Το επόμενο τρίμηνο θα είναι εξαιρετικά δύσκολο για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Ο πληθωρισμός αναμένεται να αναρριχηθεί σε επίπεδα που η Ελλάδα είχε να δει από τα χρόνια της δραχμής, το φυσικό αέριο δοκιμάζει από χθες πρωτόγνωρα επίπεδα τιμών (ακόμη και 130 ευρώ η μεγαβατώρα χθες στο χρηματιστήριο του Άμστερνταμ) ενώ στους εκκαθαριστικούς λογαριασμούς του χειμώνα που οι καταναλώσεις είναι αυξημένες, θα περάσει η υψηλότερη τιμή χονδρικής που προσθέτει ένα «καπέλο» 23 λεπτών του ευρώ σε κάθε κιλοβατώρα.
Αυτή καθ’ αυτή η ενεργειακή κρίση αλλά και τα απόνερα αυτής –η μετακύλιση δηλαδή των ανατιμήσεων και σε άλλα είδη με αποτέλεσμα να είναι ορατό πλέον το ενδεχόμενο να δούμε το… πέντε στον πληθωρισμό του Δεκεμβρίου, δημιουργεί νέες συνθήκες πίεσης προς την κυβέρνηση για μέτρα στήριξης. Ο Δεκέμβριος όμως του 2021, δεν είναι ο Δεκέμβριος του 2020. Μπορεί η αντιπολίτευση να επιμένει στη λογική του «δώστε κι άλλα» όμως το ζητούμενο για τους επόμενους μήνες είναι να κυριαρχήσει η ψυχραιμία στη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών καθώς το διακύβευμα είναι πολύ μεγάλο. Η χώρα δεν θα παλέψει το 2022 ούτε μόνο με τον πληθωρισμό ούτε μόνο με την υγειονομική κρίση.
Το επόμενο έτος φέρνει αντιμέτωπη τη χώρα με τις… αγορές οι οποίες θα πρέπει να δανείσουν πάνω από 10 δις. ευρώ, με τους ευρωπαίους εταίρους οι οποίοι θα διαπραγματευτούν το περιεχόμενο του νέου συμφώνου σταθερότητας (άρα και των δημοσιονομικών στόχων που θα πρέπει να επιτυγχάνει η Ελλάδα) αλλά και με τους οίκους αξιολόγησης από τους οποίους ζητούμε την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας ώστε να μην υπάρχει η ανάγκη «εξαιρέσεων» όπως αυτών που αναζητούμε στην αυριανή συνεδρίαση της ΕΚΤ.
Απέναντι σε αυτά τα «μέτωπα», η απάντηση δεν μπορεί να είναι ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός για 3η χρόνια. Μέτρα στήριξης θα υπάρξουν και μάλιστα οι ανακοινώσεις τοποθετούνται χρονικά μέσα στις επόμενες ημέρες (ή λίγες εβδομάδες). Ζητούμενο όμως είναι τα μέτρα να είναι στοχευμένα και να αφήνουν το μικρότερο δυνατό δημοσιονομικό αποτύπωμα. Ειδικά στο ξεκίνημα του 2022, δεν μπορεί να υπάρξει παρέμβαση που να επιβαρύνει τον δημοσιονομικό στόχο σε μια χρονιά άλλωστε που θα είναι ελλειμματική.
Ποιες λοιπόν θα είναι οι έξυπνες παρεμβάσεις που θα επιδιωχθεί να προχωρήσουν; Η παράταση στην διαδικασία επιστροφής των οφειλόμενων από την επιστρεπτέα προκαταβολή θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Σε μια επιχείρηση ή σε έναν επαγγελματία που θα παραλάβει εκκαθαριστικό ρεύματος «φωτιά» δεν κρίνεται σκόπιμο να τους θέτεις διλήμματα τύπου «δώσε τα χρήματα τώρα εφάπαξ για να πάρεις έκπτωση 15% ή αλλιώς πλήρωνε από τον Ιανουάριο σε 60 δόσεις».
Το «πάγωμα» χρεώσεων στο ρεύμα και στο φυσικό αέριο είναι επίσης μια «συνταγή» που θα συνεχιστεί (άλλωστε έχει εξαγγελθεί για μέχρι τον Μάρτιο) ενώ ζητούνται και πιο «γενναιόδωρες» παρεμβάσεις για τους επαγγελματίες. Όσο για τα νοικοκυριά, το «στοίχημα» είναι να παραταθεί η επιδότηση του λογαριασμού ρεύματος με αξιοποίηση των πόρων του Ειδικού Λογαριασμού χωρίς δηλαδή να προκύψει δημοσιονομικό κόστος.
