Του Γιώργου Φιντικάκη
Σε ένα ποσό έως και 250 εκατ. ευρώ το χρόνο -όσα περίπου η φετινή μείωση του ΕΚΑΣ για 140.000 χαμηλοσυνταξιούχους- υπολογίζεται το λαθρεμπόριο καυσίμων που η κυβέρνηση υποσχόταν κάποτε να καταπολεμήσει. Αλλά αυτό δεν συνέβη. Και νέοι φόροι ύψους 500 εκατ. ευρώ στα καύσιμα μπήκαν, και περικοπές έγιναν, και τα έσοδα από την πάταξη του λαθρεμπορίου αγνοούνται παντελώς, αφού συστηματικοί έλεγχοι δεν γίνονται.
Την εικόνα μιας αγοράς όπου οι πειραγμένες αντλίες, η δράση των κυκλωμάτων και το λαθρεμπόριο, συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό, αφού ο κρατικός μηχανισμός βρίσκεται σε αδράνεια, μεταφέρουν οι ίδιοι οι άνθρωποι του χώρου.
Επικαλούμενος τα πρόσφατα ευρήματα της ΑΑΔΕ, που εντόπισε λαθρεμπόριο και νοθεία στο 10,1% των δειγμάτων που συνέλεξε από πρατήρια, ο επικεφαλής του Συνδέσμου Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών, Ρ. Καραχάννας, μίλησε χθες για λαθρεμπόριο που μπορεί και να ξεπερνά τα 250 εκατ. ευρώ.
Ανάγοντας το ποσοστό αυτό στη συνολική κατανάλωση της αγοράς των 6.900.000 τόνων, προκύπτει μια «γκρίζα» ποσότητα 697.000 τόνων. Δεδομένου μάλιστα ότι σύμφωνα με την ΑΑΔΕ το 89,5% των παράτυπων δειγμάτων που ανακοίνωσε προ ημερών, αφορά τελωνειακές παραβάσεις, μιλάμε για λαθρεμπόριο 624.000 τόνων, με το όφελος για τα κυκλώματα να ποικίλει ανάλογα με το φόρο που βαρύνει το κάθε τύπο καυσίμου.
Όταν, για παράδειγμα, πωλούν το αφορολόγητο ναυτιλιακό ως πετρέλαιο ντίζελ, καρπώνονται 410 ευρώ/ τόνο, δηλαδή τον φόρο που επιβαρύνει το τελευταίο. Όταν πωλούν το αφορολόγητο ναυτιλιακό ως ντίζελ θέρμανσης, βάζουν στην τσέπη 280 ευρώ/ τόνο, όσος ο αναλογούν φόρος. Όταν πάλι το λαθρεμπόριο γίνεται με πώληση φθηνού πετρελαίου θέρμανσης (280 ευρώ/ φόρος) ως ακριβότερου ντίζελ (410 ευρώ), τότε το όφελος είναι 130 ευρώ ανά τόνο.
Αυτό σημαίνει ότι αν και οι 624.000 τόνοι αφορούσαν πρόσμιξη ναυτιλιακού με ντίζελ, τότε προκύπτει λαθρεμπόριο ύψους 256 εκατ. ευρώ. Αν αφορούσαν πρόσμιξη θέρμανσης με κίνησης, τότε το όφελος διαμορφώνεται στα 175 εκατ. ευρώ. Αν πάλι, αφαιρεθούν από την τελική κατανάλωση οι βενζίνες (2.333.000 τόνοι πέρυσι), με το σκεπτικό ότι δεν χρησιμοποιούνται τόσο συχνά για πρόσμιξη, όσο οι άλλοι τύποι καυσίμου, και το λαθρεμπόριο, υπολογιστεί επί των 2.552.000 τόνων ντίζελ κίνησης και των 1.172.000 τόνων θέρμανσης που διακινήθηκαν πέρυσι στην αγορά, τα νούμερα χαμηλώνουν. Σε αυτή την περίπτωση το λαθρεμπόριο διαμορφώνεται στα 123 εκατ. ευρώ.
Δεκάδες εκκρεμότητες
Στην ουσία μιλάμε για κάποιες εκατοντάδες εκατομμυρίων που κάθε χρόνο χάνονται, και ενώ το λαθρεμπόριο μπορεί να είναι ακόμη υψηλότερο, τόσο γιατί τα στοιχεία της ΑΑΔΕ είναι δειγματοληπτικά, όσο κυρίως γιατί η παραβατικότητα συνδυάζεται με χαμηλές τιμές που προσελκύουν πολύ μεγάλους όγκους.
Εδώ και χρόνια η γενικότερη αίσθηση που επικρατεί στην αγορά είναι ότι ο κρατικός μηχανισμός «δεν δείχνει να βιάζεται» όσον αφορά τη καταπολέμηση του λαθρεμπορίου. Κραυγαλέο παράδειγμα το σύστημα εισροών-εκροών που ενώ έχει κοστίσει εκατοντάδες εκατ. ευρώ σε δημόσιους και ιδιωτικούς πόρους, εντούτοις δεν λειτουργεί ακόμη πλήρως, ούτε σε όλη την αλυσίδα διακίνησης καυσίμων.
Εκκρεμούν για παράδειγμα, η ολοκλήρωση της υπογραφής των δεξαμενών, η έκδοση υπουργικής απόφασης για το σύστημα εισροών-εκροών στις φορολογικές αποθήκες για τον τρόπο, χρόνο, είδος και συχνότητα αποστολής των δεδομένων στη ΓΓΠΣ, ο καθορισμός διαδικασίας για τον άμεσο χειρισμό από τις περιφέρειες, κ.ό.κ. Εκκρεμούν επίσης η έκδοση απόφασης για τον καθορισμό των προδιαγραφών, της διαδικασίας και των λεπτομερειών εγκατάστασης συστήματος GPS σε βυτιοφόρα, όπως και η διαδικασία αποστολής των δεδομένων στη ΓΓΠΣ.
Το ίδιο ισχύει για την έκδοση απόφασης για εφαρμογή του συστήματος εισροών-εκροών σε όλους τους τομείς της εφοδιαστικής αλυσίδας, όπως ελεύθερες αποθήκες εταιρειών, αποθήκες μεγάλων καταναλωτών, παραγωγών ή διακινητών βιοκαυσίμων, πρατηρίων σε μαρίνες, χώρους στάθμευσης οχημάτων (πούλμαν, μεταφορικές εταιρείες, κ.ά.), καθώς και ΚΤΕΛ με αποθηκευτικές εγκαταστάσεις.
Στα ύψη φέτος το πετρέλαιο θέρμανσης
Με τα τωρινά δεδομένα των διεθνών τιμών του αργού και της ισοτιμίας δολαρίου-ευρώ η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης αναμένεται να φθάσει το 1,14 ευρώ/λίτρο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΣΕΕΠΕ, μια εβδομάδα πριν από την έναρξη της διάθεσης του καυσίμου στις 15 Οκτωβρίου.
Η τιμή, όπως ανέφερε ο Ρ. Καραχάννας, είναι αυξημένη σε σχέση με πέρυσι λόγω της ανόδου των διεθνών τιμών, ενώ η κατανάλωση όχι μόνο στο πετρέλαιο θέρμανσης, αλλά συνολικά στα υγρά καύσιμα, έχει μειωθεί την περίοδο της κρίσης κατά 40%. Αιτία τόσο για τη μείωση της κατανάλωσης όσο και για την παραβατικότητα στην αγορά καυσίμων (λαθρεμπόριο, νοθεία), κατά τον πρόεδρο του ΣΕΕΠΕ, είναι η υψηλή φορολογία που κυμαίνεται από 50 ως 75% της τελικής τιμής ανάλογα με το είδος καυσίμου.
