Αναλυτικές πληροφορίες και οδηγίες για τη διενέργεια των γενικών βουλευτικών εκλογών, τους σταυρούς προτιμήσεις και ότι αφορά τους ετεροδημότες, καθώς και για άλλα θέματα δίνει σε εγκύκλιό του το Υπουργείο Εσωτερικών.
Όπως αναφέρεται στην παρούσα εγκύκλιο, η οποία περιλαμβάνει και τις ρυθμίσεις που εισήχθησαν μετά την κωδικοποίηση του π.δ. 26/2012, περιγράφονται όλα τα στάδια της εκλογικής διαδικασίας, οι αρμοδιότητες και οι ενέργειες όλων των συντελεστών, ενώ αναφέρονται και οι εκ του νόμου προβλεπόμενες προθεσμίες, μέσα στις οποίες οι τελευταίοι οφείλουν να ενεργήσουν.
Επισημαίνεται ότι αρμόδιος για την οργάνωση και τη διενέργεια των εκλογών σε κάθε εκλογική περιφέρεια (νομό) είναι ο Αντιπεριφερειάρχης της περιφερειακής ενότητας της έδρας του, ενώ αρμόδιος για όλους τους δήμους του νομού Αττικής είναι ο Περιφερειάρχης Αττικής (άρθρο 132 του π.δ. 26/2012).
Το περιεχόμενο της εγκυκλίου χωρίζεται σε τρία μέρη:
Στο πρώτο μέρος περιέχονται πληροφορίες για την ημερομηνία διενέργειας των εκλογών, τον αριθμό των βουλευτών που εκλέγονται σε κάθε περιφέρεια, την κτήση του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, την υποβολή των υποψηφιοτήτων και την ανακήρυξη των υποψηφίων βουλευτών.
Στο δεύτερο μέρος περιγράφονται οι αρμοδιότητες και οι ενέργειες των κρατικών υπηρεσιών και των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αμέσως μετά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου έως την προηγούμενη ημέρα της ψηφοφορίας.
Το τρίτο μέρος αναφέρεται στα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά την ημέρα της ψηφοφορίας, ενώ αναλύεται και ο τρόπος ψηφοφορίας, εξαγωγής και ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων των εκλογών.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο η ψηφοφορία θα διαρκέσει από ώρα 07.00 έως ώρα 19.00. Η επικείμενη αναμέτρηση θα διεξαχθεί με το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής, με βάση τον εκλογικό νόμο που ψηφίστηκε το 2016.
Σύμφωνα με αυτόν, στα κόμματα που θα περάσουν τον πήχη του 3% θα κατανεμηθούν αναλογικά 285 έδρες με βάση το ποσοστό που αναλογεί στις ψήφους τους. Άλλες 12 έδρες προέρχονται από τα ψηφοδέλτια Επικρατείας και οι υπόλοιπες τρεις έδρες θα αναδειχθούν για πρώτη φορά από τους Έλληνες του εξωτερικού.
Οι εκλογείς θα πρέπει να έχουν μαζί τους την αστυνομική τους ταυτότητα ή τη σχετική προσωρινή βεβαίωση της αρμόδιας αρχής ή το διαβατήριό τους ή την άδεια οδήγησης ή το ατομικό βιβλιάριο υγείας όλων των ασφαλιστικών ταμείων.
Προβλέπεται η παροχή δυνατότητας στους ετεροδημότες εκλογείς να ψηφίσουν στον τόπο διαμονής τους, εφόσον είχαν υποβάλει σχετική αίτηση έως την 28η Φεβρουαρίου 2023 και περιελήφθησαν σε ειδικούς εκλογικούς καταλόγους.
Στην περίπτωση αυτή, πριν από το όνομα κάθε ετεροδημότη στους βασικούς εκλογικούς καταλόγους, υπάρχει η ένδειξη Ε. Στους εκλογείς αυτούς, απαγορεύεται να ψηφίσουν στο δήμο, στους βασικούς εκλογικούς καταλόγους του οποίου είναι εγγεγραμμένοι.
Οι σταυροί προτίμησης
Σε ότι αφορά τον αριθμό των σταυρών προτίμησης αυτοί καθορίζονται ως εξής:
α) Στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται από ένας (1) μέχρι και τρεις (3) βουλευτές, έναν (1) σταυρό.
β) Στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται από τέσσερις (4) έως και επτά (7) βουλευτές, μέχρι δύο (2) σταυρούς.
γ) Στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται από οκτώ (8) έως και δώδεκα (12) βουλευτές, μέχρι τρεις (3) σταυρούς.
δ) Στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται περισσότεροι από δεκατρείς (13) βουλευτές, μέχρι τέσσερις (4) σταυρούς.
Διαβάστε όλες τις οδηγίες
Οδηγίες του ΥΠΕΞ για τους Έλληνες ψηφοφόρους του εξωτερικού
Το Σάββατο 20 Μαΐου θα προσέλθουν στις κάλπες οι Ελληνίδες και οι Έλληνες του εξωτερικού για να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα στις Γενικές Βουλευτικές Εκλογές 2023.
Οι Έλληνες εκλογείς που διαμένουν εκτός ελληνικής Επικράτειας θα έχουν για πρώτη φορά τη δυνατότητα να ψηφίσουν από τον τόπο διαμονής τους στο εξωτερικό, εφόσον το επέλεξαν, αντί να μεταβούν στην Ελλάδα (άρθρο 2 του ν. 4648/2019).
Το Υπουργείο Εξωτερικών, σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών το οποίο είναι αρμόδιο για τη διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών, συνδράμει με τη συνεχή συνέργεια των οικείων Ελληνικών Διπλωματικών και Προξενικών Αποστολών την προετοιμασία της εκλογικής διαδικασίας και τη λειτουργία των εκλογικών τμημάτων ανά τον κόσμο, σημαντικός δε αριθμός εξ αυτών θα φιλοξενηθεί σε Πρεσβείες και γενικότερα χώρους Ελληνικών Αρχών Εξωτερικού.
Οι εγγεγραμμένοι σε Ειδικούς Εκλογικούς Καταλόγους Εξωτερικού 22.855 Έλληνες εκλογείς που διαμένουν εκτός ελληνικής Επικράτειας, των οποίων οι αιτήσεις εγγραφής εγκρίθηκαν από το Υπουργείο Εσωτερικών σύμφωνα με τα κριτήρια εκλογέων που προβλέπει ο νόμος, καθώς και οι Έλληνες ναυτικοί που δεν έχουν περιληφθεί στους εκλογικούς καταλόγους (άρθρο 6 του ν. 4648/2019), θα ψηφίσουν σε 99 εκλογικά τμήματα που συγκροτήθηκαν σε 35 χώρες. Για την συγκρότηση εκλογικού κέντρου σε μια πόλη, προϋπόθεση ήταν η εγγραφή τουλάχιστον 40 εκλογέων (άρθρο 7 ν. 4648/2019).
Καλούνται όλοι οι Έλληνες εγγεγραμμένοι εκλογείς του εξωτερικού:
Να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα το Σάββατο 20 Μαΐου 2023, με διάρκεια ψηφοφορίας από 7.00 έως 19.00 τοπική ώρα κάθε χώρας.
Να επιβεβαιώσουν ότι έχουν συμπεριληφθεί στους εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού και να ενημερωθούν για την ακριβή διεύθυνση του εκλογικού τμήματος στο οποίο ψηφίζουν κάνοντας, προ της ψηφοφορίας, χρήση της εφαρμογής ΜΑΘΕ ΠΟΥ ΨΗΦΙΖΕΙΣ στον ιστότοπο του ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ, συμπληρώνοντας τα πεδία Επώνυμο, Όνομα, Όνομα Πατέρα, Έτος Γέννησης.
Να προσέρχονται στο εκλογικό τμήμα τους έχοντας απαραιτήτως μαζί τους την ελληνική αστυνομική ταυτότητα ή το ελληνικό διαβατήριο τους (η Εφορευτική Επιτροπή επιβεβαιώνει τα στοιχεία ταυτότητας / διαβατηρίου και επαληθεύει την εγγραφή τους στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού).
Για την περαιτέρω ενημέρωση και τη διευκόλυνση των εκλογέων, οι οικείες Ελληνικές Πρεσβευτικές και Προξενικές Αρχές θα γνωστοποιήσουν, έως τις 14 Μαΐου 2023, όπως προβλέπεται, με κάθε πρόσφορο μέσο, το Πρόγραμμα Εκλογής με τα ονόματα των υποψηφίων βουλευτών επικρατείας που ανακηρύχθηκαν από το Α1 Τμήμα του Αρείου Πάγου για τις Γενικές Βουλευτικές Εκλογές 2023, καθώς και τον αναλυτικό πίνακα των εκλογικών τμημάτων εξωτερικού με τις διευθύνσεις των καταστημάτων ψηφοφορίας.
Οι 22.816 ομογενείς των οποίων εγκρίθηκαν οι αιτήσεις θα ψηφίσουν, το Σάββατο 20 Μαΐου, σε 99 εκλογικά τμήματα που συγκροτήθηκαν σε 35 χώρες της υφηλίου. Αυτές είναι οι Αίγυπτος (Κάιρο), Αυστραλία (Μελβούρνη, Σίδνεϊ), Αυστρία (Βιέννη, Σάλτσμπουργκ), Βέλγιο (Βρυξέλλες, Αμβέρσα), Βουλγαρία (Σόφια), Γαλλία (Παρίσι, Στρασβούργο, Νίκαια, Νάντη), Γερμανία (Αμβούργο, Βερολίνο,
Μόναχο, Στουτγκάρδη, Ντύσσελντορφ, Φρανκφούρτη, Δρέσδη, Αννόβερο, Νυρεμβέργη, Άαχεν, Βούπερταλ, Κολωνία, Μπίλεφελντ, Ντόρτμουντ, Λουντβικσχάφεν), Δανία (Κοπεγχάγη), Ελβετία, (Βέρνη, Γενεύη, Λωζάνη), Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (Άμπου Ντάμπι), Ηνωμένο Βασίλειο (Λονδίνο, Γλασκώβη, Μπέρμιγχαμ, Ληντς, Εδιμβούργο)
ΗΠΑ (Άγιος Φραγκίσκος, Ατλάντα, Βοστώνη, Λος Άντζελες, Νέα Υόρκη, Ουάσιγκτον, Σικάγο, Τάμπα), Ιρλανδία (Δουβλίνο), Ισπανία (Μαδρίτη, Βαρκελώνη), Ιταλία (Ρώμη, Μιλάνο, Βενετία), Καναδάς (Μόντρεαλ, Τορόντο),
Κατάρ (Ντόχα), Κορέα (Σεούλ), Κύπρος (Λευκωσία, Λάρνακα, Λεμεσός, Πάφος), Λιθουανία (Βίλνιους, Κάουνας), Λουξεμβούργο (Λουξεμβούργο), Μάλτα (Βαλέτα), Νορβηγία (Όσλο), Νότια Αφρική (Γιοχάνεσμπουργκ), Ολλανδία (Χάγη, Άμστερνταμ, Ρότερνταμ, Αϊντχόφεν), Πολωνία (Βαρσοβία), Πορτογαλία (Λισσαβώνα), Ρουμανία (Βουκουρέστι), Σαουδική Αραβία (Ριάντ), Σιγκαπούρη (Σιγκαπούρη), Σουηδία (Στοκχόλμη, Γκέτεμποργκ, Μάλμε), Τουρκία (Κωνσταντινούπολη), Τσεχία (Πράγα) και Φινλανδία (Ελσίνκι).
Οι περισσότερες αιτήσεις που εγκρίθηκαν υποβλήθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο, 4.556 και ακολουθούν η Γερμανία με 3.226, οι ΗΠΑ με 1.617, το Βέλγιο με 1.607 και η Κύπρος με 1.432.
Η «ακτινογραφία» της κάλπης στις 21 Μαΐου
Εάν δεν συγκροτηθεί κυβέρνηση και οδηγηθούμε σε δεύτερες εκλογές, στις 2 Ιουλίου, θα ψηφίσουμε με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής που ψηφίστηκε από τη Βουλή το 2020. Σε αυτή την περίπτωση το πρώτο κόμμα, εφόσον λάβει ποσοστό άνω του 25%, λαμβάνει μπόνους 20 έδρες που αυξάνονται ανάλογα με το ποσοστό, με ανώτατο όριο τις 50 έδρες εάν το ποσοστό του είναι στο 40%.
Οι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους ανέρχονται σε 9.810.040, εκ των οποίων 4.760.042 άνδρες και 5.049.998 γυναίκες. Για πρώτη φορά θα ψηφίσουν 438.595 νέοι ηλικίας από 17 έως 21 ετών. Δικαίωμα ψήφου έχουν όσοι γεννήθηκαν το 2006.
Οι πολίτες μπορούν να ενημερωθούν για τον τόπο που ψηφίζουν μέσω της πλατφόρμας του υπουργείου Εσωτερικών «Μάθε πού ψηφίζεις», εισάγοντας τα προσωπικά τους στοιχεία.
Ένστολοι – ναυτικοί
Εγγραφή σε ειδικούς εκλογικούς καταλόγους απαιτείται και για τις περιπτώσεις στρατιωτικών που υπηρετούν στις Ένοπλες Δυνάμεις ή στο Λιμενικό Σώμα - Ελληνική Ακτοφυλακή καθώς και του προσωπικού της Ελληνικής Αστυνομίας και του Πυροσβεστικού Σώματος, προκειμένου να ψηφίσουν στις βουλευτικές εκλογές, στον τόπο όπου υπηρετούν, εάν είναι διαφορετικός από αυτόν, στους εκλογικούς καταλόγους του οποίου είναι εγγεγραμμένοι.
Στην περίπτωση αυτή, είναι υποχρεωμένοι να δηλώσουν στην υπηρεσία τους τον δήμο, όπου είναι εγγεγραμμένοι ώστε να περιληφθούν στις καταστάσεις που αποστέλλονται στον αρμόδιο αντιπεριφερειάρχη.
Ομοίως, οι ναυτικοί που υπηρετούν σε πλοίο με ελληνική σημαία, που την ημέρα των εκλογών βρίσκεται σε ελληνικό λιμάνι, εγγράφονται σε ειδικούς εκλογικούς καταλόγους ώστε να ψηφίσουν στον δήμο όπου βρίσκεται το πλοίο.
Επίσης, Έλληνες πολίτες, οι οποίοι είναι φυλακισμένοι και δεν έχουν στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν, ψηφίζουν στο εκλογικό τμήμα του καταστήματος όπου κρατούνται, βάσει ειδικών εκλογικών καταλόγων, στους οποίους εγγράφονται για τον σκοπό αυτό.
Τμήματα για ΑμεΑ
Από αυτές τις εκλογές τα άτομα με αναπηρία θα ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα με λιγότερη ταλαιπωρία. Διάταξη του τελευταίου νομοσχεδίου που ψηφίστηκε πριν από το κλείσιμο της Βουλής προβλέπει σε κάθε κατάστημα ψηφοφορίας τη λειτουργία χώρου υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα.
Με την προσέλευση του εκλογέα στον χώρο, ενημερώνεται ο δικαστικός αντιπρόσωπος ο οποίος μεταβαίνει εκεί, παρέχοντας του όλα τα ψηφοδέλτια και τον απαιτούμενο φάκελο. Εφόσον είναι αναγκαίο, ο εκλογέας μπαίνει στο παραβάν μαζί με τον συνοδό του, αν έχει, αλλά και με τον δικαστικό αντιπρόσωπο.
Μετά την έξοδο του εκλογέα από το διαχωριστικό ψηφοφορίας, ο δικαστικός αντιπρόσωπος παίρνει τον φάκελο που περιέχει το ψηφοδέλτιο που επέλεξε ο εκλογέας, τον μεταφέρει στο αντίστοιχο εκλογικό τμήμα και τον ρίχνει στην κάλπη.
Η είσοδος στο εκλογικό κέντρο και στον χώρο υποδοχής επιτρέπεται μαζί με σκύλο βοηθείας (οδηγός) ατόμων με αναπηρία.
Νωρίτερα η μετάδοση των αποτελεσμάτων
Ο τρόπος συγκέντρωσης και μετάδοσης των αποτελεσμάτων το βράδυ των εκλογών εκσυγχρονίζεται μειώνοντας σημαντικά τον χρόνο του ασφαλούς αποτελέσματος.
Μέχρι σήμερα τα τηλεγραφήματα με τα αποτελέσματα κάθε εκλογικού κέντρου κατευθύνονταν στον δήμο, από εκεί στην περιφέρεια και ακολούθως στο υπουργείο Εσωτερικών, όπου γινόταν η καταχώριση των δεδομένων στο κεντρικό σύστημα.
Από τις προσεχείς εκλογές κάθε δικαστικός αντιπρόσωπος θα διαθέτει από ένα tablet μέσω του οποίου θα μεταδίδει απευθείας στο υπουργείο τα αποτελέσματα του εκλογικού του κέντρου μετά το τέλος της καταμέτρησης.
Με αυτό τον τρόπο εκτιμάται ότι στις 20:00, δηλαδή μία ώρα μετά το κλείσιμο της κάλπης, θα υπάρχει ασφαλές αποτέλεσμα στο 25% της επικρατείας και στις 20:30 - 21:00 για το 80%. Το παραδοσιακό σύστημα μετάδοσης των προσωρινών αποτελεσμάτων θα εξακολουθήσει να ισχύει για λόγους ασφαλείας και διασταύρωσής τους.
