Το 4ο τρίμηνο του 2021 θα κλείσει με πολύ υψηλό ρυθμό ανάπτυξης. Ούτε η ενεργειακή κρίση ούτε και η μετάλλαξη όμικρον πρόλαβαν να κάνουν τη ζημιά. Μέχρι και τον Νοέμβριο όλα τα βασικά οικονομικά μεγέθη πήγαιναν… τρένο ενώ τον Δεκέμβριο, μπορεί να χαλάνε τα ρεβεγιόν όμως η σύγκριση γίνεται με τον αντίστοιχο περυσινό μήνα των click away και των απαγορεύσεων οπότε δεν υπάρχει σύγκριση. Άλλο είναι τώρα το ερώτημα για την ελληνική οικονομία. Τι θα γίνει στο πρώτο τρίμηνο της φετινής χρονιάς;
Η περίοδος Ιανουαρίου – Μαρτίου θα είναι γεμάτη από αβεβαιότητες. Ουδείς γνωρίζει αν θα υπάρξουν περιορισμοί στην οικονομική δραστηριότητα και τι είδους -ήδη σήμερα αναμένονται νέες αποφάσεις υπό το βάρος του ιστορικού ρεκόρ των κρουσμάτων- όπως επίσης είναι άγνωστο το πώς θα επιδράσει στην οικονομική δραστηριότητα η διαφαινόμενη αύξηση του πληθωρισμού σε επίπεδα που δεν έχουμε συναντήσει παρά πριν από 10 χρόνια ή ακόμη και από τα χρόνια της δραχμής. Υπάρχουν βέβαια και τα… αντίβαρα σε αυτές τις πηγές της ανησυχίας.
Παρά την έξαρση της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης, για το πρώτο τρίμηνο του 2022 υπάρχουν σοβαρές προοπτικές για τόνωση των επενδύσεων που δεν υπήρχαν το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Επίσης, το πρώτο τρίμηνο του 2021 ήταν μακράν το χειρότερο της περυσινής χρονιάς καθώς καθ’ όλη τη διάρκειά του ουσιαστικά η χώρα ήταν σε lockdown. Έτσι, παρά τα… γκρίζα σύννεφα που έχουν συγκεντρωθεί πάνω από την οικονομία κυρίως λόγω της αβεβαιότητας, είναι αρκετά πιθανό και στο πρώτο τρίμηνο του νέου έτους να καταγραφεί σημαντική ανάπτυξη.
Το μεγάλο στοίχημα για την κυβέρνηση τόσο για την πορεία της οικονομίας όσο και σε δημοσιονομικό επίπεδο είναι να κρατηθούν ανοικτές όσο το δυνατόν περισσότερες οικονομικές δραστηριότητες. Τουλάχιστον με τα μέχρι τώρα δεδομένα, δεν αναμένεται να επιβληθούν περιοριστικά μέτρα για βασικές οικονομικές δραστηριότητες όπως είναι το εμπόριο ή η μεταποίηση. Ασφαλώς με εκατοντάδες χιλιάδες κρούσματα ημερησίως στην Ευρώπη, είναι πιθανό να έχουμε και πάλι μειωμένη δραστηριότητα σε εστίαση, τουρισμό και διασκέδαση. Βέβαια, στο πρώτο τρίμηνο, η οικονομία δεν περιμένει πολλά από τους συγκεκριμένους κλάδους ενώ είναι δεδομένο ότι όσοι πληγούν με… κρατική εντολή (περιορισμούς σε ωράρια, αριθμό πελατών κλπ) θα στηριχτούν οικονομικά με τις πρώτες αποφάσεις να αναμένονται μέσα στο πρώτο 20ήμερο του Ιανουαρίου.
Η ενεργειακή κρίση και οι υψηλές τιμές σε φυσικό αέριο και ρεύμα, είναι ένας δυσμενής παράγοντας ο οποίος δεν υπήρχε πέρυσι. Εν μέρει, θα επιδιωχθεί να εξουδετερωθεί με τα μέτρα στήριξης που θα χρηματοδοτηθούν με τους πόρους από το Ειδικό Λογαριασμό Ενεργειακής Μετάβασης χωρίς δηλαδή να θιγεί περαιτέρω ο προϋπολογισμός. Μείωση της ζήτησης δεν αναμένεται καθώς μιλάμε για βασικά αγαθά. Το ερώτημα είναι τι έκταση θα λάβει ο πληθωρισμός σε τι βαθμό θα μετακυλήσουν οι επιχειρήσεις το αυξημένο ενεργειακό κόστος στα υπόλοιπα προϊόντα και σε ποιο βαθμό αυτό θα περιορίσει τη ζήτηση.