Του Σάκη Μουμτζή
Το αφήγημα της Αριστεράς για την Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδος βασίζεται πάνω σε μια σειρά από μύθους. Ενας από αυτούς τους μύθους, με τον οποίον διαπαιδαγωγήθηκαν πολιτικά, δύο γενιές νέων, ήταν πως το ΟΧΙ στους Ιταλούς δεν το είπε ο Μεταξάς, αλλά ο λαός. Είναι προφανές πως σε αυτόν τον μύθο, πέραν της ιστορικής ανακρίβειας, υπάρχει και μια λογική αντίφαση.
Πώς είναι δυνατόν το ΟΧΙ να το είπε ο λαός, όταν ο Ιταλός πρεσβευτής κτύπησε την πόρτα του ίδιου του Μεταξά; Άλλωστε, πρακτικά είναι αδύνατον να ερωτηθούν και να απαντήσουν ταυτοχρόνως εξήμισυ εκατομμύρια πολίτες. Επίσης ο Ελληνας πρωθυπουργός εξίσου καλά θα μπορούσε να πει το ΝΑΙ, εκείνη την ιστορική στιγμή. Αυτές οι απλές ασκήσεις λογικής υπερβαίνουν την σκέψη των αριστερών.
Αυτήν την αντίφαση, λοιπόν, κάποιοι διανοούμενοι της Αριστεράς την αντιλήφθηκαν και έκαναν πιο λεπτεπίλεπτη την θέση τους ισχυριζόμενοι πως, «ναι μεν το ΟΧΙ το είπε ο Μεταξάς, αλλά υπό την πίεση του λαϊκού φρονήματος». Αλλη μεγάλη ανοησία. Ο λαός κοιμόταν και κυριολεκτικά λόγω ώρας και μεταφορικά λόγω της δικτατορίας. Καθαρές κουβέντες.
Το ΟΧΙ το είπε ο Μεταξάς και μόνον ο Μεταξάς για έναν και μόνον λόγο, που τον εξέθεσε στην ομιλία του στους εκδότες εφημερίδων που έγινε στις 30 Οκτωβρίου 1940 στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία». Γνώριζε πως αν επέτρεπε την διέλευση των Ιταλικών στρατευμάτων από την Ελλάδα, τότε η πατρίδα μας κινδύνευε με διαμελισμό. Οι γείτονες που εποφθαλμιούσαν διαφιλονικούμενες περιοχές της, θα τις κατακτούσαν. Ο ίδιος υπήρξε ένας από τους βασικούς πρωταγωνιστές του Εθνικού Διχασμού και γνώριζε άριστα τις συνέπειες του.
Όμως, ο ανομολόγητος φόβος του Ι.Μεταξά απέρρεε από το γεγονός πως τα Ανάκτορα και το μεγαλύτερο μέρος του στρατιωτικού επιτελείου ήταν φίλα προσκείμενοι στους Βρετανούς και θα αντιδρούσαν άμεσα αν αυτός έλεγε το ΝΑΙ στους Ιταλούς. Επιπροσθέτως ο Ι.Μεταξάς, όντας ευφυέστατος στρατιωτικός, πίστευε πως τελικά οι Βρετανοί θα επικρατούσαν στον Β΄Παγκόσμιο πόλεμο και ήθελε η Ελλάδα να έχει συνταχθεί με τους νικητές.
Αυτήν την απάντηση προς τον Ιταλό πρεσβευτή την ετοίμαζε εδώ και μερικούς μήνες, καθώς μετά τον τορπιλισμό της «Ελλης», το δεκαπενταύγουστο του 1940, ήταν βέβαιος πως η Ελλάδα θα γινόταν στόχος του Ιταλικού ιμπεριαλισμού. Ο Ι.Μεταξάς ιδεολογικά βρισκόταν πολύ πιο κοντά στα ολοκληρωτικά καθεστώτα της Ιταλίας και της Γερμανίας, παρά στα δημοκρατικά καθεστώτα της Μ.Βρετανίας και της Γαλλίας. Όμως, όταν κλήθηκε να απαντήσει στο ιταλικό τελεσίγραφο, με καθαρή σκέψη, στάθηκε πάνω από τις ιδεολογικές προτιμήσεις του και έδωσε την απάντηση που όλοι γνωρίζουμε.
Η προσπάθεια της Αριστεράς να μειώσει την συμβολή του Ι.Μεταξά στην εποποιία του 1940, προδίδει εμπάθεια και φανατισμό, κάτι που δεν συνάδει με την ιστορική αποτίμηση. Οι ανόητες ερμηνείες πως « το ΟΧΙ το είπε ο λαός» φανερώνουν την μιζέρια με την οποίαν η Αριστερά προσεγγίζει αυτήν την μεγάλη στιγμή της Ιστορίας της Σύγχρονης Ελλάδος που-- είτε τους αρέσει είτε δεν τους αρέσει-- είναι συνυφασμένη με τον Ι.Μεταξά.
