Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Αδιαφάνεια του νομικού συστήματος, στρεβλώσεις στο φορολογικό σύστημα και έλλειψη χρηματοδότησης που εμποδίζει τις ιδιωτικές επενδύσεις είναι μερικές από τις παρατηρήσεις- συστάσεις της έκθεσης (188 σελίδων) του ΟΟΣΑ που παρέδωσε ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ, Άνχελ Γκουρία, στον καθυστερημένο στη συνάντηση υπουργό Οικονομικών Ευ. Τσακαλώτο.
Στην έκθεση τονίζεται ότι παρά τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις, το δυσκίνητο ρυθμιστικό πλαίσιο και η έλλειψη χρηματοδότησης, εμποδίζουν τις ιδιωτικές επενδύσεις. Επισημαίνεται μάλιστα ότι παρά την πολύ μεγάλη δημοσιονομική προσαρμογή το φορολογικό σύστημα στηρίζεται ακόμα σε υψηλούς συντελεστές και στενή φορολογική βάση, κυρίως λόγω της φοροδιαφυγής, με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η ανάπτυξη και να δημιουργούνται ανισότητες.
Βασική διαπίστωση της έκθεσης στα εργασιακά είναι ότι οι νέες θέσεις εργασίας είναι κυρίως προσωρινής και μερικής απασχόλησης, με μικρότερη εξειδίκευση από αυτές που χάθηκαν στην κρίση. Είναι ενδεικτικό ότι ο κατώτατος μισθός καλύπτει πάνω από το 50% του ιδιωτικού τομέα, με αποτέλεσμα οι ακαθάριστες αποδοχές να είναι χαμηλότερες από όριο φτώχειας για τετραμελή οικογένεια, δηλαδή κάτω από τα 656 ευρώ.
«Στα χρόνια που έρχονται, η επιτυχία των μεταρρυθμίσεων θα εξαρτηθούν από τη δημιουργία περιβάλλοντος που θα βασίζεται στη διαφάνεια του ρυθμιστικού πλαισίου, σε ένα αποτελεσματικό δημόσιο τομέα, σε ανταγωνιστικές αγορές και ένα αποτελεσματικό πλαίσιο κοινωνικής προστασίας», τονίζουν οι αναλυτές στέλνοντας τα παρακάτω μηνύματα- επισημάνσεις που χρήζουν αντιμετώπισης, στην ελληνική κυβέρνηση:
- Περιορισμός της φοροδιαφυγής, διεύρυνση της βάσης, εξορθολογισμός των δημόσιων δαπανών και ενίσχυση της δημόσιας διοίκησης, προκειμένου να στηριχθεί η ανάπτυξη και να διατηρηθεί το πλεόνασμα στο 3,5% μεσοπρόθεσμα και πάνω αλλά κοντά στο 2% μακροπρόθεσμα. Οι φιλικές για την ανάπτυξη πολιτικές και η κατάλληλη αναδιάρθρωση του Χρέους είναι αναγκαίες για να υποστηριχθεί το προφίλ (outlook) της χώρας.
- Ενίσχυση της ποιότητας του ρυθμιστικού πλαισίου, συνέχιση της μάχης κατά της διαφθοράς και προώθηση της ανταγωνιστικότητας θα βοηθήσουν στην αναζωογόνηση των ξένων άμεσων επενδύσεων και της παραγωγικότητα.
- Ενεργή στήριξη και επανεκπαίδευση των ανέργων και απογοητευμένων εργαζομένων, προκειμένου να βρουν δουλειά και να μειωθεί η φτώχεια ειδικά στα παιδιά και στις νέες οικογένειες, με παράλληλη προώθηση των κινήτρων απασχόλησης, θα διατηρήσουν την κοινωνική πρόοδο.
Ο ΟΟΣΑ στέκεται και την επαναφορά των συλλογικών- κλαδικών συμβάσεων και τη σταδιακή αύξηση του κατώτατου μισθού. Η γενική σύσταση του ΟΟΣΑ είναι ότι η ενεργοποίηση των συλλογικών συμβάσεων θα πρέπει να είναι σε συνάρτηση με τις διεθνείς πρακτικές, έτσι ώστε να μη δημιουργηθούν αντικίνητρα στην απασχόληση. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, οι νέες κλαδικές πρέπει να προσαρμοστούν στα δεδομένων των μικρών επιχειρήσεων, ενώ προχωρά και σε συστάσεις για αυτές.
1. Να δίνεται άδεια σε επιχειρήσεις για καθορισμό λεπτομερειών π.χ. μικρότερους μισθούς, ευελιξία ωραρίου.
2. Να προβλέπεται και ουδέτερο όργανο για έγκριση επεκτασιμότητας (όχι αυτόματη επεκτασιμότητα).
3. Καλύτερη προστασία απασχόλησης: ρήτρες που επιτρέπουν σε επιχειρήσεις να προσαρμόσουν όρους συμβάσεων π.χ. λόγω οικονομικών δυσκολιών.
4. Προτιμότερη η σύνδεση υποκατώτατου μισθού με την εμπειρία και όχι την ηλικία (τα στοιχεία μπορούν να αντλούνται από ΕΡΓΑΝΗ).
Παράλληλα, στην έκθεσή του ο ΟΟΣΑ για μία ακόμη φορά στέκεται στο ποσοστό εισπραξιμότητας των φόρων παρά την αύξηση των συντελεστών καθώς και στην πολυπλοκότητα του φορολογικού συστήματος (στην 28η θέση του ΟΟΣΑ ως προς τον αριθμό και το χρόνο για φορολογικές πληρωμές και στην 27η θέση για διαδικασίες επιστροφών φόρου, φορολογικούς ελέγχους κ.λ.π.), που οδηγούν στη διόγκωση της φοροδιαφυγής και στην αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών στην εφορία. Επικαλούμενος στοιχεία από τις χορηγήσεις δανείων, ο ΟΟΣΑ (μελέτη Αρταβάνη) αναφέρει ότι πάνω από το 40% του εισοδήματος των αυταπασχολούμενων μένει αδήλωτο.
Τέλος, σύμφωνα με τον οργανισμό έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην υποχρεωτική χρήση POS από ελεύθερους επαγγελματίες, καθώς η παροχή υπηρεσιών (π.χ. τεχνίτες) εμφανίζει τα υψηλότερα ποσοστά παραβατικότητας. Κρίσιμη χαρακτηρίζεται, επίσης, η χρήση ηλεκτρονικών τιμολογίων, με πρόσφατο το παράδειγμα της Ιταλίας, που το έχει εισάγει από το 2014 για πληρωμές στο Δημόσιο και θα το εφαρμόσει από φέτος και για πληρωμές μεταξύ επιχειρήσεων.
