Κατά κρίση απροκατάληπτη θα μπορούσε, ίσως, να λεχθεί πως το συγκεκριμένο κόμμα διαθέτει το ποιοτικότερο όλων ευρωψηφοδέλτιο, με προσωπικότητες που συνδυάζουν προσωπική διαδρομή αψεγάδιαστη, εμπειρία πολιτική αδιαμφισβήτητη, γνώση των θεμάτων που απασχολούν τους ευρωπαϊκούς θεσμούς εντυπωσιακή και -με μια-δυο χτυπητές εξαιρέσεις υποψηφίων που σκέπτονται με τα πόδια- καθαρά πολιτικό στίγμα, καθώς και σημαντικό διαμέτρημα. Μάλιστα Μανιάτης, Σαχινίδης κ.λπ. δεν είναι τα μόνα σχετικά παραδείγματα.
Ωστόσο… Αυτή η διαπίστωση δεν οδηγεί κατ’ ανάγκη σε θετική απάντηση στο ερώτημα του τίτλου. Για πολλούς λόγους. Ειδικότερα:
- Το άλλοτε υπεριζοσπαστικό κόμμα που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου έχει εδώ και καιρό εκ των πραγμάτων ταχθεί, αλλά και αυτοποθετηθεί, στον χώρο του κέντρου. Ένα χώρο στον οποίο, όμως, δεν έχει μείνει πολύ ελεύθερος «χώρος»… Ευλόγως θα έλεγα με τη μεν ΝΔ να έχει κάνει μεγάλες τομές και κινήσεις στο πεδίο του λεγόμενου πολιτισμικού φιλελευθερισμού, επίσης δε να έχει σε αρκετά θέματα δείξει κάποιο κοινωνικό πρόσωπο (π.χ. πολιτική για στέγαση των νέων), παράλληλα όμως και να έχει επωφεληθεί από τη χαλάρωση των δημοσιονομικών περιορισμών κατά τις διαδοχικές πρόσφατες κρίσεις -υγειονομική, εισαγόμενη ακρίβεια-, ώστε να μοιράσει πολύ δημόσιο χρήμα… Τον δε κασσελάκειο ΣΥΡΙΖΑ να μιλάει πια για πατρίδα, θρησκεία, οικογένεια, ασφάλεια και ευταξία, αλλά και για τον παραγωγικό ρόλο του κεφαλαίου…
- Πάντα, αλλά ειδικά σε εποχές χωρίς μεγάλες ιδεολογικές εξάρσεις, εντάσεις και ταυτίσεις, ο ρόλος των πολιτικών αρχηγών στην εκλογική ελκτικότητα των κομμάτων τους είναι καθοριστικός. Όθεν… Ο Μητσοτάκης εκφράζει τη σοβαρότητα… Ο Κασσελάκης τη λαμπερότητα… Η Κωνσταντοπούλου και ο Βαρουφάκης της ριζοσπαστικότητα… Ο -πάντα σύννους με στοιχεία πνευματικής ακαμψίας που θυμίζουν ΚΚΕ- Ανδρουλάκης απλώς τη βλοσυρότητα. Κάποιοι ίσως θα ανέφεραν και την πολιτική δυσκοιλιότητα, άλλοι μάλιστα θα έλεγαν τη «βουκολική» αυθεντικότητα…
- Ένα κόμμα δεν αποκτά πολιτική δυναμική εάν πολλοί εκλογείς το θεωρούν ως το λιγότερο απεχθές ή ακόμη ως τη δεύτερη καλύτερη επιλογή. Την αποκτά, έστω και αν αρκετοί το απεχθάνονται, εφόσον υπάρχει μια κοινωνική βάση που οιστρηλατείται από τις θέσεις, την ηγεσία και τις προοπτικές που αναδεικνύει. Ο οιστηλατούμενος από το ανδρουλάκειο ΠΑΣΟΚ ψηφοφόρος θα αποτελούσε φαινόμενο αξιοπερίεργο, αντικείμενο μελέτης των ειδικών (όχι μόνο των πολιτικών επιστημόνων, αλλά και των κοινωνικών ψυχολόγων). Η όποια σταθερή βάση του συγκεκριμένου κόμματος βασίζεται μόνο στους νόμους της ιστορικής αδράνειας. (Και) ως προς αυτό, επομένως, το γερασμένο ΠΑΣΟΚ υφίσταται ως ΚΚΕ του κέντρου…
- Ίσως κάποια στιγμή ο κορεσμός, η φθορά εκ της εξουσίας και εκ της συνακόλουθης αλαζονείας κ.ο.κ. δημιουργήσει ένα ρεύμα εκροής ψηφοφόρων από τη ΝΔ. Όμως σε χώρες με διπολική/διπαραταξιακή/δικομματική πολιτική κουλτούρα, όταν το εκκρεμές μετακινείται από τα δεξιά προς τα αριστερά ή αντίστροφα, σπανίως σταματάει στο κέντρο. Το κόμμα του κέντρου για να μη λειτουργεί ως κόμμα-διάδρομος διέλευσης, αλλά για να κρατήσει μέρος των μετακινούμενων εκλογέων, πρέπει να εμφανίζεται ως αξιόπιστος δυνάμει κυβερνητικός εταίρος του ενός ή του άλλου εκ των δύο βασικών πόλων της εθνικής δημόσιας ζωής. Ο Ανδρουλάκης έχει διαρρήξει, με τις εμμονές του, αν και όχι αναγκαία με υπαιτιότητά του (γιατί δεν φταίει αυτός αν τον παρακολουθούσε ο Μητσοτάκης ή αν ο -χωρίς αναστολές- Κασσελάκης τον εμφανίζει ως εκβιάσιμο που «από κάπου τον κρατάνε») κάθε προοπτική συνεργασίας και με τους δύο όμορους κομματικούς οργανισμούς.
Συγκεφαλαιώνοντας…
Οι προαναφερόμενοι είναι σε γενικές γραμμές οι αντικειμενικοί παράγοντες, οι οποίοι δεν δικαιολογούν, νομίζω, εξαιρετικά αισιόδοξες προοπτικές και προβλέψεις για το κόμμα που ακόμη και κατά τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις ΣΦΡΑΓΙΣΕ (χρόνος αόριστος, παρελθνοντικός) τη Μεταπολίτευση. Αν σε αυτά, δε, προσθέσουμε πως η κρίση και οι τριγμοί που βίωσε ο ΣΥΡΙΖΑ κατά τη στιγμή της εμπέδωσης της νέας ηγεσίας και του ιδεολογικού στίγματός της έδωσαν στο κόμμα του Ανδρουλάκη τη «στιγμή» του, αυτό όμως δεν έδειξε να έχει τη δυνατότητα να τη διατηρήσει… Τότε τα συμπεράσματα συνάγονται αβίαστα…
Αν μάλιστα υστέρησή του σε ψήφους έναντι του -σχεδόν προσωποπαγούς πλέον- κόμματος του Κασσελάκη είναι μεγάλη, δεν αποκλείεται μετεκλογικά ο Ανδρουλάκης να υποστεί, εν μέρει τουλάχιστον (ο Κασσελάκης έχει χαμηλότερη οροφή), ό,τι σε άλλες εποχές υπέστησαν Μαύρος και Ζίγδης από τον Ανδρέα Παπανδρέου.
Προς ώρας η ελπίδα του, απέναντι σε τέτοιες δυσοίωνες προβλέψεις, θα μπορούσε μόνο να στηριχθεί στη φράση του Πωλ Βαλερύ «προβλέπω, άρα απατώμαι»…
