Η έλευση του Κυριάκου Πιερρακάκη στο Υπουργείο Παιδείας δημιουργεί μια μοναδική ευκαιρία για να αποκτήσει επιτέλους η χώρα μας το διαφορετικό δημόσιο σχολείο που χρειάζεται. Ένα σχολείο ενθουσιώδες και συναρπαστικό, προσανατολισμένο στην ανάπτυξη δεξιοτήτων μέσα από τη σύνδεση της σχολικής τάξης με τον αληθινό κόσμο.
Το πρώτο δείγμα είναι εξαιρετικά θετικό, μια που ο νέος υπουργός (μαζί με την υφυπουργό του κα. Δόμνα Μιχαηλίδου) τολμούν να εντάξουν την προσχολική εκπαίδευση στο Υπουργείο Παιδείας και να ενσωματώσουν σε αυτή το νηπιαγωγείο. Μακάρι και να απαγορεύσουν δια ροπάλου την δημόσια χρήση του τραγικού όρου «παιδικός σταθμός», την στιγμή που το πρώτο σχολείο του παιδιού (μεταξύ 1-6 ετών) είναι και το μοναδικό που επηρεάζει σε συγκλονιστικό βαθμό τον χαρακτήρα και την προσωπικότητά του.
Θα ήταν ωραίο το επόμενο βήμα να είναι η ολική μεταμόρφωση του δημοτικού σχολείου, με βάση τους παρακάτω άξονες:
1. Αυτονόμηση των σχολικών μονάδων, μέσα από την επιλογή ικανών και εμπνευσμένων διευθυντών για κάθε σχολείο, με όραμα και με κατανόηση του σημερινού κόσμου. Στους διευθυντές αυτούς θα πρέπει να δοθούν αυξημένες δυνατότητες διοίκησης και παραμετροποίησης του εκπαιδευτικού μοντέλου, ώστε μέσα από συνεργασίες και συνέργειες με την τοπική κοινωνία να φτιάξουν το σχολείο που αυτή ονειρεύεται και χρειάζεται (διότι άλλο σχολείο χρειάζεται το κέντρο της Αθήνας, άλλο η Κάλυμνος και άλλο η Ροδόπη).
Προφανώς, η λέξη κλειδί εδώ είναι η «αξιολόγηση». Αξιολόγηση όμως από ποιον; Μα, προφανώς και από τον λήπτη της εκπαιδευτικής υπηρεσίας, που είναι τα παιδιά και οι οικογένειες! Και η λύση εδώ είναι πολύ εύκολη: μέσα από το gov.gr, οι γονείς (και τα παιδιά, από την τρίτη δημοτικού και πάνω) εκφράζουν γνώμη για τον δάσκαλο ή την δασκάλα τους και στο τέλος της σχολικής χρονιάς, η γνώμη αυτή συνυπολογίζεται στο μοντέλο αξιολόγησης του εκπαιδευτικού και της σχολικής μονάδας που θα έχει προκρίνει το υπουργείο. Με απαραίτητη προϋπόθεση φυσικά τα τελικά αποτελέσματα να δημοσιοποιούνται και να παίζουν ρόλο στην ελεύθερη επιλογή σχολείου από την οικογένεια.
2. Έμφαση στην διασύνδεση του σχολείου με την κοινότητα, ώστε τα παιδιά από νωρίς να εμπλέκονται δημιουργικά σε δράσεις που συνδέονται με την πραγματική ζωή. Με τον τρόπο αυτό τα παιδιά θα αποκτήσουν από νωρίς σπουδαίες εμπειρίες και δεξιότητες (π.χ. τα παιδιά της έκτης δημοτικού θα αναλάβουν να διαχειρίζονται το κυλικείο του σχολείου) και η κοινωνία θα μεταφέρει στην σχολική τάξη τη γνώση του αληθινού κόσμου και θα κατανοήσει ακόμη περισσότερο το δύσκολο έργο των παιδαγωγών.
Πώς θα γίνει όμως αυτό; Θέλουμε π.χ. να εντάξουμε στα σχολεία την επιχειρηματικότητα: ποιος θα κάνει το μάθημα, ο δάσκαλος της τάξης που πιθανότατα επέλεξε να γίνει δάσκαλος σε δημόσιο σχολείο για να έχει στην ζωή του οικονομική ασφάλεια, ηρεμία και σταθερότητα; (Το ακριβώς αντίθετο δηλαδή από την έννοια του επιχειρείν!);
Μια ιδέα εδώ είναι να αναπτύξει κάθε σχολείο τη δική του βάση δεδομένων, στην οποία να εγγράφονται οικειοθελώς οι γονείς των παιδιών και άλλα τρίτα πρόσωπα από την ευρύτερη σχολική κοινότητα. Όποιος εγγράφεται στην πλατφόρμα θα δηλώνει το επάγγελμα, την εμπειρία και τη διαθεσιμότητα του να διαδράσει με τα παιδιά. Έτσι, κάθε σχολική μονάδα θα αποκτήσει πολύ σύντομα και δωρεάν τη δική της λίστα από μέντορες και οι παιδαγωγοί θα μπορούν να επιλέξουν τους κατάλληλους εθελοντές για όποια δράση ή δεξιότητα θελήσουν να δουλέψουν.
3. Εκτεταμένη εκμετάλλευση των ψηφιακών εργαλείων, ώστε κάθε σχολείο να προεκτείνει την επιρροή και τη δουλειά του χρονικά και γεωγραφικά, να βοηθήσει όλα τα παιδιά να αποκτήσουν από νωρίς ψηφιακές δεξιότητες και παράλληλα να επικοινωνήσει τη δουλειά του με τρόπο διαφανή και θετικό στον τελικό λήπτη της εκπαιδευτικής υπηρεσίας, που είναι η ελληνική κοινωνία. Για να αλλάξει άλλωστε η εκπαίδευση στη χώρα μας, απαιτείται οπωσδήποτε ή θερμή υποστήριξη του κοινωνικού συνόλου.
Να πούμε εδώ πως ένα σχολείο δεν γίνεται ψηφιακό μόνο με διαδραστικούς πίνακες, αλλά προπαντός παρέχοντας τη δυνατότητα σε παιδιά και γονείς να συνδέονται στο σχολικό περιβάλλον οποιαδήποτε στιγμή & από οπουδήποτε (όπως στις εφαρμογές του gov.gr) και να προεκτείνουν την μαθησιακή διαδικασία με τρόπο παιγνιώδη, εξατομικευμένο και συναρπαστικό. Και ανοίγοντας παράλληλα ένα παράθυρο προς την κοινωνία, δίνοντας απλόχερα στην σχολική κοινότητα καλές ιστορίες από την τάξη και οπτικοακουστικό υλικό. Η διαφάνεια στην επικοινωνία του εκπαιδευτικού έργου είναι το καλύτερο αντίδοτο στην τοξικότητα που πάντοτε θα προκαλούν οι λίγοι κακόβουλοι.
Τι θα συμβεί αν ο νέος υπουργός Παιδείας προσπαθήσει να υλοποιήσει τα παραπάνω;
Είναι βέβαιο πως η συντριπτική πλειοψηφία θα του συμπαρασταθεί με ενθουσιασμό! Το ίδιο θα συμβεί και με την πλειονότητα των ευσυνείδητων εκπαιδευτικών, που καθημερινά προσπαθούν για το καλύτερο μέσα στην τάξη τους. Και θα απομείνουν να αντιδρούν οι λίγοι, οι σχεδόν κατ’ επάγγελμα οπισθοδρομικοί, αυτοί που με έναν φοβικό και ιδεολογικά αραχνιασμένο λόγο προσπαθούν πάντοτε να εμποδίσουν την εξέλιξη & την πρόοδο.
Όλες οι μετρήσεις όμως δείχνουν πως η ελληνική κοινωνία είναι έτοιμη για τις μεγάλες αλλαγές που οδηγούν στον κόσμο του 2050. Ας τις τολμήσουμε!
* Γιάννης Γιαννούδης, Dorothy Snot Director & co-founder in thewhycommunity.com
