Οριστικά και αμετάκλητα το πρώτο τρίμηνο της φετινής χρονιάς κλείνει με βαθιά –και πιθανότατα διψήφια- ύφεση και πλέον το ενδιαφέρον εστιάζεται στο κατά πόσο θα πρέπει να αναθεωρηθούν από τώρα οι προβλέψεις όσον αφορά στην πορεία της οικονομίας για την φετινή χρονιά.
Το 4,5% στο ΑΕΠ μοιάζει αυτή τη στιγμή πολύ δύσκολος στόχος να επιβεβαιωθεί καθώς προϋποθέτει ότι με το κλείσιμο του πρώτου τριμήνου, θα αρχίσει να αποκαθίσταται η ομαλότητα στην αγορά. Όσον αφορά στον προϋπολογισμό της χώρας, την εξέλιξη του δημοσίου χρέους αλλά και την πρόβλεψη για την πορεία των ταμειακών διαθεσίμων, είναι πλέον δεδομένο ότι η εικόνα με την οποία είμαστε πλέον αντιμέτωποι είναι εντελώς διαφορετική.
Τα 7,5 δισ. ευρώ που έχουν ενσωματωθεί στον προϋπολογισμό για τη στήριξη της αγοράς δεν φτάνουν, καθώς τα 5,9 δισ. ευρώ θα εξαντληθούν μέσα στο πρώτο τρίμηνο, ενώ τα υπόλοιπα έχουν ήδη δεσμευτεί για άλλα μέτρα, όπως η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και το πάγωμα της εισφοράς αλληλεγγύης.
Τα προβλήματα στην αγορά δεν θα λυθούν ως δια μαγείας με το που θα βγούμε από ένα ακόμη σκληρό lockdown. Στο οικονομικό επιτελείο γνωρίζουν ότι θα χρειαστούν πρόσθετα μέτρα στήριξης για να αποφευχθούν λουκέτα και απώλειες θέσεων εργασίας. Σε οικονομικό επίπεδο, η καταιγίδα θα αρχίσει να δυναμώνει όταν θα αρχίσει να αποκαθίσταται η κατάσταση σε υγειονομικό επίπεδο καθώς τότε, οι εργοδότες θα κληθούν να αναλάβουν από μόνοι τους δανειακές υποχρεώσεις, φορολογικές υποχρεώσεις ασφαλιστικές εισφορές, μισθολογικό κόστος, συσσωρευμένες υποχρεώσεις πανδημίας και κόστος αναδιάρθρωσης δεδομένου ότι η επόμενη ημέρα δεν θα είναι ίδια.
Με αυτό το δεδομένο, στο οικονομικό επιτελείο έχουν ήδη καταγραφεί τα πρώτα σενάρια για το «που πάμε». Το έλλειμμα θα είναι σαφώς μεγαλύτερο – σε πρωτογενές επίπεδο- από τα περίπου 7 δισ. ευρώ που έχουν εγγραφεί ως πρόβλεψη στον φετινό προύπολογισμό. Υπάρχει στο συρτάρι δυσμενές σενάριο που μιλάει ακόμη και διπλάσιο έλλειμμα 14 δισ. ευρώ. Προφανώς, μια τέτοια εκτίμηση θα χτυπήσει απευθείας στο χρέος και στο ύψος των ταμειακών διαθεσίμων. Άλλη λύση δεν υπάρχει.
Το χρέος, από τα περίπου 345 δισ. ευρώ που θα διαμορφωνόταν στο τέλος του 2021 αν δεν υπήρχε η απότομη επιδείνωση της κατάστασης, ενδέχεται πλέον να αυξηθεί κοντά στα 350 δισ. ευρώ. Αναμένονται περισσότερες εκδόσεις χρέους αλλά και η αναστολή του προγράμματος μείωσης της έκθεσης της χώρας στα έντοκα γραμμάτια προκειμένου να εξοικονομηθούν δύο δισ. ευρώ. Από την άλλη, συμπίεση αναμένεται και στα ταμειακά διαθέισμα. Ο κουμπαράς θα είχε 25 δισ. ευρώ στο τέλος του 2021 αν δεν υπήρχε η επιδείνωση της κατάστασης. Τώρα, ανάλογα με την εξέλιξη σε επίπεδο πανδημίας, είναι πιθανό να υποχωρήσουμε και κάτω από τα 23 δισ. ευρώ.
Το σκηνικό όμως δεν αλλάζει μόνο για την Ελλάδα. Αλλάζει για όλη την Ευρώπη ή για ολόκληρο τον πλανήτη. Δεν θα έπρεπε λοιπόν να αποκλείεται το ενδεχόμενο νέων αποφάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Και όπως λέγεται χαρακτηριστικά στους κόλπους της κυβέρνησης: Αυτή την φορά δεν είμαστε μόνοι μας.
