Ο «προϋπολογισμός του 2022 κινείται πάνω στους άξονες και τις προτεραιότητες της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης, αποτυπώνει τη σταδιακή "διαγραφή" του αρνητικού αποτυπώματος της πανδημίας στην οικονομία, καταγράφει την επιστροφή της χώρας σε κανονικότητα και θέτει τις βάσεις για την επανεκκίνηση της οικονομίας από μια νέα αφετηρία ισχυρότερων προοπτικών», ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, μιλώντας νωρίτερα στη συζήτηση που εξελίσσεται στην επιτροπή Οικονομικών της Βουλής.
«Η υλοποίηση του προϋπολογισμού θα συμβάλει ώστε η χώρα να εξέλθει από τις διαδοχικές, εξωγενείς κρίσεις, οικονομικά ακόμη πιο ανθεκτική, εθνικά ακόμη πιο ισχυρή, και κοινωνικά ακόμη πιο δίκαιη», είπε ο Χρ. Σταϊκούρας.
Θετικές οι επιδόσεις της οικονομίας
O υπουργός Οικονομικών ανέφερε ότι παρά τις παγκόσμιες αβεβαιότητες που έχουν, κυρίως, σχέση με την εξέλιξη της πανδημίας, παρά τις πληθωριστικές πιέσεις, ο προϋπολογισμός του 2022 καταγράφει τις θετικές επιδόσεις της οικονομίας, αναδεικνύει τις αναπτυξιακές δυνατότητες της χώρας, απαντά με επάρκεια στις προκλήσεις και ενσωματώνει πολιτικές που συνδυάζουν και οικονομική αποτελεσματικότητα και κοινωνική δικαιοσύνη.
«Σε αντιδιαστολή με τον περυσινό προϋπολογισμό ο οποίος επικεντρωνόταν στην αποτελεσματική διαχείριση της πανδημίας, ο φετινός προϋπολογισμός σηματοδοτεί την υπέρβαση της υγειονομικής κρίσης και καταγράφει τη μετάβαση της οικονομίας από την ισχυρή ανάκαμψη του 2021, στην υψηλή και διατηρήσιμη ανάπτυξη του 2022, μέσα από ένα πιο εξωστρεφές, ανταγωνιστικό, καινοτόμο, δίκαιο, έξυπνο, πράσινο και ψηφιακό παραγωγικό μοντέλο», είπε ο υπουργός Οικονομικών.
Συνέπεια λόγων και έργων
Και υπογράμμισε ότι ο προϋπολογισμός χαρακτηρίζεται από τη συνέπεια λόγων και έργων της κυβέρνησης, αφού η κυβέρνηση είχε δεσμευτεί για τη στήριξη της κοινωνίας και το έπραξε με μέτρα όπως τα προγράμματα «ΓΕΦΥΡΑ», την επιδότηση παγίων δαπανών των επιχειρήσεων, στήριξη κλάδων της οικονομίας μέσω του ΕΣΠΑ και με τα τραπεζικά εργαλεία ενίσχυσης της ρευστότητας των επιχειρήσεων.
Στα μέτρα στήριξης, ο υπουργός συμπεριέλαβε το πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ, το πρόγραμμα επιδότησης νέων θέσεων εργασίας, τη μείωση του ποσοστού επιστροφής των επιστρεπτέων προκαταβολών.
«Πλέον, η συνολική αξία των παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση της πανδημίας ανέρχεται στα 43,3 δισ. ευρώ την περίοδο 2020-2022», είπε ο υπουργός Οικονομικών για να υπογραμμίσει ότι «πρόκειται για το τρίτο μεγαλύτερο πακέτο μέτρων στήριξης -ως ποσοστό του ΑΕΠ- στην ευρωζώνη και το τέταρτο παγκοσμίως, σύμφωνα με πρόσφατη Έκθεση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας».
Φόροι και εισφορές
Σε σχέση με φόρους και ασφαλιστικές εισφορές, ο υπουργός Οικονομικών είπε ότι η κυβέρνηση είχε δεσμευτεί για τη μείωση τους και το έπραξε, και θα συνεχίσει να το πράττει και το 2022.
Ήδη έχουμε προχωρήσει σε μόνιμες μειώσεις φόρων, είπε ο κ. Σταϊκούρας και υπενθύμισε τη μείωση του ΕΝΦΙΑ -μεσοσταθμικά- κατά 22%, μείωση του εισαγωγικού φορολογικού συντελεστή στα φυσικά πρόσωπα, από 22% στο 9%, την μείωση του συντελεστή παρακράτησης φόρου για τα μερίσματα από 10% στο 5%, τη μείωση της προκαταβολής φόρου για τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα από 100% στο 55%, και για τα νομικά πρόσωπα από 100% στο 80%, τη μείωση του φόρου εισοδήματος των επιχειρήσεων από 28% στο 22%, την κατάργηση του φόρου γονικών παροχών-δωρεών για συγγενείς πρώτου βαθμού, για ακίνητες και κινητές αξίες, που αφορά αξίες έως 800.000 ευρώ, τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1 + 3 ποσοστιαίες μονάδες, τον χαμηλό φορολογικό συντελεστή για όλα τα αγροτικά σχήματα, ύψους 10%.
«Σε αυτές τις μειώσεις φόρων, έρχονται να προστεθούν», είπε ο κ. Σταϊκούρας:
- Η περαιτέρω, συνολική μείωση του ΕΝΦΙΑ.
- Η απαλλαγή από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης των εισοδημάτων για τους εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα.
- Η μείωση του τέλους συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας, και η κατάργηση για νέους έως 29 ετών.
- Η αναστολή πληρωμής τέλους συνδρομητικής τηλεόρασης, έως τον Ιούνιο του 2022,
- καθώς και μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ στις μεταφορές, τον καφέ και τα μη αλκοολούχα ποτά, στους κινηματογράφους και το τουριστικό πακέτο, στα γυμναστήρια και τις σχολές χορού, έως τον Ιούνιο του 2022.
Για το ιδιωτικό χρέος
Αναφερόμενος στο ιδιωτικό χρέος, ο υπουργός Οικονομικών είπε ότι η κυβέρνηση είχε δεσμευτεί να αντιμετωπίσει το ζήτημα του υψηλού ιδιωτικού χρέους και να προχωρήσει στην εξυγίανση των ισολογισμών των πιστωτικών ιδρυμάτων, και το έπραξε και θα συνεχίσει να το πράττει το 2022.
Όπως επισήμανε ο υπουργός, τέθηκε σε εφαρμογή το νέο θεσμικό πλαίσιο για τη ρύθμιση των συνολικών οφειλών νοικοκυριών και επιχειρήσεων, με τα πρώτα αποτελέσματα να είναι ενθαρρυντικά, ρυθμίστηκαν, επιτυχώς, δάνεια μεταξύ τραπεζών, διαχειριστών και οφειλετών, εφαρμόζεται το σχέδιο «ΗΡΑΚΛΗΣ», το οποίο έχει οδηγήσει σε σημαντική μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών.
«Πράγματι, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ανήλθαν, τον Ιούνιο του 2021, στα 29,4 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας εντυπωσιακή μείωση από τα 75,4 δισ. ευρώ που τα παραλάβαμε, πριν από περίπου 2,5 χρόνια», είπε ο κ. Σταϊκούρας.
Για το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων
Σε σχέση με το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, ο υπουργός είπε ότι το προηγούμενο έτος:
- Ολοκληρώθηκε η μεταβίβαση της «Ελληνικό ΑΕ», θέτοντας σε τροχιά υλοποίησης το εμβληματικό έργο του Ελληνικού.
- Ολοκληρώθηκαν οι διαγωνιστικές διαδικασίες για τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά.
- Ολοκληρώθηκε η μεταβίβαση της Ελληνικής Βιομηχανίας Οχημάτων (ΕΛΒΟ).
- Ολοκληρώθηκε η διαγωνιστική διαδικασία για την Εγνατία Οδό, τη ΔΕΠΑ Υποδομών και τον ΔΕΔΔΗΕ.
- Ολοκληρώθηκε μια εξαιρετικά επιτυχημένη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου στη ΔΕΗ.
Και δρομολογείται:
- Η αξιοποίηση του ακινήτου στις Γούρνες.
- Η αξιοποίηση των περιφερειακών λιμένων Αλεξανδρούπολης, Καβάλας, Ηγουμενίτσας και Ηρακλείου.
- Η ολοκλήρωση του διαγωνισμού για την παραχώρηση της μαρίνας Καλαμαριάς.
- Η εκκίνηση των διαδικασιών για την αξιοποίηση της μαρίνας Πύλου και Λευκίμμης Κέρκυρας.
- Η προετοιμασία του διαγωνισμού για την επανα-παραχώρηση της Αττικής Οδού.
«Η χώρα αναβαθμίζεται»
Ο προϋπολογισμός αποδεικνύει την αποτελεσματικότητα της ασκούμενης κυβερνητικής οικονομικής πολιτικής, ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών, επισημαίνοντας ότι «η βιομηχανική παραγωγή καταγράφει σταθερά ανοδική πορεία, η μεταποίηση ενισχύεται, η οικοδομική δραστηριότητα αυξάνεται, η πιστωτική επέκταση αναθερμαίνεται, οι καταθέσεις αυξάνονται, οι ηλεκτρονικές συναλλαγές ενισχύονται, το κόστος δανεισμού στις αγορές χρήματος και κεφαλαίου διατηρείται χαμηλό, η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας βελτιώνεται, η χώρα αναβαθμίζεται».
Έτσι, συνέχισε ο Χρ. Σταϊκούρας, «ο ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης αναθεωρείται σημαντικά προς τα πάνω. Το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών ενισχύεται. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών αυξήθηκε, σε ετήσια βάση, κατά 7,3% το 2ο τρίμηνο του 2021, όταν στην Ευρωζώνη το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 4,8%.
Το πραγματικό εισόδημα των εργαζομένων αυξάνεται. Οι αμοιβές εξαρτημένης εργασίας εκτιμάται ότι θα ενισχυθούν κατά 4,1% το 2022, σε σχέση με το 2021. Και δεν περιλαμβάνεται σε αυτές, η δεύτερη αύξηση του κατώτατου μισθού που θα πραγματοποιηθεί μέσα στο επόμενο έτος».
Ο Χρ. Σταϊκούρας επισήμανε επίσης ότι πλέον ο αριθμός των ανέργων είναι ο χαμηλότερος από τον Απρίλιο του 2010, ενώ ο αριθμός των απασχολούμενων είναι ο υψηλότερος από τον Ιούνιο του 2011.
«Ο προϋπολογισμός είναι απολύτως ρεαλιστικός. Οι εκτιμήσεις μας ευθυγραμμίζονται, και μάλιστα είναι και πιο συντηρητικές, με τις αντίστοιχες προβλέψεις φορέων και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, μεταξύ των οποίων και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Πράσινη μετάβαση
Η ελληνική οικονομία καλύπτει -το 2021- τουλάχιστον τα 2/3 του απολεσθέντος εγχώριου προϊόντος, σηματοδοτώντας ότι το 2022 όχι μόνο αναμένεται να αποκατασταθεί το επίπεδο του εγχώριου προϊόντος του 2019, αλλά αυτό να αυξηθεί περαιτέρω, κατά 1,7%», είπε ο υπουργός Οικονομικών και χαρακτήρισε τον προϋπολογισμό σύγχρονο και καινοτόμο, καθώς προσαρμόζεται στις ανάγκες της νέας πραγματικότητας που διαμορφώνεται διεθνώς μετά τη δοκιμασία της πανδημίας, με προεξέχουσα την ανάγκη για μια πιο ανθεκτική οικονομία, στη βάση διατηρήσιμης και πράσινης ανάπτυξης.
«Η χώρα μας, μέσα από το σχέδιο "Ελλάδα 2.0", βάζει στο επίκεντρο την πράσινη μετάβαση.
Ενώ, παράλληλα, συνεχίζουμε και επιταχύνουμε την ενσωμάτωση της κλιματικής διάστασης στον σχεδιασμό και την αποτύπωση της δημοσιονομικής πολιτικής, μέσα από τη μεθοδολογία του Προϋπολογισμού Επιδόσεων», είπε ο κ. Σταϊκούρας και αναφέρθηκε και στη μεταρρύθμιση του προϋπολογισμού επιδόσεων σημειώνοντας ότι «παρουσιάζεται -για πρώτη φορά- Προϋπολογισμός Επιδόσεων για όλους τους φορείς της κεντρικής Διοίκησης.
Εμφανίζονται δείκτες μέτρησης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος συγκεκριμένων πολιτικών. Παρουσιάζεται η λειτουργική ταξινόμηση των δαπανών της γενικής κυβέρνησης».
Μέτρα κοινωνική στήριξης
Σε σχέση με τα μέτρα κοινωνικής στήριξης, ο υπουργός Οικονομικών είπε ότι ο προϋπολογισμός αποτυπώνει τη διαρκή, συστηματική και αποφασιστική προσπάθεια της κυβέρνησης να στηρίζει την κοινωνία, σε κάθε έκτακτη και απρόβλεπτη περίσταση, είτε πρόκειται για υγειονομική κρίση, είτε για μεταναστευτική κρίση, είτε για κλιματική κρίση και φυσικές καταστροφές, είτε για την τρέχουσα ενεργειακή κρίση. Υπογράμμισε δε πως όλα τα μέτρα στήριξης της κοινωνίας την τελευταία διετία χρηματοδοτήθηκαν από τους πόρους που συγκεντρώθηκαν την τελευταία διετία.
«Ο προϋπολογισμός αποτυπώνει τη δυναμική της οικονομίας. Αποδεικνύει ότι η κυβέρνηση βρίσκεται σε εγρήγορση, και αντιδρά άμεσα στις πρόσθετες ανάγκες που προκύπτουν, παρεμβαίνοντας με σύνεση και αποφασιστικότητα. Όπως συμβαίνει ενδεικτικά με τις αυξήσεις τιμών, ιδιαίτερα στον τομέα της ενέργειας, οι οποίες δημιουργούν σημαντικό και αυξανόμενο βάρος στα νοικοκυριά, ιδιαίτερα τα πιο ευάλωτα. Μία κρίση πανευρωπαϊκή, που οφείλεται σε συνδυασμό παραγόντων.
Παροδική μεν, σύμφωνα με τις πλέον πρόσφατες διεθνείς εκτιμήσεις, αλλά οξεία, με μεγαλύτερη ένταση και έκταση σε σχέση με τις αρχικές -σε παγκόσμιο επίπεδο- προβλέψεις», είπε επίσης ο κ. Σταϊκούρας, προσθέτοντας ότι «το μέγεθος των ανατιμήσεων στη χώρα μας είναι έως σήμερα μικρότερο από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, ενώ, σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο ετήσιος πληθωρισμός στην Ελλάδα, τόσο το 2021 όσο και το 2022, προβλέπεται να παραμείνει στο χαμηλότερο επίπεδο μεταξύ όλων των κρατών-μελών της Ευρώπης.
Επίσης, παρά την ανοδική τάση, έως τον Οκτώβριο του 2021 το επίπεδο τιμών παρέμεινε, κατά μέσο όρο, κάτω από το προ κρίσης επίπεδο του 2019». Όπως εξάλλου επισήμανε ο υπουργός Οικονομικών, η κυβέρνηση:
- Υλοποιεί μέτρα μόνιμης αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών, προκειμένου να στηρίξουμε την αγοραστική τους δύναμη. Μέτρα μειώσεων φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, καθώς και παρεμβάσεις διαδοχικών αυξήσεων του κατώτατου μισθού.
- Εφαρμόζει στοχευμένα μέτρα αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης.
Μεταξύ άλλων:
- Αυξάνει την κρατική επιδότηση σε λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας και παροχής φυσικού αερίου.
- Ενισχύει το επίδομα θέρμανσης, με διεύρυνση των εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων.
- Διπλασιάζει το ποσό του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος για τον μήνα Δεκέμβριο.
- Χορηγεί έκτακτη καταβολή μισού μισθού σε υγειονομικούς και εργαζόμενους ΕΚΑΒ.
- Παρέχει πρόσθετη ενίσχυση σε χαμηλοσυνταξιούχους, προσαυξημένη για κάθε προστατευόμενο μέλος.
- Χορηγεί πρόσθετο βοήθημα σε άτομα με αναπηρία.
- Δρομολογεί την επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης για αγρότες.
- Μειώνει τον ΦΠΑ στις ζωοτροφές.
«Συνεπώς, μέχρι σήμερα, το συνολικό ύψος των βραχυπρόθεσμων παρεμβάσεων για τον περιορισμό των επιπτώσεων της αύξησης του πληθωρισμού ανέρχεται στα 1,1 δισ. ευρώ», είπε ο υπουργός Οικονομικών, ενώ σε σχέση με την πολιτική για τη δημιουργία περιβάλλοντος φιλικού στους επενδυτές, επισήμανε:
- Τα φορολογικά κίνητρα για την περαιτέρω αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών.
- Τη χορήγηση προσαυξημένης έκπτωσης για δαπάνες που αφορούν σε πράσινη οικονομία, ενέργεια και ψηφιοποίηση.
- Τα φορολογικά κίνητρα για συνενώσεις και συνεργασίες μεσαίων, μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων.
- Την ενεργοποίηση νέου φορέα του ΤΑΙΠΕΔ, με σκοπό την επιτάχυνση και τη βελτίωση της υλοποίησης έργων Στρατηγικής Σημασίας.
Σε σχέση με τις κοινωνικές δαπάνες, ο υπουργός είπε ότι οι τακτικές δαπάνες για το 2022 είναι αυξημένες και ειδικότερα:
Αυξάνεται η δαπάνη των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης.
Ενισχύεται ο ΟΠΕΚΑ προκειμένου να καταβληθούν:
- το επίδομα παιδιού,
- το επίδομα στέγασης,
- το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων και η παροχή σε ανασφάλιστους υπερήλικες,
- οι προνοιακές παροχές σε χρήμα σε άτομα με αναπηρία,
- το επίδομα για κάθε νέα γέννηση παιδιού,
- καθώς και λοιπά προγράμματα, δράσεις και ενέργειες, όπως είναι η χορήγηση σχολικών γευμάτων, η οικονομική ενίσχυση σε ανάδοχους γονείς και η εισοδηματική ενίσχυση οικογενειών που διαβιούν σε ορεινές και μειονεκτικές περιοχές.
- Παρέχεται το πρώτο ένσημο σε νέους 18-29 ετών που δεν έχουν προηγούμενη εργασιακή εμπειρία και θα προσληφθούν εντός του 2022.
- Επεκτείνεται η χορήγηση στεγαστικού επιδόματος στους σπουδαστές των δημόσιων ΙΕΚ.
- Επιδοτούνται οι ασφαλιστικές εισφορές για νέους εργαζόμενους, με στόχο τη βελτίωση της πρόσβασής τους στην αγορά εργασίας.
- Χρηματοδοτούνται τα Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας και λοιπών προνοιακών φορέων.
- Υλοποιείται το πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία» για τους αστέγους.
- Χορηγείται voucher για βρεφονηπιακούς σταθμούς.
Αυξημένες δαπάνες για την Υγεία
«Όσον αφορά το κρίσιμο πεδίο της Υγείας, οι δημόσιες δαπάνες θα είναι αυξημένες το 2022, τόσο έναντι του 2021 όσο και του 2019.
Οι συνολικές δαπάνες για την υγεία διαμορφώνονται στα 11,7 δισ. ευρώ για το 2022, ή στο 6,3% του ΑΕΠ, πολύ κοντά στο μέσο ευρωπαϊκό όρο.
Ενώ επίσης, οι προσλήψεις στον τομέα της Υγείας θα καλύψουν το 29% των συνολικών διορισμών, εκτιμώνται συνεπώς περίπου στις 6.000 προσλήψεις.
Παράλληλα, αξιοποιούμε όλα τα διαθέσιμα ευρωπαϊκά εργαλεία, με αιχμή το Ταμείο Ανάκαμψης για τη συνολική αναβάθμιση και θωράκιση του συστήματος Υγείας», είπε ο υπουργός Οικονομικών και πρόσθεσε ότι ο προϋπολογισμός ενισχύει την ισχύ της χώρας, καθώς οι πιστώσεις που έχουν προβλεφθεί στον τακτικό προϋπολογισμό του υπουργείου Εθνικής 'Αμυνας για το 2022 είναι αυξημένες κατά 808 εκατ. ευρώ σε σχέση με τις εκτιμήσεις του 2021, και αυτό οφείλεται -κυρίως- στην υλοποίηση νέων εξοπλιστικών προγραμμάτων, απαραίτητων για την ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας της χώρας.
