Όταν εκτινάχθηκε η τιμή του πετρελαίου, η κυβέρνηση επέβαλε έκτακτη φορολογία στα διυλιστήρια και με τα χρήματα που συγκέντρωσε (για την ακρίβεια θα συγκεντρώσει καθώς τώρα υποβλήθηκαν οι φορολογικές δηλώσεις των νομικών προσώπων) χρηματοδότησε το market pass για την ενίσχυση των οικονομικά ασθενέστερων.
Όταν εκτοξεύτηκε η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, ενεργοποιήθηκε ο μηχανισμός στήριξης και οι παραγωγοί αλλά και πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας κλήθηκαν να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη.
Όταν άρχισαν να φουντώνουν τα παράπονα για τις αυξήσεις στις δόσεις των στεγαστικών δανείων, έγιναν οι σχετικές διαβουλεύσεις με τις τράπεζες και οδηγηθήκαμε στο πλαφόν του επιτοκίου στα ενήμερα στεγαστικά δάνεια αλλά και στην 12μηνη επιδότηση των τόκων για τις υποχρεώσεις των ευάλωτων νοικοκυριών.
Τώρα επανέρχεται στο προσκήνιο -και μάλιστα μετ’ επιτάσεως- το ερώτημα: τώρα που το βασικό πρόβλημα είναι οι τιμές των τροφίμων (πρόβλημα μάλιστα που διογκώνεται και από το φθινόπωρο θα γίνει ακόμη πιο αισθητό), θα κληθούν να βάλουν το χέρι στο ταμείο και οι εταιρείες του κλάδου;
Οι επαφές του υπουργείου Ανάπτυξης με τους εκπροσώπους των μεγάλων εταιρειών του κλάδου έχουν ήδη ξεκινήσει. Προς το παρόν, θέμα φορολόγησης των υπερκερδών δεν έχει τεθεί και τα μέτρα που ενεργοποιούνται αφορούν στα «πλαφόν» στα περιθώρια κέρδους αλλά και στα διαφόρων ειδών «καλάθια».
Από τη στιγμή όμως που το πρόβλημα μεγαλώνει –και με δεδομένο ότι τα δημοσιονομικά περιθώρια για μέτρα στήριξης τύπου market pass αρχίζουν να στενεύουν- είναι θέμα χρόνου να μπει στο τραπέζι το θέμα «πολιτικής λύσης» στο πρόβλημα.
Είναι προφανές ότι ο κλάδος των τροφίμων έχει εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά από αυτούς των τραπεζών, της ηλεκτρικής ενέργειας ή των διυλιστηρίων. Στους τρείς κλάδους που ασκήθηκαν πιέσεις και ελήφθησαν μέτρα –κάποια περισσότερο και κάποια λιγότερο αποτελεσματικά- τα μερίδια είναι συγκεντρωμένα σε μικρό αριθμό επιχειρήσεων οπότε και η λήψη αποφάσεων είναι πιο εύκολη.
Στα τρόφιμα, μιλάμε για εκατοντάδες εταιρείες, εθνικών συμφερόντων, πολυεθνικές, παραγωγικές, εμπορικές, μεγάλες αλυσίδες supermarket που εμπλέκονται οπότε η… ευθύνη για την ολοένα και υψηλότερη τιμή μοιράζεται. Το ενδεχόμενο μείωσης του ΦΠΑ έχει ήδη αποκλειστεί και δύσκολα η κυβέρνηση θα αλλάξει θέση όταν έχει αναφερθεί σε όλους τους τόνους ο κίνδυνος να χαθεί δημοσιονομικός χώρος χωρίς αποτέλεσμα. Μένει να φανεί, αν θα υπάρξουν πρωτοβουλίες μετά τον Δεκαπενταύγουστο και σε ποια κατεύθυνση θα κινηθούν.
Το βέβαιο είναι ότι το μέτωπο των τροφίμων είναι πολύ μεγάλο πλέον για να αντιμετωπιστεί πολιτικά μόνο με ένα market pass ακόμη και αν αυτό επεκταθεί για άλλους τρεις μήνες μέχρι το τέλος του χρόνου.
