Το τι θα κάνουν οι αγρότες θα φανεί αύριο το απόγευμα. Τα μέτρα ωστόσο για το ρεύμα «2+8 χρόνια» και για την ρύθμιση όλων των χρεών των αγροτών και των συνεταιρισμών απαντούν σε δύο βασικά τους αιτήματα. Την ηλεκτρική ενέργεια και τις ληξιπρόθεσμες οφειλές. Το κλειδωμένο ρεύμα μεταξύ 9 και 11 σεντς για μια διετία, αρχής γενομένης από τον Απρίλιο, είναι σήμερα το χαμηλότερο τιμολόγιο που μπορεί να βρει κανείς στην αγορά. Ούτε μπορεί να περάσει απαρατήρητη, η ευνοϊκή ρύθμιση στα χρέη των 87 εκατ. ευρώ με δεκαετή εξόφληση και μηδενικό επιτόκιο, το οποίο θα επιδοτηθεί από το κράτος.
Κανείς δεν αντιλέγει από την άλλη πως οι αγρότες δεν έχουν δίκιο σε πολλά από τα προβλήματα που αναδεικνύουν, ότι δεν χρειάζεται ένα σχέδιο σε βάθος που να απαντά στα αγκάθια που ο ίδιος ο αγροτικός κόσμος μαζί με τις κυβερνήσεις έσπειραν στο παρελθόν, στα λάθη και τις παραλείψεις που πληρώνουμε σήμερα. Εξάλλου, το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στα στενά εθνικά πλαίσια, αφού απασχολεί ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στον αντίποδα, οι δυνατότητες της οικονομίας, ο λεγόμενος «δημοσιονομικός χώρος» δεν είναι ανεξάντλητος και η κυβέρνηση δεν σκοπεύει να θέσει εν κινδύνω τη σταθερότητα στην οικονομία «μοιράζοντας» λεφτά που δεν έχει για να ικανοποιήσει διάφορα αιτήματα. Ατελείωτες δυνατότητες δεν υπάρχουν.
Το είπε όσο πιο ξεκάθαρα μπορούσε ο υπ. Ενέργειας Θ. Σκυλακάκης, δεν υπάρχει δυνατότητα να δοθεί στους αγρότες τιμολόγιο 9 σεντς για πάνω από δύο χρόνια από τη ΔΕΗ, η οποία αναλαμβάνει το βάρος των μέτρων, χωρίς να διακινδυνεύσει την οικονομική της υγεία, κάτι που ουδείς θα επιθυμούσε.
Πρώτοι, απ' όλους οι ίδιοι οι αγρότες, που ρευματοδοτούνται αποκλειστικά από την ίδια, αφού ουδείς ιδιωτικός πάροχος έχει μέχρι τώρα αναλάβει το ρίσκο να μπει σε αυτή τη κατηγορία πελατών, που θεωρείται υψηλού ρίσκου και μέχρι σήμερα έχει συσσωρεύσει οφειλές πάνω από 80 εκατ. ευρώ. Ας μην έχουμε, λοιπόν, καμιά αμφιβολία, η ΔΕΗ θα παίξει το βασικό ρόλο στο κυβερνητικό σχέδιο.
Η κεντρική ιδέα είναι η εξής. Το κόστος ρύθμισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών του αγροτικού κόσμου για μια δεκαετία και με μηδενικό επιτόκιο το αναλαμβάνει η πολιτεία. Το άλλο που προσφέρει η πολιτεία είναι η κατά απόλυτη προτεραιότητα ηλεκτρικό χώρο, έτσι ώστε να δημιουργηθούν μεγάλα φωτοβολταικά πάρκα που θα αφορούν αποκλειστικά την παροχή φθηνής ηλεκτρικής ενέργειας σε αγροτικούς συνεταιρισμούς και μεμονωμένους αγρότες μέσα από συμβάσεις 10ετίας.
Τα δύο πρώτα χρόνια η τιμή του αγροτικού ρεύματος θα είναι κλειδωμένη και πολύ χαμηλή, δηλαδή 9 -11 σεντς, ανάλογα με το αν υπάρχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές ή μη, και το κόστος θα το αναλάβει η ΔΕΗ. Τα επόμενα οκτώ χρόνια, η τιμή παραμένει κλειδωμένη στα 9 σεντς μόνο για το 30% της κατανάλωσης, ενώ για το 70% θα διαμορφώνεται από την αγορά, όπως ισχύει για κάθε καταναλωτή.
Στην πράξη, δηλαδή, μιλάμε για μια συμφωνία που προβλέπει εγγυημένη τιμή ρεύματος για μια 2ετία και χαμηλή τιμή για τα επόμενα 8 χρόνια. Σε συνέχεια των μεσημεριανών ανακοινώσεων ακούστηκαν φωνές από αγρότες ότι θα έπρεπε η πολιτεία (ή η ΔΕΗ) να δεσμευτούν στην παροχή ρεύματος προς 9 σεντς σε βάθος 10ετίας, κάτι που αν συνέβαινε θα σήμαινε ότι η κυβέρνηση θα δεχόταν να διακινδυνεύσει την υγεία της ΔΕΗ, των οικονομικών της αντοχών αλλά και τις δυνατότητες του προϋπολογισμού.
Στις πρώτες τους αντιδράσεις οι αγρότες μιλούν για συνέχιση των κινητοποιήσεων, κάτι το οποίο όμως μένει να φανεί. Κατά πόσο δηλαδή θα δεχτούν μια συμφέρουσα συμβιβαστική πρόταση που τους έγινε στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης και άρα να βρουν και οι ίδιοι έναν εύσχημο τρόπο για να αποχωρήσουν από τα μπλόκα. Διαφορετικά, αν οξύνουν τα πράγματα και υποκύψουν στη γοητεία των σκληροπυρηνικών, θα φέρουν απέναντί τους την κοινωνία και θα αρχίσει να δουλεύει ο κοινωνικός αυτοματισμός.
Ασφαλώς και με αφορμή τις κινητοποιήσεις πρέπει να ανοίξει και η δημόσια συζήτηση και για ένα άλλο θέμα, που ελάχιστα έχει αναδειχθεί, την ανάγκη μεγάλων αλλαγών στον τρόπο παραγωγής και στη θεσμοθέτηση νέων μορφών συλλογικής καλλιέργειας και εμπορίας ιδίως μετά την αρνητική εμπειρία των αγροτικών συνεταιρισμών. Οι αγρότες έχουν πληρώσει πολύ ακριβά τον λαϊκισμό και την αποτυχία των συνεργατικών σχημάτων και πολλοί από αυτούς έχουν ακόμα έντονες επιφυλάξεις απέναντι σε αυτά, παρ' ότι τελικά αποτελούν μονόδρομο.
