Σε μια φλεγόμενη από τον καύσωνα και τις πυρκαγιές Ισπανία διεξάγονται σήμερα οι εξαιρετικά κρίσιμες γενικές εκλογές, που όμως απειλούνται από την αποχή. Το Λαϊκό Κόμμα προηγείται του Σοσιαλιστικού, αλλά η αριστερά της Sumar και η ακροδεξιά του VOX βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση. Ορατός ο κίνδυνος μη σχηματισμού κυβέρνησης, ενώ η τελευταία «επαναστατική πράξη» των Podemos ανάγεται στον Μάιο του 2021, όταν ο Ιγκλέσιας… έκοψε την αλογοουρά του!
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν πως ο Λαϊκό Κόμμα του Αλμπέρτο Φεϊχό κινείται λίγο πάνω από το 35%, συγκεντρώνοντας από 145 ως 152 έδρες σε ένα κοινοβούλιο 350 βουλευτών. Οι Σοσιαλιστές του Σάντσεθ δείχνουν καθηλωμένοι στο 28%, εξασφαλίζοντας από 105 ως 115 βουλευτές – και σε κάθε περίπτωση με τουλάχιστον 40 έδρες λιγότερες από το Λαϊκό Κόμμα.
Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο, είναι ότι ο Φεϊχό έχει καταφέρει να αποσπάσει από τους Σοσιαλιστές το 9,7% των ψηφοφόρων του, εύρημα που εξηγείται – όπως και στην περίπτωση της Ελλάδας – από το έλλειμμα αξιοπιστίας των Σοσιαλιστών και τις διαρκείς και ευκαιριακές συμμαχίες τους με αυτονομιστές και εθνικιστές.
Από την πλευρά του, ο Φεϊχό έδωσε μέχρι την τελευταία στιγμή μάχη για να αγγίξει την αυτοδυναμία και να μην χρειαστεί να συνεργαστεί με το ακροδεξιό VOX με το οποίο διαφωνεί και του οποίου ο αρχηγός Αμπασκάλ διακηρύσσει ότι δεν υπάρχει έμφυλη βία!
Επιπλέον, το VOX βρίσκεται σε πτώση και ανιχνεύεται στο 11,2%, με τις έδρες του να υπολογίζονται μεταξύ 26 και 29. Δηλαδή αναμένεται να χάσει τις μισές από τις 52 έδρες που είχε εξασφαλίσει στην προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση.
Αυτό σημαίνει ότι οριακά τα δύο κόμματα θα μπορούσαν να φθάσουν στην κοινοβουλευτική πλειοψηφία των 176 εδρών.
Υπό την ηγεσία της Γιολάντα Ντίαθ, η Sumar, η ενωμένη αριστερά, στην οποία εντάχθηκαν απρόθυμα οι Podemos, προηγείται του VOX και διεκδικεί την τρίτη θέση. Εμφανίζεται στο 13,6% και κινείται μεταξύ 33 και 36 εδρών, αν και υπάρχουν δημοσκοπήσεις που δείχνουν ότι δεν θα ξεπερνούσε τις 24. Στην πιο ευνοϊκή περίπτωση, θα έφθανε στα ποσοστά που είχαν εξασφαλίσει οι Podemos το 2019.
Οι έρευνες δείχνουν ότι σχεδόν το 12% αυτών που ψήφισαν τον Σάντσεθ το 2019, θα αλλάξουν την ψήφο τους προς την Αριστερά. Αλλά και το 17% σχεδόν των ψηφοφόρων που το 2019 είχαν επιλέξει τους Podemos έχουν μετακινηθεί προς τους Σοσιαλιστές.
Την ίδια ώρα, το ERC (Καταλανοί αυτονομιστές) δεν ξεπερνά το 3% και αναμένεται να εξασφαλίσει το πολύ 10 έδρες, ενώ στη Χώρα των Βάσκων τα εθνικιστικά κόμματα Bildu, PNV και BNG με δυσκολία θα ξεπεράσουν τις 10 έδρες.
Προεκλογικές πιέσεις και ανταλλάγματα
Σε κάθε περίπτωση, Σοσιαλιστές και Αριστερά δεν αναμένεται να συγκεντρώσουν πάνω από 146 έδρες, ενώ ακόμη και αν μαζί τους ένωναν τις δυνάμεις τους τα μικρότερα κόμματα – όπως είχε συμβεί στην κυβέρνηση μειοψηφίας Σοσιαλιστών και Podemos – και πάλι δεν θα ξεπερνούσαν τις 168 έδρες – οπότε δεν θα είχε σημασία και η ψήφος ανοχής.
Ωστόσο, Καταλανοί και Βάσκοι έσπευσαν να θέσουν τους όρους τους στον Σάντσεθ ήδη από την προεκλογική περίοδο – οι πρώτοι ζήτησαν να δεσμευτεί για την διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την αυτοδιάθεση και οι δεύτεροι να μην δεσμεύονται από τις αποφάσεις της κεντρικής κυβέρνησης.
Γι’ αυτό άλλωστε και ο Φεϊχό αρνήθηκε να λάβει μέρος στο debate Σάντσεθ, Ντίαθ και Αμπασκάλ, υποστηρίζοντας πως δεν είχε νόημα αφού θα έλειπαν όλοι εκείνοι που τόσα χρόνια ψηφίζουν νόμους μαζί με την κυβέρνηση μειοψηφίας και που θα έπρεπε να πουν στον λαό τι ανταλλάγματα θα ζητήσουν για να συνεχίσουν να το κάνουν.
Επομένως, το αδιέξοδο βρίσκεται προ των πυλών και όσον αφορά στη δεξιά -ακροδεξιά, όσο και όσον αφορά στους Σοσιαλιστές, Αριστερά, αυτονομιστές και εθνικιστές.
Στις 18 Ιουλίου, κατά την έβδομη επίσκεψή του στις Βαλεαρίδες, από την Μαγιόρκα, ο Φεϊχό κατηγόρησε ευθέως τον Σάντσεθ ότι όρισε εκλογές για τις 23 Ιουλίου, ώστε να ψηφίσουν λιγότεροι Ισπανοί. Ο καύσωνας καθιστά το ενδεχόμενο σοβαρό.
Σχέδιο για νέες κάλπες
Όπως είπε, ο Σάντσεθ επιδιώκει το αδιέξοδο για να επαναληφθεί το σενάριο του 2016 και να προκηρυχθούν νέες εκλογές. Κατήγγειλε τον αρχηγό των Σοσιαλιστών ότι εξαρτάται από τους αυτονομιστές και τους εθνικιστές, δηλαδή από τα αποσχιστικά κινήματα, από αυτούς «που θέλουν να φύγουν από την Ισπανία». Και κάλεσε τους Ισπανούς να ψηφίσουν για μια κυβέρνηση που δεν θα είναι έρμαιο στα χέρια των αποσχιστών και των ριζοσπαστών.
Παράλληλα, επετέθη και στο ακροδεξιό VOX, λέγοντας ότι «μαζί με τον Σάντσεθ ενδιαφέρονται να μην αποκτήσει την πλειοψηφία το Λαϊκό Κόμμα».
Για τους Podemos η αντίθετη μέτρηση άρχισε τον Μάιο του 2021, όταν ο Πάμπλο Ιγκλέσιας διεκδίκησε την Αυτονομία της Μαδρίτης απέναντι στην Ιζαμπέλ Αγιούσο και έχασε παταγωδώς. Την ίδια ώρα και οι Σοσιαλιστές πέτυχαν το χειρότερο ποσοστό τους, πέφτοντας δέκα μονάδες, από το 27% στο 17%.
Μπροστά στην ταπεινωτική ήττα, ο Ιγκλέσιας αποφάσισε να εγκαταλείψει την πολιτική και να… κόψει συμβολικά την αλογοουρά του, σηματοδοτώντας έτσι το τέλος της δημόσιας παρουσίας του! Προηγουμένως, τοποθέτησε την Ντίαθ στη θέση του στην αντιπροεδρία της κυβέρνησης και την Ιόν Μπελάρα ως επικεφαλής των Podemos.
Ο απογαλακτισμός από τον Ιγκλέσιας
Ντίαθ και Μπελάρα δεν τα πήγαν ποτέ καλά. Η κατάσταση επιδεινώθηκε πρώτα με την πρόσφατη μεγάλη ήττα Σοσιαλιστών και Podemos στις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές και μετά με την απόφαση της Ντίαθ να αποκλείσει από τις λίστες την σύζυγο του Ιγκλέσιας και υπουργό Ισότητας, Ιρένε Μοντέρο.
Ο απογαλακτισμός από τον Ιγκλέσιας κάθε άλλο παρά με βελούδινο διαζύγιο έμοιασε. Καθώς πλήθαιναν τα σεξιστικά σχόλια σύμφωνα με τα οποία… στο κόμμα οι γυναίκες ανεβαίνουν αν προλάβουν να πιαστούν από την αλογοουρά του αρχηγού, η Ντίαθ αποστασιοποιήθηκε πλήρως.
Εγκατέλειψε την γλώσσα του μίσους που είχε υιοθετήσει ο Ιγκλέσιας απέναντι στην «δεξιά», προτίμησε πολιτικά επιχειρήματα, εστίασε σε ιδεολογικές διαφορές. Και το κυριότερο: Δήλωσε ξεκάθαρα πως δεν συμφωνεί μαζί του στις επιθέσεις κατά του Τύπου και των δημοσιογράφων.
Κατά την προεκλογική του εκστρατεία στη Μαδρίτη, ο Ιγκλέσιας συνέχισε να καθυβρίζει τα μέσα ενημέρωσης – τα αποκαλούσε «υπονόμους», κατά το συριζαϊκό «βοθροκάναλα» - δεν δεχόταν να συνοδεύεται από δημοσιογράφους στις περιοδείες του και αλαζονικά είχε πει «μίλησαν αρκετά, τώρα θα μιλήσει η πλειοψηφία».
Και συνέχισε να μιλά για την «σχεδόν δικτατορική δύναμη των μέσων ενημέρωσης, που χειραγωγούν και χαρακτηρίζονται από έλλειμμα ουδετερότητας», βρίσκονται «εκτός δημοκρατικού ελέγχου» και «ξεπλένουν την ακροδεξιά».
Η αντίδραση από την Ντίαθ υπήρξε άμεση: «Ο έλεγχος των μέσων ασκείται από το κοινό που διαβάζει και ακούει. Είναι όλα νόμιμα και δεν πρόκειται να επιδοθώ σε επιθέσεις, δεν πρόκειται να παρέμβω επειδή έχουν μια συντακτική πολιτική γραμμή. Ασκούν το ελεύθερο δικαίωμα στην ενημέρωση. Πιστεύω ότι δεν είναι καθόλου σωστό να στοχοποιείς έναν δημοσιογράφο όταν γράφει κάτι που δεν σου αρέσει ή έναν δικαστή που παίρνει μια απόφαση που δεν σου αρέσει».
Απογαλακτισμό επιχειρεί και η Μπελάρα. Μετά την εκλογή της, ανέπεμψε ύμνους προς τον Ιγκλέσιας, του είπε πως «αυτό θα είναι πάντα το σπίτι σας» και ξεκαθάρισε πως οι Podemos δεν γεννήθηκαν για να βρίσκονται στο περιθώριο, αλλά για να έχουν λόγο στην διακυβέρνηση. Ωστόσο, και παρά τις αντιδράσεις του Ιγκλέσιας, δέχθηκε να αποκλείσει από τις λίστες την γυναίκα του.
Καθώς Ντίαθ και Μπελάρα προσπαθούσαν να βρουν τα πατήματά τους, πέρασαν αυτήν την προεκλογική εκστρατεία κάπως αποστασιοποιημένα. Μόλις λίγες μέρες πριν από τις κάλπες η Ντίαθ ανέβασε τους τόνους, ενώ οι Podemos, υπό την Μπελάρα, μπήκαν στον κοινό αγώνα μόλις στις 15 Ιουλίου!
Τότε, από τη Λας Πάλμας, Ντίαθ και Μπελάρα έκαναν την πρώτη κοινή τους εμφάνιση, ενώ την επομένη περπάτησαν μαζί στους δρόμους της Παμπλόνα. Πολύ αργά για να πείσουν τους ψηφοφόρους των Podemos, που σκέφθηκαν να μην ψηφίσουν την Sumar, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τον αποκλεισμό της Μοντέρο.
Τέλος εποχής για τη ριζοσπαστική αριστερά
Ωστόσο, για τα ριζοσπαστικά κινήματα τύπου Podemos και ΣΥΡΙΖΑ βρισκόμαστε σε τέλος εποχής. Ηγεσίες και στελέχη τους βρίσκονται σε μια πολιτική κατάθλιψη, καθώς διαπιστώνουν πως το όνειρό τους να μεσουρανούν για πάντα έχει καταρρεύσει. Και ότι η κατ’ επίφαση ιδεολογία τους, που βασίζεται στη μόνιμη αντιπαράθεση και σε κοινωνικά ρήγματα είναι καταδικασμένη στη Δημοκρατία. Όλα όσα προέβαλαν ως «αρχές και αξίες» αποδείχθηκαν εντελώς χρεοκοπημένα.
Ο Ιγκλέσιας στηρίχθηκε στις επιθέσεις και τις προσβολές κατά των πολιτικών του αντιπάλων και των μέσων ενημέρωσης, αλλά δεν ανταποκρίθηκε στην πολιτική του αποστολή, όταν, ως αντιπρόεδρος, είχε την ευθύνη της κοινωνικής ατζέντας.
Σαν καλός κομμουνιστής, έγραφε το σενάριο, αποφάσιζε ποια έπρεπε να είναι η γνώμη των πολιτών, που, κατά την γνώμη του, όφειλαν να τα βλέπουν όλα πάλλευκα και ιδανικά.
Το ίδιο έκανε και ο κ. Τσίπρας: Όταν βρισκόταν στην εξουσία όλα ήταν άσπρα, όταν βρέθηκε στην αντιπολίτευση ξαφνικά έγιναν όλα μαύρα.
Επιπλέον, Τσίπρας και Ιγκλέσιας αποφάσισαν να αποσυρθούν σαν μικροί θυμωμένοι θεοί. Χωρίς να αποδεχθούν πως όλα όσα περιέγραφαν απλά αποτελούσαν τμήμα του φαντασιακού τους, ότι στην πράξη το εμφυλιακό κλίμα που δημιουργούσαν απλά δεν υπήρχε.
Η Μαδρίτη, που μόλις πριν από δέκα χρόνια πρόσφερε στον Ιγκλέσιας απλόχερα τους δρόμους και τις πλατείες της για να ξεδιπλώνει τον λαϊκισμό του, του γύρισε την πλάτη.
Όπως η Ελλάδα γύρισε την πλάτη στον Τσίπρα. Που έδιωξε τους συντρόφους του από την εποχή του ριζοσπαστισμού, άνοιγε τις πόρτες σε όσους έφευγαν πότε από τους ΑΝΕΛ και το ΠΑΣΟΚ, ανακάτευε τις κομματικές τράπουλες, κυκλοφορούσε μεταξύ Σοσιαλιστών και ευρωπαϊκής Αριστεράς, επισκεπτόταν με την ίδια άνεση τον Μαδούρο και τον Τραμπ.
Είχε κι’ αυτός γίνει ένας μικρός θεός.
Η ήττα οδήγησε και τους δύο γυμνούς μπροστά στα μάτια των λαών τους. Αποκαλύφθηκε η πολιτική τους γύμνια. Έκαναν πολύ θόρυβο χωρίς κανένα αποτέλεσμα για την ζωή των ανθρώπων. Έσπειραν τον διχασμό, το πολιτικό δηλητήριο, το μίσος, την δημαγωγία και τον σεχταρισμό.
Και ύστερα ήλθε το λυκόφως των θεών…
* Η Σοφία Βούλτεψη είναι Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, δημοσιογράφος
