Η ακρίβεια φρενάρει την κατανάλωση, ο παραδοσιακός αιμοδότης της οικονομίας χωλαίνει, και κινητήριοι πλέον μοχλοί φιλοδοξούν να γίνουν οι εξαγωγές και κυρίως οι επενδύσεις.
Έχουμε τόσες πολλές ευκαιρίες να «πουλήσουμε» στους επενδυτές; Εφόσον το κάνουμε με σχέδιο, αξιοποιήσουμε τους κοινοτικούς πόρους και ξεπεράσουμε τις όποιες δυσκολίες, η απάντηση είναι πως «ναι». Ενέργεια, πληροφορική, αγροδιατροφή, τουρισμός, κατασκευές, προσφέρουν αντικειμενικά τεράστιες δυνατότητες για επενδύσεις και δημιουργία χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας, που σήμερα λείπουν.
Στο προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2024, οι επενδύσεις αναμένεται να αυξηθούν πάνω από 12% (από 8% φέτος) και οι εξαγωγές 6,3% (από μόλις 2,7% φέτος) προσφέροντας θέσεις που ψάχνει η αγορά και συμβάλλοντας στη μείωση της ανεργίας στο 10,6%. Επενδυτικοί πόροι 12 δισ θα μπουν στην οικονομία του χρόνου μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, χωρίς να υπολογίζονται άλλα δημόσια και ιδιωτικά κεφάλαια.
Πηγή: Ετήσιοι Εθνικοί Λογαριασμοί (Ελληνική Στατιστική Αρχή), εκτιμήσεις/προβλέψεις Υπουργείου Οικονομικών
*Σε εθνικολογιστική βάση
** Εκτιμήσεις/προβλέψεις
Αρκούν όλα αυτά από μόνα τους; Όχι. Το στοίχημα για μια Οικονομία με ΑΕΠ 235 δισ. το 2024, η οποία θα συνεχίσει ανοδικά και τα επόμενα χρόνια, απαιτεί κι άλλα. Μεταρρυθμίσεις παντού. Απελευθέρωση επενδυτικών δυνάμεων που δεν έχουν ακόμη πειστεί για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Απορρόφηση, όχι απλώς εκταμίευση των κοινοτικών πόρων. Ανθεκτικότερες υποδομές απέναντι στις φυσικές καταστροφές. Αλλαγή του μοντέλου πολιτικής προστασίας. Αύξηση των φορολογικών εσόδων χωρίς να αυξηθούν οι φόροι. Αποτελέσματα δηλαδή στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής. Συνέχεια στον στόχο για μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα που θα στέλνει το σήμα στις αγορές και τους επενδυτές ότι δεν κινδυνεύει η δημοσιονομική σταθερότητα.
Τα μεγέθη της οικονομίας είναι καλά, βρίσκεται σε θετικότερη τροχιά από πολλές άλλες, ωστόσο ο ελέφαντας στο δωμάτιο είναι η διεθνής επιβράδυνση. Ο πληθωρισμός που παρ' ότι αποκλιμακώνεται, συνεχίζει να παραμένει διεθνώς ψηλά σε βασικά είδη διατροφής. Στο θέμα αναφέρεται και το προσχέδιο του προϋπολογισμού, μιλώντας για δημοσιονομικούς κινδύνους σε χώρες Ευρώπης. Το στοίχημα όμως των εξαγωγών και των επενδύσεων εξαρτάται από το διεθνές περιβάλλον. Με άλλα λόγια, η εφαρμογή δομικών μεταρρυθμίσεων, όπως αυτές που έχει στο πρόγραμμά της η κυβέρνηση, είναι απαραίτητο να τρέξουν, ώστε να μπορεί η ελληνική οικονομία τα επόμενα χρόνια να κινείται θετικά, ακόμη και σε μια στάσιμη Ευρώπη.
Βέβαια, η ελληνική οικονομία αποδεικνύεται ανθεκτική σε ένα ούτως ή άλλως αβέβαιο περιβάλλον. Συνέβαλε καθοριστικά σε αυτό, ο τουρισμός, τα έσοδα του οποίου υπολογίζονται φέτος στα 19-20 δισ., κυρίως όμως η υπεραπόδοση του προϋπολογισμού, το γεγονός ότι φέτος αυξήθηκαν κατά 4,6 δισ. τα φορολογικά έσοδα, χωρίς να αυξηθούν οι φόροι, εξέλιξη που οφείλεται στον υψηλό ρυθμό ανάπτυξης. Και η πιο μεγάλη έκπληξη προήλθε από το φόρο των νομικών προσώπων, ο οποίος αυξήθηκε κατά 2 δισ. και από 5,1 έφτασε να αποδώσει 7,1 δισ.
Αν δεν υπήρχαν οι καλές επιδόσεις στα μάκρο, δεν θα ήταν δυνατό να στηριχθούν τα εισοδήματα με μέτρα 2,1 δισ. τα οποία ενσωματώνει το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2024 (αυξήσεις στο Δημόσιο και στους συνταξιούχους, ξεπάγωμα τριετιών στον ιδιωτικό τομέα, εισοδηματικές ενισχύσεις ευάλωτων νοικοκυριών, κλπ), ούτε και ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας θα ήταν ψηλότερος άλλων χωρών, όπως είπε χθες ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο δελτίο ειδήσεων του Alpha, αφήνοντας ανοιχτό παράθυρο για νέα μέτρα για να καταπολεμηθεί η ακρίβεια. «Δεσμεύομαι ότι θα ξύσω τον πάτο του βαρελιού ώστε αυτοί οι συμπολίτες μας που όντως δεν έχουν κανένα απόθεμα και καμία άλλη δυνατότητα στήριξης, να κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου, βλέποντας και την εξέλιξη του προϋπολογισμού», όπως είπε.
Την τελευταία τετραετία η Οικονομία μεγάλωσε σημαντικά. Και από ένα ΑΕΠ 180 δισ. το 2019, εκτιμάται ότι φέτος θα κλείσει στα 224 δισ. και το 2024 σε πάνω από 235 δισ. Δηλαδή του χρόνου μπορεί να έχουμε κατά 50 δισ. (+30%) μεγαλύτερη οικονομία απ' ότι πριν μια πενταετία. Έτσι εξηγείται και η ταχύτατη μείωση του χρέους, από τα 180,6% του ΑΕΠ το 2019 στο 159,3% φέτος, με στόχο το 152,2% του ΑΕΠ το 2024.
Εκεί που απαιτείται προσοχή είναι ότι ενώ η επιβάρυνση στις οικονομίες από την άνοδο των επιτοκίων αντιμετωπίζεται ως μια περιστασιακή εξωτερική απειλή και θα έχει σύντομα ημερομηνία λήξης, ίσως οι επιπτώσεις να μας συνοδεύουν για καιρό. Καθώς επίσης ότι είμαστε μια οικονομία που ξεκινάει από χαμηλότερη βάση έναντι άλλων ευρωπαϊκών, με μεγαλύτερες δημογραφικές και δανειακές προκλήσεις.
Την ίδια στιγμή το διεθνές εμπόριο πιέζεται από τις γεωπολιτικές εξελίξεις, και το κέντρο βάρους της οικονομίας μετατοπίζεται εκτός Ευρώπης. Το κόστος χρήματος και η αβεβαιότητα επηρεάζουν τις επενδύσεις. Επείγουσα επομένως ανάγκη οι μεταρρυθμίσεις, προκειμένου να κερδίσουμε το στοίχημα, ακόμη και αν η Ευρώπη βρεθεί σε έναν οικονομικό και πολιτικό φαύλο κύκλο.
