Τα ιδιαίτερα υψηλά ενοίκια ήταν, παραδοσιακά, κύριο χαρακτηριστικό των μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων, όπως το Παρίσι και το Λονδίνο, όπου η συγκατοίκηση είναι μονόδρομος προκειμένου κάποιος να βρει σχετικά προσιτή στέγη. Η πραγματικότητα αυτή, που ήταν αδιανόητη στην χώρα μας, μέχρι πριν από μερικά χρόνια, αποτελεί, σήμερα, τη «νέα τάξη πραγμάτων» στην ελληνική αγορά κατοικίας.
Ως αποτέλεσμα, η αναζήτηση σπιτιού είτε για ενοικίαση είτε για αγορά, σε προσιτή τιμή, μοιάζει με άθλο του Ηρακλή: η προσφορά είναι σχεδόν ανύπαρκτη, όσα ποιοτικά ακίνητα βρίσκονται στην αγορά, πολύ γρήγορα, γίνονται ανάρπαστα ή διατίθενται σε ιδιαίτερα υψηλές τιμές.
Και καθώς μεγάλος αριθμός ακινήτων έχει απορροφηθεί λόγω των βραχυπρόθεσμων ενοικιάσεων, η αγορά σπιτιού έχει καταστεί πιο συμφέρουσα σε σχέση με την ενοικίαση με την εξασφάλιση στέγης να αποτελεί γρίφο για δύσκολους λύτες. Ως εκ τούτου, το ερώτημα που τίθεται είναι εάν, πράγματι, οι επιλογές φθηνών ακινήτων, έχουν εξαντληθεί.
Όπως εξηγούν μεσίτες, πλέον οι κατοικίες που θεωρούνται φθηνές, δηλαδή διαθέτουν ζητούμενη τιμή χαμηλότερη από 1.000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο αποτελούν…σπάνιο είδος. Κι αυτό επειδή, με κινητήριο δύναμη τις βραχυπρόθεσμες μισθώσεις-και με την παρένθεση της πανδημίας να έχει υπάρξει ιδιαίτερα σύντομη- από το 2016 έχει πραγματοποιηθεί «κάτω από το ραντάρ» ένας πολύ μεγάλος αριθμός επενδύσεων στην αγορά ακινήτων, κατά βάση από ξένους, οδηγώντας στη σταδιακή αναβάθμιση ολόκληρων συνοικιών και κατ’ επέκταση στην αύξηση των τιμών.
Είναι ενδεικτικό ότι μέχρι και το 2014 υπήρχαν σε όλη την Αθήνα διαμερίσματα, ακόμη και ανακαινισμένα, με τιμή ανά τετραγωνικό ακόμη ύψους 500 ευρώ ή και χαμηλότερα. Για παράδειγμα, τότε, στους Αμπελόκηπους ισόγειο διαμέρισμα 57 τ.μ., κατασκευής του ʼ75, με κεντρική θέρμανση πωλούνταν μόλις προς 20 χιλιάδες ευρώ!
Η τιμή δηλαδή, ανά τετραγωνικό μέτρο οριακά ξεπερνούσε τα 350 ευρώ, τη στιγμή που σήμερα, για ένα αντίστοιχο ακίνητο, η τιμή έχει εκτοξευθεί σε 1.400 ευρώ, και σε πολλές περιπτώσεις σε 1.500 ευρώ, ανά τετραγωνικό μέτρο λόγω της ισχυρής ζήτησης.
Οι Αμπελόκηποι είναι μία από τις περιοχές όπου οι αλλαγές, ως επί το πλείστον, εξαιτίας των σημαντικών αγορών από ξένους και λιγοστούς Έλληνες με ρευστότητα, υπήρξαν ραγδαίες. «Ακόμη και ημιυπόγεια διαμερίσματα άλλαξαν χέρια σε πολύ χαμηλή τιμή, ανακαινίστηκαν και ξαναβγήκαν στην αγορά είτε προς ενοικίαση, έναντι 300 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, είτε προς πώληση με τιμές που ξεκινούσαν από 700 ευρώ το 2016-2017».
Η γειτνίαση με το σταθμό του μετρό και την λεωφόρο Αλεξάνδρας, όπως και με μεγάλα νοσοκομεία, αλλά και η εγγύτητα με το κέντρο της Αθήνας έστρεψαν, γρήγορα, το επενδυτικό ενδιαφέρον στην περιοχή των Αμπελοκήπων. Ως αποτέλεσμα, σήμερα, όπως προκύπτει από τις ιστοσελίδες αγγελιών, με τιμή έως 70.000 ευρώ, πωλούνται στους Αμπελόκηπους όχι περισσότερα από…3 ακίνητα όταν ο αριθμός τους ήταν πολλαπλάσιος πριν από μερικά μόλις χρόνια.
Το Κουκάκι ανήκει, πλέον, στις κλασικές περιοχές με την υψηλότερη αύξηση τιμών κατά τα τελευταία χρόνια. Κι ενώ το 2013 στην περιοχή, μονοκατοικία 63 τ.μ., κατασκευής 1950, πωλούνταν μόλις προς 17 χιλιάδες ευρώ, σήμερα με τιμή από 30.000 έως 50.000 ευρώ, διατίθενται ημιυπόγεια και υπόγεια διαμερίσματα με μέγεθος που δεν ξεπερνά τα 50 τ.μ.
Η λίστα των περιοχών με διαμερίσματα που πωλούνταν προς 3.000 ευρώ-όχι ανά τετραγωνικό- στην εποχή της μεγάλης κρίσης, δηλαδή το διάστημα 2011-2014, περιλαμβάνει τις περιοχές κάτω από την Ομόνοια και μέχρι την Κυψέλη, τα Πατήσια, το Παγκράτι και το Βύρωνα. Έτσι, στην οδό Σπετσών στην Κυψέλη, ημιυπόγειο 45 τ.μ. πωλούνταν προς 3.500 ευρώ ή 77 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο! Επίσης, το 2013 στο Νέο Κόσμο ημιυπόγεια γκαρσονιέρα 26 τ.μ. πωλούνταν μόλις προς 6.000 ευρώ, ενώ στο Παγκράτι γκαρσονιέρα 27 τ.μ. πωλούνταν προς 9.500 ευρώ.
Τα δεδομένα αυτά όμως, σήμερα παραπέμπουν σε σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Κι αυτό διότι ακίνητα με τιμή της τάξεως των 1.000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο εάν δεν είναι δυσεύρετα, χρειάζονται ολοκληρωτική ανακαίνιση, έχουν σοβαρά σχεδιαστικά προβλήματα ή βρίσκονται σε ιδιαίτερα υποβαθμισμένες συνοικίες της Αθήνας.
Οι πλειστηριασμοί
Με τα προσιτά ακίνητα να μην υπάρχουν πρακτικά, δεν είναι λίγοι που στρέφονται σε πλειστηριασμούς. Ωστόσο, οι εκποιήσεις, σύμφωνα με τους ειδικούς, κρύβουν κινδύνους. Για παράδειγμα, το γεγονός ότι, σε πολλές περιπτώσεις, δεν προβλέπεται επίσκεψη στο ακίνητο το οποίο, σε πολλές περιπτώσεις, είναι σε κακή ή ιδιαίτερα κακή κατάσταση, απαιτώντας σημαντικές δαπάνες για εργασίες ανακαίνιση, λειτουργεί προβληματικά. Μάλιστα, εάν προηγουμένως η ιδιοκτησία χρησιμοποιούνταν σαν επαγγελματική στέγη, π.χ. σαν οδοντιατρείο, όπου υπήρχε εγκατεστημένος ιατροτεχνολογικός εξοπλισμός, τότε οι εργασίες εσωτερικών διαρρυθμίσεων καθίστανται ακόμη πιο σύνθετες.
Επίσης, συχνά τα σπίτια που βγαίνουν στο σφυρί εμφανίζουν σημαντικές πολεοδομικές παραβάσεις, οι οποίες απαιτούν τη νομιμοποίησή τους, διαδικασία που μπορεί να αποδειχθεί αρκετά κοστοβόρα. Ταυτόχρονα, δεν λείπουν οι περιπτώσεις όπου ορισμένες πολεοδομικές παραβάσεις δεν τακτοποιούνται, όπως η καταπάτηση κοινόχρηστου χώρου με αποτέλεσμα ο ιδιοκτήτης να μην έχει τη δυνατότητά μεταβίβασης του προβληματικού ακινήτου.
