Οι μέτοχοι της Nike, της H&M, της Adidas και άλλων διεθνών βιομηχανιών ενδυμάτων και υποδημάτων πήραν σήμερα μία ψυχρολουσία. Οι περιπέτειες των Ουιγούρων, με τις οποίες έχει ασχοληθεί ήδη το liberal markets (εδώ), απειλούν ξαφνικά τις αγαπημένες τους επιχειρήσεις.
Η αλήθεια βέβαια είναι πως τίποτα δεν είναι ξαφνικό. Οι δυτικές ανθρωπιστικές οργανώσεις καλούν, εδώ και πολύ καιρό, όλες τις βιομηχανίες να σταματήσουν να αγοράζουν βαμβάκι που προέρχεται από την κινεζική αυτόνομη περιοχή του Xinjiang, στην οποία ζουν οι Ουιγούροι. Οι οργανώσεις επιμένουν πως η Κινεζική κυβέρνηση καταπιέζει με διάφορους τρόπους τους Ουιγούρους και πως τους αναγκάζει να δουλεύουν παρά τη θέλησή τους. Την άποψη των οργανώσεων ασπάζονται αρκετές δυτικές κυβερνήσεις, ειδικά αυτή των Η.Π.Α. οι οποίες από τα μέσα Ιανουαρίου έχουν απαγορεύσει την εισαγωγή βαμβακιού από το Xinjiang στην χώρα, σταματώντας τα «ύποπτα» φορτία στα αμερικανικά τελωνεία.
Η κατάσταση για τις εταιρείες που αναφέραμε στην αρχή, ήταν μέχρι τώρα σχετικά εύκολα αντιμετωπίσιμη. Δήλωναν πως ανησυχούσαν για την κατάσταση στο Xinjiang και πως προσπαθούσαν να μην αγοράζουν βαμβάκι από εκεί, αλλά δεν είχαν αντιμετωπίσει κάποια σημαντικά προβλήματα.
Αυτά ίσχυαν μέχρι την Τετάρτη που μας πέρασε, όταν ξαφνικά η Κομμουνιστική Νεολαία και o Κινεζικός Στρατός άρχισαν να επιτίθενται στην σουηδική H & M, διότι είχε δηλώσει πέρυσι πως δεν αγοράζει βαμβάκι από το Xinjiang. Οι επιθέσεις έγιναν φυσικά μέσω διαδικτύου και συνοδεύτηκαν από ξεκάθαρες συστάσεις/απειλές προς την εταιρεία, επισημαίνοντας πως αν δεν διορθώσει γρήγορα το «λάθος» της, θα τιμωρηθεί από τους κινέζους καταναλωτές. Την επόμενη μέρα τα πράγματα έγιναν ακόμα πιο σοβαρά, καθώς στο παιχνίδι μπήκε και η Λαϊκή Ημερησία, η ημιεπίσημη εφημερίδα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας. Μέσα από το πολύ δημοφιλές κοινωνικό δίκτυο Weibo, η Λαϊκή Ημερησία κατονόμασε και άλλες δυτικές εταιρείες που έχουν δηλώσει στο παρελθόν πως δεν αγοράζουν βαμβάκι από το Xinjiang, ανάμεσά τους την Adidas και τη Nike. Στο παιχνίδι μπήκαν και οι Κινέζοι πολίτες, οι οποίοι άρχισαν να δείχνουν τη δυσαρέσκειά τους προς τις κατονομασθείσες εταιρείες, δηλώνοντας στα κοινωνικά δίκτυα πως θα σταματήσουν να αγοράζουν τα προϊόντα αυτών των εταιρειών οι οποίες «συκοφαντούν» την Κίνα.
Ο χρηματιστηριακός αντίκτυπος
Οι εξελίξεις δεν πέρασαν απαρατήρητες από τα διεθνή χρηματιστήρια. Η μετοχή της H&M (HM-B STOCKHOLM) έπεσε κατά 2% στο χρηματιστήριο της Στοκχόλμης κατά τη συνεδρίαση της Πέμπτης, ενώ η Adidas (ADS XETRA) έχασε 6%. Η μετοχή της Nike (NKE NYSE) έπεσε και αυτή, χάνοντας 3,3%. Η ανησυχία των επενδυτών είναι απόλυτα δικαιολογημένη, καθώς η κινεζική αγορά είναι όλο και πιο σημαντική για τις πωλήσεις και τα κέρδη τους. Η H&M επιτυγχάνει το 5,4% των ετήσιων πωλήσεων στην Κίνα, ενώ η Nike έχουν πολύ πιο σημαντική παρουσία.
Είναι προφανές πως αν οι κινέζοι καταναλωτές σταματήσουν τις αγορές τους, οι δυτικές εταιρείες θα υποστούν σημαντικές ζημίες. Στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ είδαμε τις μετοχές των κινεζικών βιομηχανιών ενδυμάτων να σημειώνουν άνοδο μεγαλύτερη από 10%, ενώ οι μετοχές των εταιρειών που συνεργάζονται με τη Nike και άλλες δυτικές εταιρείες σημείωσαν αντίστοιχη πτώση.
Γιατί όμως αποφάσισαν ξαφνικά οι κινεζικές αρχές να ασχοληθούν με περσινές δηλώσεις των βιομηχανιών ενδυμάτων; Η απάντηση είναι μάλλον προφανής. Απαντούν στις Η.Π.Α. και την Ευρωπαϊκή Ένωση οι οποίες επιμένουν να καταγγέλλουν την Κίνα για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Ουιγούρων.
Μετά την αμερικανική απαγόρευση εισαγωγών βαμβακιού και τομάτας από την αυτόνομη περιοχή του Xinjiang, είδαμε προ ημερών και την Ε.Ε. να επιβάλλει κυρώσεις για το ίδιο ζήτημα, ενώ ο «πόλεμος» των αμερικανικών αρχών απέναντι σε κινεζικές μετοχές δεν σταματά. Η κινεζική πλευρά προφανώς αποφάσισε να απαντήσει χτυπώντας κατευθείαν τα συμφέροντα των εταιρειών που προέρχονται από τις Η.Π.Α. και την Ε.Ε.. Όπως διαβάζουμε στην South China Morning Post, την εφημερίδα του Χονγκ Κονγκ που ανήκει στην Alibaba, Κινέζοι αξιωματούχοι εξηγούν πως οι Κινέζοι καταναλωτές δικαιολογημένα αντιδρούν στις «ψευδοεπιχειρηματικές» αποφάσεις των εταιρειών, οι οποίες βασίζονται σε ανακριβείς πληροφορίες.
Είναι σαφές πλέον πως οι εταιρείες βρίσκονται εν μέσω διασταυρούμενων πυρών και η θέση τους θα γίνεται όλο και πιο δύσκολη αν οι σχέσεις της Κίνας με τις μεγάλες δυτικές δυνάμεις δεν βελτιωθούν σύντομα (κάτι μας λέει πως αυτό είναι πολύ δύσκολο). Η πίεση από τις ανθρωπιστικές οργανώσεις και τη δυτική κοινή γνώμη είναι αρκετά μεγάλη και, αν δείξουν πως αδιαφορούν για την καταπίεση των Ουιγούρων θα αντιμετωπίσουν τη δυσαρέσκεια του κοινού που μπορεί να εξελιχθεί και σε απώλεια πωλήσεων, για να μη συζητήσουμε και τις κυρώσεις που μπορεί να τους επιβληθούν αν αποδειχθεί πως χρησιμοποιούν το επίμαχο βαμβάκι.
Από την άλλη, όπως φάνηκε καθαρά τις τελευταίες μέρες, αν ακολουθήσουν την ηθικά επιβεβλημένη στάση θα αντιμετωπίσουν την οργή της Κίνας και θα χάσουν σημαντικό μέρος των πωλήσεών τους. Για κάποιες εταιρείες υπάρχει η εύκολη λύση: Η Marks and Spencer ανακοίνωσε επίσημα πριν λίγο καιρό πως δεν θα αγοράζει βαμβάκι από το Xinjiang αλλά η απόφασή της ήταν αυτό που οι Αμερικανοί ονομάζουν «no brainer», δηλαδή αυτονόητη. Και είναι αυτονόητη γιατί, απλούστατα, δεν έχει καταστήματα στην Κίνα. Για τις ανταγωνίστριες της τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Όπως πληροφορούμαστε από ρεπορτάζ του Bloomberg, η παλαιότερη δήλωση της Inditex, ιδιοκτήτριας της αλυσίδας Zara σχετικά με την ανησυχία της για το θέμα του βαμβακιού του Xinjiang εξαφανίστηκε μυστηριωδώς από την ιστοσελίδα της. Είναι σχεδόν βέβαιο πως δε θα είναι η μόνη που θα προσπαθήσει να «σφυρίζει αδιάφορα» ελπίζοντας πως τα πράγματα θα ηρεμήσουν.
Επειδή όμως το πιθανότερο είναι πως δεν θα ηρεμήσουν, μάλλον είμαστε μπροστά σε ένα μεγάλο δίλημμα για αυτές. Να ακολουθήσουν τις αρχές του E.S.G. (στην περίπτωσή μας του S, δηλαδή της κοινωνικής ευθύνης) ή να δώσουν προτεραιότητα στους τζίρους και τα κέρδη τους. Σε αντίθεση με το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, όπου όλες οι επιχειρήσεις ακολουθούν τον «πράσινο δρόμο» βοηθούμενες από τις γενναίες κρατικές επιδοτήσεις σε όλο τον κόσμο, συνδυάζοντας το «τερπνόν μετά του ωφελίμου», στην περίπτωση του βαμβακιού το τερπνόν κατά πάσα πιθανότητα δεν θα είναι ωφέλιμο και οι αποφάσεις θα είναι πολύ πιο δύσκολες.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
