Άσχημα είναι τα μαντάτα από το μέτωπο της ακρίβειας και έρχονται να εντείνουν τις ανησυχίες για μία παρατεταμένη περίοδο αυξημένων τιμών που θα επιβαρύνουν το κόστος ζωής και θα προκαλέσουν εισοδηματικές απώλειες για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Νέα στοιχεία δείχνουν ότι ο πληθωρισμός καλπάζει με ρυθμό που ξεπερνά τις 2 ποσοστιαίες τον Μάρτιο, σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο, υποδεικνύοντας ότι ακόμη και τα δυσμενέστερα σενάρια για το που θα φτάσουν οι τιμές μάλλον θα διαψευστούν πανηγυρικά προς το χειρότερο και πληθωρισμός θα ξεπεράσει το 10% πολύ σύντομα.
Η ακρίβεια είναι σήμερα το νούμερο ένα οικονομικό ζήτημα στον πλανήτη και η αντιμετώπισή της αναμένεται να αποτελέσει το βασικό θέμα συζήτησης στην Ευρώπη, ωστόσο έχει δυστυχώς διάφορες παραμέτρους, βρίσκοντας έτσι δημοσιονομικά αλλά και πολιτικά, σε ορισμένες περιπτώσεις, εμπόδια.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Χθες δημοσιεύτηκαν τα στοιχεία για τον πληθωρισμό σε Ισπανία και Γερμανία, τα οποία προμηνύουν ότι και στην Ελλάδα θα δούμε μεγάλη άνοδο σε λίγες ημέρες, όταν η ΕΛΣΤΑΤ θα δώσει τα στοιχεία για τον Μάρτιο.
Στην Ισπανία ο πληθωρισμός εκτινάχθηκε στο 9,8%, από 7,6% τον Φεβρουάριο, που είναι το υψηλότερο επίπεδο από το 1985, ενώ στη Γερμανία διαμορφώθηκε στο 7,3% (από 5,1%,) που έχει να καταγραφεί από το μακρινό 1974.
Η κατάσταση, λοιπόν, είναι πολύ χειρότερη από ότι αρχικά είχε εκτιμηθεί. Παράδειγμα είναι η Γερμανία, όπου οι πέντε «σοφοί» οικονομικοί σύμβουλοι της κυβέρνησης υποβάθμισαν την πρόβλεψη για την ανάπτυξη στο 1,8% από 4,6% το 2022.
Αυτό σημαίνει ότι η ακρίβεια και τα ευρύτερα προβλήματα, τόσο στις εφοδιαστικές αλυσίδες όσο και λόγω των οικονομικών επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία, κόβουν περί τα 110 δισ. ευρώ από την οικονομική παραγωγή της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης φέτος.
Στα δικά μας, ο πληθωρισμός αναμένεται να ξεπεράσει το 9% τον Μάρτιο (από 7,2% τον Φεβρουάριο) σε επίπεδο που έχει να εμφανιστεί από το 1995, θυμίζοντας πραγματικά άλλες εποχές.
Το χειρότερο όμως είναι ότι δεν αναμένεται να σταματήσει ο καλπασμός των τιμών τους επόμενους μήνες αφού οι τελευταίες εκτιμήσεις θέλουν τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία να αντικατοπτρίζονται πλήρως στα οικονομικά στοιχεία του Μαΐου και τον πληθωρισμό να κορυφώνεται τον Ιούλιο σε διψήφια ποσοστά, ακολουθώντας στη συνέχεια πτωτική πορεία.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο δείκτης τιμών καταναλωτή αναμένεται να αγγίξει και να ξεπεράσει πολύ σύντομα το επίπεδο του 10%, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για πληθωρισμό άνω του 8% στο σύνολο του 2022. Η εκτίμηση για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας φέτος έχει ήδη υποβαθμιστεί κατά μία ποσοστιαία μονάδα και ενδεχομένως θα υπάρξει συνέχεια.
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Ότι δυστυχώς θα βιώσουμε μία πολύμηνη κατάσταση ακρίβειας που μπορεί να διαρκέσει ολόκληρο το 2022 και πλέον τίθεται θέμα εφαρμογής ενός ισχυρού μείγματος επιδοματικών πολιτικών και μισθολογικών αναπροσαρμογών για να καλυφθούν οι εισοδηματικές απώλειες.
Το θέμα δεν είναι τόσο αν ο πληθωρισμός θα ξεπεράσει το 10% - που θεωρείται πλέον σίγουρο - αλλά για πόσο θα διατηρηθεί σε υψηλά επίπεδα και πόσο γρήγορα θα εξασθενήσει κατά την περίοδο Αυγούστου – Δεκεμβρίου και το 2023. Να το πούμε και αλλιώς. Ο πληθωρισμός σήμερα είναι 7%, 8% και 9% γιατί συγκρίνεται με τις τιμές του Μαρτίου του 2021, όταν η πανδημία βρισκόταν σε έξαρση.
Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να δούμε πως θα κινηθούν οι τιμές μετά τον Ιούλιο, όταν θα συγκρίνονται με τις αυξημένες τιμές του Αυγούστου, Σεπτεμβρίου και των υπόλοιπων μηνών του 2021. Υπενθυμίζεται ότι ο πληθωρισμός άρχισε να δείχνει τα δόντια του από τον Ιούλιο του 2021 και επιτάχυνε από τον Οκτώβριο και μετά όταν ξεπέρασε το 3%.
Όλα θα εξαρτηθούν από το πόσο θα συνεχιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία και κυρίως από το πόσο θα διαρκέσουν οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Το καλό σενάριο προβλέπει τη λήξη των εχθροπραξιών στο ουκρανικό έδαφος μέσα στον επόμενο μήνα και στη συνέχεια μία περίοδο διαπραγματεύσεων για τον καθορισμό των οικονομικών σχέσεων της Ρωσίας κυρίως με την Ευρώπη αλλά και με την υπόλοιπη Δύση.
Το δυσμενές σενάριο θέλει το σύνολο των κυρώσεων να παραμένουν σε ισχύ για ολόκληρο το έτος και την Ευρώπη να βιώνει μία πληθωριστική κρίση παρόμοια της δεκαετίας του ’70.
Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να συντηρεί τις πιέσεις στις τιμές της ενέργειας, των εμπορευμάτων και των τροφίμων, ο πληθωρισμός θα συνεχίζει να επιταχύνει τους επόμενους μήνες. Επίσης, η διάχυση της ακρίβειας σε όλους τους κλάδους, σε όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.
Αν σε αυτό το κλίμα προσθέσουμε και τις αναπροσαρμογές των τιμών στον τουρισμό το καλοκαίρι και στον τομέα του πολιτισμού και της ψυχαγωγίας, καθώς θα αποσύρονται οι περιορισμοί της πανδημίας, ο πληθωρισμός δύσκολα θα υποχωρήσει το επόμενο εξάμηνο, ενώ δεν αποκλείεται να παραμείνει άνω του 10% το καλοκαίρι.
