Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Είναι ίσως η πρώτη φορά – εξαιρουμένου του… εκτός συναγωνισμού α' εξαμήνου του 2015 – που ο Αλέξης Τσίπρας θα βρεθεί υπό την «ιερά εξέταση» των αγορών και θα δούμε ποιος είναι αυτός που πραγματικά χτυπάει τα νταούλια και ποιος χορεύει. Μία πρώτη γεύση έχουμε πάρει τις τελευταίες δύο εβδομάδες από την εκτίναξη των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων και τις απώλειες στο χρηματιστήριο, μετά τη «λήξη των μνημονίων».
Μετά από αρκετά χρόνια, οι «εύκολες» εξαγγελίες, που παραδοσιακά διανθίζουν την ομιλία και τη συνέντευξη Τύπου του πρωθυπουργού στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, θα έχουν και ένα διαφορετικό και «αμείλικτο» ακροατήριο. Από την ερχόμενη Δευτέρα αρχίζει ουσιαστικά μία περίοδος κατά την οποία για πρώτη φορά ο αντίκτυπος των λεγόμενων του Αλέξη Τσίπρα θα αντικατοπτρίζεται με τόσο μεγάλη καθαρότητα στις αγορές.
Στο παρελθόν συνέβαινε το εξής: Ο πρωθυπουργός, αφού ξεπέρασε το σοκ της περήφανης διαπραγμάτευσης το 2015, κάθε φορά που ήθελε να κερδίσει το ακροατήριό του με εύκολες υποσχέσεις γνώριζε ότι είχε να αντιμετωπίσει μόνο τις αντιρρήσεις των Ευρωπαίων. Τα κλιμάκια των δανειστών έκαναν τις απαραίτητες συστάσεις, η κυβέρνηση έδινε τις απαραίτητες διαβεβαιώσεις πως όλα αυτά ήταν μόνο λόγια και έτσι η ζωή μας συνεχίστηκε τα τελευταία τρία χρόνια με εντάσεις που στην ουσία ήταν σκηνοθετημένες αλλά έκαναν μεγάλο κακό στην πραγματική οικονομία.
Οι αγορές γνώριζαν ότι η χώρα βρίσκεται σε μνημόνιο και ότι μετά το 2015 ο Αλ. Τσίπρας πολύ δύσκολα θα έκανε πίσω, αφού πάντα υπέγραφε… τα πάντα, απλά με τις απαιτούμενες καθυστερήσεις για να δείξει ότι διαπραγματεύεται και πως δεν μοιάζει με τις προηγούμενες κυβερνήσεις.
Επέλεξε τη συγκεκριμένη στρατηγική διότι δεν κατάφερε να σκίσει τα μνημόνια ή να υλοποιήσει κάποια άλλη από τις προεκλογικές εξαγγελίες του 2015. Η μεγάλη κρίση πέρασε και το 2016 οι καθυστερήσεις στο κλείσιμο της αξιολόγησης πήγαν ξανά τη χώρα πίσω αλλά δεν θύμιζαν 2015. Στη συνέχεια οι αγορές κατάλαβαν το… μοτίβο και οι αντιδράσεις τους ήταν αρνητικές ωστόσο πιο ήπιες.
Σήμερα, ο πρωθυπουργός έχει φέρει τη χώρα σε μία εξαιρετικά ιδιόμορφη και επικίνδυνη, εξαιτίας των διεθνών συνθηκών, κατάσταση. Χωρίς την «ομπρέλα» της επίσημης προληπτικής γραμμής αλλά με μία άτυπη πιστωτική γραμμή που ονομάστηκε «κεφαλαιακό απόθεμα», η Ελλάδα πρέπει καθημερινά να πείθει τις αγορές ότι εφαρμόζει πολιτικές που δεν μοιάζουν σε τίποτα με όσα μας οδήγησαν στην κρίση.
Μόνο έτσι το ελληνικό δημόσιο θα έχει τη δυνατότητα να δανειστεί από τις αγορές με βιώσιμα επιτόκια. Μέχρι τότε θα είμαστε αποκλεισμένοι και κάθε φορά που θα χρησιμοποιούμε κομμάτια του μαξιλαριού, οι αγορές θα γίνονται ακόμη πιο νευρικές απέναντί μας, απομακρύνοντας την πραγματική επιστροφή στην κανονικότητα.
Όσο για εκείνους που υποστηρίζουν ότι όλα πηγαίνουν καλά στην οικονομία, επειδή η ανεργία υποχωρεί, τα «κόκκινα» δάνεια μειώνονται και οι… πωλήσεις αυτοκινήτων αυξάνονται, κάποιος θα πρέπει να τους εξηγήσει ότι μετά από 8 χρόνια ύφεσης η αντίδραση της ελληνικής οικονομίας είναι τουλάχιστον απογοητευτική.
Καθώς λοιπόν ο Αλ. Τσίπρας επέλεξε στη ΔΕΘ να μοιράσει υποσχέσεις για παροχές και ξήλωμα μέτρων που έχουν ήδη ψηφιστεί, οι αγορές τη Δευτέρα αναμένεται να του δείξουν με το καλημέρα ότι έτσι απομακρύνει ακόμη περισσότερο την «επιστροφή» της χώρας. Οι αγορές περιμένουν και κάτι ακόμη. Κάποια ένδειξη για το πότε θα γίνουν οι εκλογές και εκεί είναι που περιπλέκεται η κατάσταση.
Από τη μία, οι επενδυτές θα ήθελαν να δουν μία πιο φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση που θα πιστεύει περισσότερο στην ιδιωτική πρωτοβουλία και θα δίνει παράλληλα κίνητρα για εισροές ξένων κεφαλαίων και επενδύσεων αντί να τις εμποδίζει. Όμως, ταυτόχρονα, όσο διαφαίνεται ότι πλησιάζουμε στις εκλογές τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος της στροφής του ΣΥΡΙΖΑ προς τον ακραίο λαϊκισμό και τις κορόνες που πολώνουν το κλίμα και θυμίζουν 2015.
Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο οι αντιδράσεις σε ομόλογα και μετοχές ενδέχεται να είναι ακόμη πιο νευρικές και ευαίσθητες λόγω της «εξέγερσης» που φοβούνται ότι ετοιμάζει η Ιταλία. Για να γίνει αντιληπτός ο αντίκτυπος που θα είχε για τους ελληνικούς τίτλους μία τέτοια εξέλιξη, αρκεί να σημειωθεί ότι από τη στιγμή που έληξε επίσημα το μνημόνιο οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων κινούνται ανοδικά, χωρίς να έχει υπάρξει κάποια αρνητική εξέλιξη για τη χώρα.
Την ίδια ώρα, το χρηματιστήριο εμφανίζει σημάδια κατάρρευσης, με τις τράπεζες να βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο από την τελευταία ανακεφαλαιοποίηση και τον Γενικό Δείκτη να χάνει 7% σε λίγες μόνο συνεδριάσεις.
Το ξαναλέμε, πως όλα αυτά συμβαίνουν χωρίς να έχει συμβεί κάτι συνταρακτικό, χωρίς να υπάρχει κάποια αρνητική οικονομική ή άλλη εξέλιξη που να τρομάζει τους επενδυτές. Αυτό που τους τρομάζει είναι η ανικανότητα της υφιστάμενης κυβέρνησης να βρει λύσεις και να οδηγήσει τη χώρα εκτός κρίσης, όταν το διεθνές περιβάλλον είναι γεμάτο κινδύνους.
Φωτογραφία intime news
