«Υψηλότερα για περισσότερο» (higher for longer) είναι το σύνθημα που κυριαρχεί σήμερα στις αγορές και έχει δώσει τέλος, παρά την αντίδραση Πέμπτης και Παρασκευής, στο ράλι που σημείωσαν τα χρηματιστήρια στις αρχές του 2023. Τι σημαίνει αυτό;
Επίμονος, ήτοι υψηλότερος για περισσότερο, πληθωρισμός που αναγκάζει τις κεντρικές τράπεζες να αυξήσουν ακόμη πιο πολύ τα επιτόκια και να τα διατηρήσουν ψηλά για μεγάλο χρονικό διάστημα. Παράλληλα, σημαίνει ανθεκτική οικονομία, υπό την έννοια ότι απασχόληση και κατανάλωση δεν έχουν επηρεαστεί όσο αναμενόταν.
Σημαίνει, επίσης, ότι η τάση θα συνεχιστεί ότι οι επενδυτές ανησυχούν κυρίως για τον πληθωρισμό και εστιάζουν σε αυτόν, ενώ θα αλλάξει όταν αρχίσουν να ανησυχούν πιο πολύ για την πορεία της οικονομικής δραστηριότητας.
Τα χρηματιστήρια μέχρι στιγμής μετρούν ένα μήνα σημαντικής ανόδου (Ιανουάριος) και ένα μήνα πτώσης (Φεβρουάριος). Ο δείκτης S&P 500 κερδίζει 5% μέσα στο 2023, έχοντας απολέσει σχεδόν τα μισά του κέρδη, ενώ ο Nasdaq ενισχύεται 11,7% φέτος έχοντας φτάσει έως και στο +16,5% στις 2/2.
Τον τελευταίο μήνα, μαζί με τις ανησυχίες, επέστρεψε και η θετική συσχέτιση μεταξύ αποδόσεων αμερικανικών ομολόγων και μετοχών. Οι δείκτες MSCI USA και ICE BofA US Treasuries, έχουν αποδώσει -4% από τις 2 Φεβρουαρίου, μία ημέρα πριν η ανακοίνωση των στοιχείων για την απασχόληση στις ΗΠΑ σηματοδοτήσει την αρχή μιας σειράς οικονομικών δεικτών που μέχρι και σήμερα αντανακλούν τη μεγαλύτερη του αναμενόμενου ανθεκτικότητα της οικονομίας, αλλά και την επιμονή του πληθωρισμού.
Σε αυτό το περιβάλλον, οι επενδυτές ποντάρουν τα χρήματά τους στο 5,5% στις ΗΠΑ και στο 3,75% στην Ευρώπη. Είναι οι νέες εκτιμήσεις για το υψηλότερο επίπεδο που θα φτάσουν τα επιτόκια της Fed και της ΕΚΤ, υπό το βάρος ενός πληθωρισμού που έχει διεισδύσει για τα καλά σε ολόκληρη την οικονομία και δύσκολα μπορεί να ξεθυμάνει.
Η βασική ανησυχία σήμερα στις διεθνείς αγορές είναι πως όχι μόνο οι κεντρικές τράπεζες θα αυξήσουν τα επιτόκια σε υψηλότερο επίπεδο απ’ ότι αναμενόταν μέχρι πρότινος, αλλά και θα τα διατηρήσουν στην κορυφή σίγουρα για το 2023, ίσως και για ολόκληρο το 2024. Εκτός και αν κάποια στιγμή στην πορεία η οικονομία εισέλθει σε υφεσιακό σπιράλ και κριθεί αναγκαία η χαλάρωση των χρηματοδοτικών συνθηκών.
Μέχρι τότε, οι αναλυτές θα ψάχνουν στις ανακοινώσεις για τους οικονομικούς δείκτες, μήπως βρουν κάτι που θα υποδηλώνει ότι η τάση αλλάζει. Διότι όσο το χρήμα παραμένει ακριβό, τόσο θα πλήττονται οι επενδύσεις και ειδικότερα τα risky assets, αλλά και τα εταιρικά αποτελέσματα. Γι’ αυτό το λόγο, οι μεγαλύτεροι χρηματιστηριακοί δείκτες είναι εγκλωβισμένοι σε σχετικά στενό εύρος διακύμανσης.
Η αποστροφή των επενδυτών απέναντι στον κίνδυνο είναι δεδομένη από πέρσι, κάτι που φαίνεται από το πάγωμα των επενδυτικών deals. Η συνολική αξία των εξαγορών με μόχλευση στις ΗΠΑ, υποχώρησε κατά 32% σε ετήσια βάση, στα 345,6 δισ. δολάρια το 2022, από 507,6 δισ. δολάρια το 2021. Τα επενδυτικά deals επηρεάζονται το αυξημένο κόστος δανεισμού από private equity funds. Το επιτόκιο για ένα τέτοιο δάνειο φτάνει σήμερα στο 12% για μία εταιρεία που δεν αξιολογείται στην επενδυτική βαθμίδα, από 7,5% που ήταν περίπου το 2021. Και μόνο αυτό φτάνει για να καταλάβει κανείς γιατί οι αγορές τρέμουν τον πληθωρισμό που συγκρατεί ψηλά τα επιτόκια.
Την ίδια ώρα, η οικονομία «κρατάει» και άρα δεν υπάρχουν σοβαροί λόγοι μιας νέας μεγάλης πτώσης μετά την περσινή κατρακύλα της Wall Street άνω του 20%. Όμως από την άλλη, δεν υπάρχουν και οι παράγοντες εκείνοι που θα μπορούσαν να δώσουν μία ικανοποιητική ώθηση. Η συνθήκη αυτή θα ισχύει όσο η οικονομία δεν πέφτει σε βαθιά ύφεση και η απασχόληση αντέχει και όσο ο δομικός πληθωρισμός που εξαιρεί τρόφιμα και ενέργεια, δεν υποχωρεί προς τον στόχο των κεντρικών τραπεζών.
Μετά τη συνεδρίαση της 1ης Φεβρουαρίου, όπου ανακοίνωσε την αύξηση των επιτοκίων στο 4,50%-4,75%, η Fed άφησε να εννοηθεί ότι το τελικό επιτόκιο, το υψηλότερο δηλαδή σημείο που θα φτάσει στον υφιστάμενο κύκλο, είναι κοντά. Το κοντά, βέβαια, είναι σχετικό αφού θα μπορούσε να φτάσει εκεί σταδιακά με 2 ή 3 αυξήσεις των 25μ.β. ή με μία jumbo αύξηση και ίσως μία μικρότερη.
Η ΕΚΤ έχει προαναγγείλει ότι θα αυξήσει τα επιτόκια καταθέσεων στο 3% στις 16 Μαρτίου και οι εκτιμήσεις διίστανται για το αν θα ακολουθήσουν 2 ή 3 αυξήσεις έως τον Σεπτέμβριο και τι μεγέθους. Οι κινήσεις θα εξαρτηθούν από τον δομικό πληθωρισμό ο οποίος με ώθηση από την άνοδο των τιμών στις υπηρεσίες ενισχύθηκε τον Φεβρουάριο στο ιστορικό υψηλό του 5,4%, με τον πληθωρισμό των τροφίμων να ανεβαίνει στο 15%. Αν επιμείνει, δεν αποκλείεται να δούμε και νέες αυξήσεις των επιτοκίων μέσα στο καλοκαίρι.
