Είτε βιώσει μία μακρά προεκλογική περίοδο άνω των οκτώ μηνών, η οποία θα συμπέσει με τον πιθανότατα πολύ δύσκολο χειμώνα που έρχεται, είτε διενεργηθούν πρόωρες εκλογές το φθινόπωρο, η Ιταλία έχει μπροστά της μία αλληλουχία εξελίξεων που σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση στην Ευρώπη, μπορεί να θέσει ξανά θέμα επιβίωσης του ευρώ.
Σε οικονομικό επίπεδο, η χώρα που κινδυνεύει περισσότερο σήμερα είναι η Γερμανία, η οποία εμφανίζει τη μεγαλύτερη εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Αν η Μόσχα δεν ανοίξει ξανά τον Nord Stream 1, το Βερολίνο θα αναγκαστεί να επιβάλλει δελτίο, να κλείσει ολόκληρες βιομηχανίες και η οικονομία θα βυθιστεί σε βαθιά ύφεση τον χειμώνα. Οι επιπτώσεις θα είναι δραματικές για το ευρώ.
Σε πολιτικό επίπεδο, η Ιταλία είναι στο επίκεντρο αλλά η ιταλική κρίση μπορεί να διαχυθεί παντού γιατί η γειτονική μας χώρα δεν είναι η μοναδική χώρα στην οποία οι πολίτες διαμαρτύρονται για την ακρίβεια. Αντί όμως η Ευρώπη να αναζητεί κοινές λύσεις, προτιμά να ξύνει τις πληγές της, σε μία διαδικασία που διευρύνει το χάσμα μεταξύ Βορρά και Νότου. Ζούμε μία κρίση που οφείλεται κυρίως σε εξωγενείς παράγοντες αλλά η Ευρωζώνη δεν διαθέτει ενιαίους μηχανισμούς αντιμετώπισης, με αποτέλεσμα να τίθεται ξανά θέμα «ισχυρών» και «αδυνάτων».
Ενδεικτικό παράδειγμα είναι τα όσα συμβαίνουν στην ΕΚΤ. Η Ευρωτράπεζα καλείται την ερχόμενη Πέμπτη να αυξήσει τα επιτόκια και ταυτόχρονα να συμφωνήσει σε ένα μηχανισμό που θα προστατεύει τα ομόλογα της περιφέρειας. Η ΕΚΤ είναι σίγουρα η μοναδική μεγάλη κεντρική τράπεζα στον κόσμο που δεν μπορεί να αντιμετωπίσει όπως θα έπρεπε τον πληθωρισμό. Διότι την ώρα που πρέπει προχωρήσει σε σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής, είναι επιτακτική ανάγκη να εφαρμόζει και μέτρα χαλάρωσης για συγκεκριμένες χώρες και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Αν υπήρχαν μόνιμοι πανευρωπαϊκοί μηχανισμοί για όλα τα ενδεχόμενα η ΕΚΤ δεν θα ήταν εγκλωβισμένη σήμερα και το ευρώ δεν θα έπεφτε κάτω από το 1 δολάριο.
Ο Ιταλός αναλυτής Λορέντζο Κοντόνιο αναλύει στο Liberal τα σενάρια για την επόμενη ημέρα, μετά την απόφαση του προέδρου Σέρτζιο Ματαρέλα να στείλει στη Βουλή τον Μάριο Ντράγκι για να δοκιμάσει να συνεχίσει η κυβέρνηση τη θητεία της με μειωμένη πλειοψηφία. Η συζήτηση θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Τετάρτη και πολλά εξαρτηθούν από τη στάση που θα κρατήσει το Κίνημα Πέντε Αστέρων, το οποίο είναι και αυτό που προκάλεσε την κρίση.
Μία περίπτωση είναι να επανασυνδεθεί ο Κόντε με την κυβέρνηση με αντάλλαγμα μια πύρρειο νίκη για ορισμένα από τα θέματα που έχει θέσει. Όμως η δήλωση του Ντράγκι δεν αφήνει μεγάλα περιθώρια συμβιβασμού, αν και ο χρόνος έως την Τετάρτη είναι αρκετός για την όποια ανατροπή. Ο κ. Κοντόνιο δίνει 15% πιθανότητα στο να υπάρξει συμβιβασμός.
Αν, λοιπόν, δεν υπάρξει συμβιβασμός, ο Ντράγκι θα παραιτηθεί ξανά και από το βράδυ της Τετάρτης θα ξεκινήσει ένας νέος γύρος επαφών. Τα πιθανά σενάρια:
Α) Να σχηματιστεί ξανά κυβέρνηση υπό τον Ντράγκι αλλά χωρίς το Κίνημα 5 Αστέρων (πιθανότητα 35%)
Β) Να σχηματιστεί κυβέρνηση και με το Κίνημα 5 Αστέρων αλλά χωρίς τον Ντράγκι. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να αναλάβει πρωθυπουργός κάποιος τεχνοκράτης όπως ο Ντανιέλε Φράνκο ή ο Βιτόριο Κολάο (πιθανότητα 10%)
Γ) Να διενεργηθούν πρόωρες εκλογές, ενδεχομένως στις αρχές Οκτωβρίου (πιθανότητα 40%). Χρειάζονται περίπου 60-70 ημέρες από τη διάλυση της Βουλής για να διεξαχθούν οι εκλογές. Αν π.χ. ο Ματαρέλα διαλύσει τη Βουλή στις 30 Ιουλίου οι εκλογές θα γίνουν 2 ή 9 Οκτωβρίου.
Σύμφωνα με τον κ. Κοντόνιο, οι πρόωρες εκλογές από εκεί που θεωρούνταν απευκταίο σενάριο, πλέον είναι ίσως το πιο επιθυμητό για να αποφευχθεί μία μακρά προεκλογική περίοδος που θα χαρακτηριστεί από τοξικότητα και έντονες αντιπαλότητες. Μία περίοδος κατά την οποία η κυβέρνηση δεν θα μπορεί να κάνει μεταρρυθμίσεις, δεν θα μπορεί να παίρνει δύσκολες αποφάσεις και πάντα θα υπάρχει εσωτερική αντιπολίτευση, μαζί βέβαια με την ακροδεξιά.
Σε όλα τα σενάρια για την πολιτική συνέχεια στην Ιταλία, η Ευρώπη θα έχει πρόβλημα. Τόσο μία μακρά προεκλογική περίοδος με συσσωρευμένη ένταση, όσο και οι πρόωρες εκλογές θα προσθέσουν ένα ακόμη βάρος στο ήδη φορτισμένο πολιτικό σκηνικό της Ευρώπης.
