσης που είναι το μικρότερο από το 2008. Η διαφορά των αντίστοιχων αμερικανικών ομολόγων διαμορφώνεται στις 60 μονάδες βάσης (2,148% έναντι 1,543%).
Στον πίνακα που ακολουθεί εμφανίζονται τα χθεσινά χαμηλά των αποδόσεων:
Έρχεται γενικευμένη χαλάρωση;
Η Fed έκανε την αρχή και με στροφή 180 μοιρών προχώρησε την περασμένη εβδομάδα στην πρώτη μείωση των επιτοκίων από το 2008. Χθες, οι κεντρικές τράπεζες της Ινδίας, της Νέας Ζηλανδίας και της Ταϊλάνδης αιφνιδίασαν τις αγορές προχωρώντας σε μειώσεις επιτοκίων, ενώ σήμερα αναμένεται ανάλογη κίνηση και από την κεντρική τράπεζα των Φιλιππίνων.
Η Reserve Bank of India μείωσε ξανά τα επιτόκια κατά 35 μονάδες βάσης στο 5,40% που είναι το χαμηλότερο επίπεδο από το 2010, ενώ η κεντρική τράπεζα της Νέας Ζηλανδίας αιφνιδίασε τις αγορές «ψαλιδίζοντας» τα επιτόκια κατά 50 μονάδες βάσης, στο χαμηλότερο επίπεδο όλων των εποχών. Η νέα μεγάλη οικονομική δύναμη του πλανήτη είδε το ΑΕΠ να μεγεθύνεται κατά 7,1% το 2018, που είναι ο χαμηλότερος ρυθμός σε διάστημα 5 ετών, την ώρα που το ΔΝΤ «βλέπει» την ανάπτυξη στο 7,3%-7,7% έως το 2024.
Στην ουσία η Ινδία θέλει να προστατεύει την οικονομία της από τα «απόνερα» της διαμάχης Ουάσινγκτον-Πεκίνου. Το ίδιο επιδιώκει και η Νέα Ζηλανδία, η κεντρική τράπεζα της οποίας μείωσε τα επιτόκια στο ιστορικό χαμηλό του 1%, όταν οι αναλυτές ανέμεναν μείωση της τάξης του 0,25%. Στο ίδιο μήκος κύματος και η Ταϊλάνδη με την κεντρική τράπεζα της χώρας να μειώνει τα επιτόκια για πρώτη φορά από το 2015, κατά 25 μονάδες βάσης στο 1,5%, επικαλούμενη την υποβάθμιση των προβλέψεων για την ανάπτυξη.
Τα βλέμματα όλων πλέον στρέφονται στην ΕΚΤ, η οποία στις 12 Σεπτεμβρίου αναμένεται να ανακοινώσει τις επόμενες κινήσεις της και πολλοί πιστεύουν ότι ο Ντράγκι… φυλάει κάποια έκπληξη για το τέλος της θητείας του.
