Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Στο πανηγυρικό διάγγελμα για την έξοδο από τα μνημόνια ο πρωθυπουργός επέλεξε να… ρίξει αρκετά καρφιά κατά διάφορων «αντιπάλων» του, αντί να περιγράψει ένα βιώσιμο και ρεαλιστικό σχέδιο που θα οδηγήσει την Ελλάδα στην πραγματική έξοδο από την κρίση. Ο Αλέξης Τσίπρας μίλησε με δεικτικό ύφος για τραπεζίτες που έγιναν πρωθυπουργοί και για υπουργούς που έγιναν τραπεζίτες, τονίζοντας ότι η δημοκρατία ευτελίστηκε.
Η συγκεκριμένη φράση του πρωθυπουργού προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις καθώς πολλοί συνέκριναν την πορεία και τις ακαδημαϊκές περγαμηνές των Λουκά Παπαδήμου και Γιάννη Στουρνάρα (τους οποίους προφανώς εννοούσε), με υφιστάμενα στελέχη της κυβέρνησης, ενώ άλλοι στάθηκαν στην εμμονή του κ. Τσίπρα με την αριστεία αλλά και στη διχαστική του ρητορική.
Η αναφορά του κ. Τσίπρα στους τραπεζίτες έρχεται να υπενθυμίσει την απέχθειά του προς τον τραπεζικό κλάδο, κάτι που έγινε και εμπράκτως αντιληπτό από την πρώτη στιγμή που ο ίδιος ανέλαβε την εξουσία. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ είχε ολόκληρο σχέδιο για την «κατάληψη» του τραπεζικού κλάδου και κυρίως της ΤτΕ και τη δημιουργία ενός παράλληλου τραπεζικού συστήματος, το οποίο βέβαια θα λειτουργούσε με κυβερνητικές εντολές. Είναι αξιοσημείωτος ο ανηλεής πόλεμος της κυβέρνησης κατά του Γιάννη Στουρνάρα και η προσπάθειά της να ελέγξει πλήρως το τραπεζικό σύστημα.
Τι θα είχε συμβεί αν ο κ. Τσίπρας τα είχε καταφέρει; Θα ήταν καλύτερα να είχαμε ένα τραπεζικό σύστημα που για όλα θα αποφάσιζε ο πρωθυπουργός και οι σύντροφοί του; Ένα τραπεζικό σύστημα που θα λειτουργούσε με όρους τριτοκοσμικής χώρας και μία κεντρική τράπεζα που θα έκανε «αντάρτικό» στην ΕΚΤ; Πως θα αντιδρούσαν οι αγορές σε μία τέτοια εξέλιξη εκτός από το να μας αποκλείσουν πλήρως, κάτι που ακόμη και σήμερα… προσπαθεί η κυβέρνηση;
Βλέπουμε, για παράδειγμα, τον Ταγίπ Ερντογάν να δέχεται διαδοχικά «χτυπήματα» από τις αγορές επειδή δεν διασφαλίζει την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας και θέλει να αποφασίζει ο ίδιος για τη νομισματική πολιτική. Αν τα είχαν καταφέρει, σήμερα η χώρα δεν θα είχε τίποτα να ζηλέψει σε αυτό το πεδίο από τη Βενεζουέλα και την Τουρκία. Και έχουμε δει ποιες είναι οι συνέπειες για τον Ερντογάν, ο οποίος δεν επιτρέπει στην κεντρική τράπεζα να λειτουργεί ανεξάρτητα προς όφελος της οικονομικής σταθερότητας.
Όσο για τον φίλο του πρωθυπουργού, Νικολάς Μαδούρο, ο οποίος προσπαθεί να σώσει τη χώρα του με ένα κρυπτονόμισμα τι να πει κανείς. Τι θα είχε συμβεί αν ο πρωθυπουργός είχε βρει πρόσφορο έδαφος στα ταξίδια του στη Βενεζουέλα και στη Ρωσία; Θα βρισκόμασταν σήμερα στο μπλοκ της Τουρκίας και του Ιράν; Θα προσπαθούσαμε να πολεμήσουμε τον πληθωρισμό με κρυπτονομίσματα;
Όμως, ακόμη και αν δεν ακολούθησε αυτό το καταστροφικό μονοπάτι ο κ. Τσίπρας, ο αντίκτυπος του α' εξαμήνου του 2015 και της συνολικής διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, με τις καθυστερήσεις και τα πισωγυρίσματα να είναι στην ημερήσια διάταξη, θα στοιχειώνει την ελληνική οικονομία για πολλά χρόνια ακόμη, είτε υπολογίζεται σε 80, 100 ή 200 δισ. ευρώ.
Οι επιπτώσεις για τον τραπεζικό κλάδο είναι γνωστές: Πάνω από 40 δισ. καταθέσεις έφυγαν από τις τράπεζες και αρκετά δισεκατομμύρια παραμένουν και σήμερα στο εξωτερικό στερώντας από την αγορά την πολυπόθητη ρευστότητα. Τα capital controls ακόμη «βασανίζουν» την οικονομία και παρά το γεγονός ότι έχουν χαλαρώσει αρκετά, απαιτείται η πλήρης άρση τους για να επιστρέψει η πραγματική οικονομία στην κανονικότητα.
Και αν για τη φυγή των καταθέσεων και τα capital controls η κυβέρνηση και ο Γιάνης Βαρουφάκης κατηγορούν την ΕΚΤ (όπως ο Ερντογάν κατηγορεί τις κακές αγορές που δεν τον αφήνουν να μειώσει τον πληθωρισμό με… μαγικά κόλπα), οι τεράστιες καθυστερήσεις που σημειώθηκαν την τελευταία τριετία σε οτιδήποτε αφορά την εξυγίανση του κλάδου είχαν τον δικό τους αρνητικό αντίκτυπο.
Στη χθεσινή έκθεση-απολογισμό του ESM για τα χρόνια των μνημονίων υπάρχει ένα γράφημα που δείχνει την εξέλιξη του ELA. Των κεφαλαίων δηλαδή που έλαβαν ως ρευστότητα οι τράπεζες όταν ήταν αποκλεισμένες από την ΕΚΤ. Στο γράφημα φαίνεται ξεκάθαρα ότι ενώ ο ELA είχε μηδενιστεί στο πρώτο μισό του 2014, που σημαίνει ότι οι τράπεζες είχαν να επικεντρωθούν αποκλειστικά και μόνο στη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων για να ανακάμψουν και να χρηματοδοτήσουν την ελληνική οικονομία, την περίοδο διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, δεν κατάφεραν σε τρεισήμισι χρόνια να τον μηδενίσουν.
Η έκρηξη του ELA πάνω από τα 80 δισ. ευρώ το 2015 δημιούργησε επιπλέον προβλήματα στις τράπεζες και μέχρι σήμερα μάχονται να τον μηδενίσουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε όλες τις εκθέσεις διεθνών οργανισμών, όπως αυτή του ESM, ή επενδυτικών οίκων, τα προβλήματα του τραπεζικού κλάδου είναι πρώτα στη λίστα των προκλήσεων που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν στο εξής. Όπως τονίζει ο ESM, οι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν το μεγαλύτερο ποσοστό «κόκκινων» δανείων στην Ευρώπη, δεν έχουν ακόμη αυξήσει τις χορηγήσεις δανείων προς την πραγματική οικονομία, ενώ υπάρχει αβεβαιότητα σχετικά με την βιώσιμη κερδοφορία τους. Και όλα αυτά αποτελούν ξεκάθαρα έργο της υφιστάμενης κυβέρνησης.
Διότι, αυτό που δεν είπε ο Αλέξης Τσίπρας στο διάγγελμα είναι ότι οι «θυσίες του λαού μας» και οι «Συμπληγάδες» στις οποίες συνεχώς αναφέρεται, θα είχαν τελειώσει πολύ νωρίτερα, αν ο ίδιος και οι σύντροφοί του δεν επέλεγαν την περήφανη διαπραγμάτευση του 2015 και τις καθυστερήσεις των επόμενων δύο ετών…
