Τα μηνύματα από τη χθεσινή έκθεση της Moody's που διατήρησε την αξιολόγηση της Ελλάδας στο Ba1 με σταθερές προοπτικές, είναι ότι για να μας δώσει επενδυτική βαθμίδα, πρέπει να συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις και η δημοσιονομική σύνεση, κυρίως όμως ότι τα μέχρι τώρα επιτεύγματα της οικονομίας δεν αρκούν από μόνα τους για να καλύψουν τα ελαττώματα και τις παθογένειες των περασμένων δεκαετιών.
Ο παραδοσιακά πιο συντηρητικός ξένος οίκος θέλει να δει ότι θα επιμείνουμε στο δρόμο της τελευταίας πενταετίας, ότι η δημοσιονομική σύνεση θα παραμείνει για εμάς «ευαγγέλιο» στη πορεία προς τις ευρωεκλογές, ότι θα είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί ώστε να μην κάνουμε όπισθεν για την ικανοποίηση κάποιων πρόσκαιρων αιτημάτων, ότι θα μειωθεί κι άλλο η αναλογία χρέους προς ΑΕΠ.
Κάποιος θα μπορούσε να πει ότι η στάση της είναι μια επιβράβευση της μέχρι τώρα πολιτικής της κυβέρνησης, η οποία δια στόματος του ίδιου του Πρωθυπουργού, έκλεισε προ ημερών κάθε συζήτηση για «έκτακτο δώρο Πάσχα». Ταυτόχρονα όμως αποτελεί και ένα μήνυμα ότι δεν έχει πειστεί πως η πρόοδος που έχει επιτευχθεί τη τελευταία πενταετία, αρκεί για να βάλει τη χώρα σε μονοπάτι investment grade, αυτό δείχνει το γεγονός ότι δεν μας έβαλε στο προθάλαμο της αναβάθμισης με θετικό outlook, παρά το διατήρησε στο σταθερό.
Το ίδιο δείχνει και η ειδική αναφορά στο report του οίκου για μια συγκεκριμένη, πολυσυζητημένη εδώ και χρόνια και άκρως σημαντική για τους επενδυτές, μεταρρύθμιση, αυτή για το δικαστικό σύστημα, η οποία μαζί με άλλες τομές, «θα οδηγούσαν σε μεγαλύτερη ανθεκτικότητα σε εξωτερικούς κλυδωνισμούς», αλλά και τα όσα γράφει ότι μια ταχύτερη από την αναμενόμενη βελτίωση της δημοσιονομικής ευρωστίας και βελτίωσης της εικόνας των μη εξυπηρετούμενων δανείων, θα στήριζαν μια υψηλότερη βαθμολογία της Ελλάδας.
Επιπλέον, αναφέρεται σε μια πιο γρήγορη αλλαγή στην οικονομική δομή της Ελλάδας, εννοώντας προφανώς τις αλλαγές στο παραγωγικό μοντέλο, της χώρας και ότι αυτό θα συνέβαλε στη βελτίωση της οικονομικής ανθεκτικότητας κι επίσης θα ήταν θετική για την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας.
Υπό μια έννοια, παρ’ ότι η Moody΄s΄δεν μας έδωσε τη πολυπόθητη επενδυτική βαθμίδα ώστε να κάνουμε το «τέσσερα στα τέσσερα», μετά τις Fitch, S&P και DBRS, το ύφος και οι επισημάνσεις του report αποτελούν το καλύτερο σύμμαχο της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά την οικονομική πολιτική που ακολουθεί.
Ο ξένος οίκος αναγνωρίζει την πρόοδο που έχει σημειωθεί σε όλα τα επίπεδα. Στέλνει ωστόσο μήνυμα προς την ελληνική κυβέρνηση ότι πρέπει να παραμείνει στο δρόμο της δημοσιονομικής σύνεσης και της επίτευξης πλεονασμάτων, ότι η χώρα δεν πρέπει να επιστρέψει σε πολιτικές επιδομάτων χωρίς τέλος, και ταυτόχρονα να κάνει τα βήματα που έχουν απομείνει έτσι ώστε να ενισχυθούν οι αναπτυξιακές της προοπτικές.
Σαν να μας λέει, να μην στεκόμαστε και προτάσσουμε μόνο τα επιτεύγματα της οικονομίας, παρά να έχουμε στο μυαλό μας και το δρόμο που έχουμε ακόμη να διανύσουμε. Μακριά από τη ψευδαίσθηση ότι έχουμε δυνατότητες μεγαλύτερες από τις πραγματικές - κάτι που προτάσσεται συχνά στη δημόσια κουβέντα - παρά να έχουμε πάντα στο νου μας ότι ζούμε σε μια χώρα υπερχρεωμένη. Με έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών πάνω από 6,5%, που σημαίνει ότι καταναλώνουμε σταθερά πολύ περισσότερα απ’ όσα παράγουμε.
Και να μην ξεχνάμε ότι ζούμε σε καιρούς ασύμμετρων κλιματικών και γεωπολιτικών απειλών όπου μια τυχόν «κλιμάκωση της γεωπολιτικής κατάστασης στην Ευρώπη με τη συμμετοχή του ΝΑΤΟ θα οδηγούσε επίσης πιθανότατα σε πτωτικές πιέσεις στην αξιολόγηση».
Τα όσα λέει ο ξένος οίκος είναι τα ίδια ακριβώς με τη συζήτηση που γίνεται σήμερα σε όλη την Ευρώπη, η οποία έχει πλέον μπει σε μια γενικότερη φάση δημοσιονομικής πολιτικής με λελογισμένη αύξηση δαπανών. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να πηγαίνει με τη λογική των μποναμάδων.
Τα περισσεύματα θα κρατιούνται για τις δύσκολες χρόνιες που θα έρθουν, έτσι ώστε να μην εφαρμοστεί σε καμιά ευρωπαϊκή χώρα αυτό που υπέστη τη δεκαετία του 2010 η Ελλάδα, όπου επειδή έπρεπε να κάνουμε προσαρμογή, αλλά δεν είχαμε φυλαγμένο κομπόδεμα, συμφωνήσαμε σε δυσβάσταχτα μνημόνια.
Το μήνυμα είναι κάτι που ακόμη κι αν δεν αρέσει σε κάποιους, το γνωρίζουμε. Τα δύσκολα για την Ελλάδα αρχίζουν μετά την επενδυτική βαθμίδα. Για να παραμείνει η Ελλάδα στην ελίτ των αξιολογήσεων και να έρθουν και νέες αναβαθμίσεις που θα ισχυροποιήσουν κατά πολύ τη θέση της χώρας στη διεθνή σκηνή, η ελληνική οικονομία θα πρέπει να συνεχίσει να μειώνει αδιάκοπα το χρέος, να εμφανίζει γενικότερα εξαιρετικές δημοσιονομικές επιδόσεις και παράλληλα να υλοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις που δεν εφαρμόστηκαν τα προηγούμενα χρόνια.
