Η κυβερνητική του περίοδος συνέπεσε με προσέλκυση επενδύσεων και -παρά τις υστερήσεις μας- οικονομική ανάπτυξη, πολιτική σταθερότητα, αναβάθμιση του κύρους και του διεθνούς ρόλου της χώρας, καθώς και ενίσχυση της αυτοεκτίμησης των Ελλήνων. Και δεν συνέπεσε τυχαία: Καθοριστική υπήρξε η συμβολή της εκ μέρους του πηδαλιούχησης του εθνικού σκάφους, χαρακτηριζόμενης από πρόγραμμα και μεθοδικότητα, σοβαρότητα και υπευθυνότητα.
Εξ ου και η πολιτική ηγεμονία του… Εκ του λόγου αυτού, επίσης, και η συγχώρηση από την ελληνική κοινωνία αρκετών σφαλμάτων και ατοπημάτων του…
Από το γελοίο φιάσκο της πανεπιστημιακής αστυνομίας, το ανακάτωμα/βραχυκύκλωμα του κυβερνητικού μηχανισμού μετά τις εκλογές του 2023, την απαράδεκτη παρακολούθηση πολιτικών αντιπάλων (δεν λέω το ίδιο για τους υπουργούς και τους ηγήτορες των ΕΔ), την επικίνδυνη ποινικοποίηση κάποιων επικριτικών τοποθετήσεων απέναντι στην ελληνική οικονομία, που θυμίζει την ποινικοποίηση από τον Ελευθέριο Βενιζέλο το 1917 της δημιουργίας αμφιβολιών για την ορθότητα της εξωτερικής πολιτικής της τότε κυβέρνησης, αλλά και την τραγική αποτυχία σε θέματα ασφαλείας και αστυνόμευσης:
Έπρεπε να υπάρξει θύμα από τους κόλπους των διωκτικών μηχανισμών του κράτους, ώστε αυτοί να ενεργοποιηθούν και να εξαρθρώσουν εγκληματικές οργανώσεις επί χρόνια λειτουργούσες εις βάρος των απλών πολιτών…
Ενώ βέβαια, μέχρι σήμερα τουλάχιστον, ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει την καλύτερη σε σχέση με τους ανταγωνιστές του ανταπόκριση στις απαιτήσεις του πρωθυπουργικού ρόλου…
Ωστόσο…
Όταν θα έρθει η ώρα ο σημερινός πρωθυπουργός να αναμετρηθεί όχι με τους αντιπάλους του αλλά με την Ιστορία -όπως συνέβη με τον μεγάλο θείο του, του οποίου το ιστορικοπολιτικό αποτύπωμα μελετάω σε ένα νέο βιβλίο που γράφω τώρα- θα πρέπει να απολογηθεί για μια επιλογή δύσκολα υποστηρίξιμη:
«Προίκισε» τη μεγάλη αστική παράταξη της χώρας με ένα ευρωψηφοδέλτιο, επιτομή γελοιότητας, προορισμένο να καταστήσει τη χώρα μας εξαγωγέα γραφικότητας προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, οι οποίοι ωστόσο φαίνεται πως θέλουν να τον τιμήσουν με προσφορά ύπατου θεσμικού ρόλου, πάντως δε θα άξιζαν μεγαλύτερο σεβασμό από ένα μεγάλο φιλοευρωπαϊκό κόμμα…
Βέβαια με εκλογές σε ενιαία εθνική περιφέρεια και με σταυρό προτίμησης τα περιθώρια δεν ήταν μεγάλα για κάτι ιδιαίτερα καλύτερο: Πρωινατζήδες, είδωλα των θυροφιλάθλων, επιφανείς λακτιστές μπάλας, τρεχαλατζούδες, μοντέλες, τηλεοπτικά ταλαντίδια και πρωταγωνιστές τηλεπαιχνιδιών ήταν αναπόφευκτο να βρουν τη θέση τους.
Όπως αναπόφευκτη θα είναι όχι απλώς η απόλυτη αδυναμία όσων εκλεγούν να ασκήσουν οποιαδήποτε επιρροή στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, αλλά ακόμη και να κατανοήσουν τα ζητήματα που θα απασχολούν τον κορυφαίο αντιπροσωπευτικό θεσμό της ηπείρου μας σε μια τρομακτικά κρίσιμη για την υπόστασή της, αλλά και την υπόσταση του πλανήτη, στιγμή.
Ενώ προσωπικά θεώρησα προσβλητική την παρότρυνσή του -στην προχθεσινή συνέντευξη στη Σία Κοσιώνη- προς τους εκλογείς να αναζητήσουν πίσω από τις «σελέμπριτις» τις ποιοτικές υποψηφιότητες. Λες και θα αφήσουν τα Μέσα στους εκλογείς περιθώριο να ανακαλύψουν, π.χ., τον Θανάση Εξαδάκτυλο ή τον Μιχάλη Αγγελόπουλο…
Βέβαια το αντεπιχείρημά του είναι πως με τη δεσμευτική λίστα -που οδήγησε στο ευρωκοινοβούλιο Κύρκο, Παπαγιαννάκη, Λαμπρία, Πεσμαζόγλου, Αυγερινό και πολλές άλλες λαμπρές προσωπικότητες- ουδείς θα έκανε προεκλογικό αγώνα. Οι μεν γιατί θα ήταν σίγουρα βγαλμένοι, οι δε γιατί δεν θα ήλπιζαν. Ωστόσο…
Το κακό του Μητσοτάκη -όπως και του Ελευθερίου Βενιζέλου- είναι μια αίσθηση αυτάρκειας, που τον κάνει να μην ρωτάει. Και ποιότητα και ένταση προεκλογικού αγώνα θα διασφαλίζονταν, αν χώριζε τη χώρα σε 10 μονοεδρικές περιφέρειες όπου θα εκλεγόταν ο σχετικώς πλειοψηφών.
Ο τρόπος κατανομής των υπολοίπων 11 εδρών -που θα μπορούσαν να δοθούν σε εθνική περιφέρεια ακόμη και με σταυρό προτίμησης- θα διασφάλιζε περίπου την απαιτούμενη από τους ενωσιακούς θεσμούς αναλογικότητα: Ένα κόμμα, π.χ. με 33% που θα πρώτευε σε 8 από τις 10 μονοεδρικές, δεν θα εξέλεγε κανέναν από τους 11 βουλευτές τους αναδεικνυόμενους στην επικράτεια. Άρα θα είχε τελικά 8 στους 21…
Ένα κόμμα, π.χ. με 19% που θα πρώτευε σε 2 από τις 10 μονοεδρικές, θα εξέλεγε και δύο από την εθνική επιλογή, συνολικά 4. Ένα άλλο κόμμα, πάλι με 19%, που δεν θα πρώτευε σε καμία μονοεδρική, θα εξέλεγε πάλι 4, αυτό όμως όλους από την εθνική περιφέρεια, κ.ο.κ. Για κάθε τεχνικό πρόβλημα -π.χ. το θεωρητικό ενδεχόμενο ένα κόμμα του 30% να πρώτευε και στις 10 μονοεδρικές- μπορούσαν να βρεθούν απαντήσεις, ώστε να μην προκύψει απόκλιση από την αναλογικότητα.
Πέραν του ότι περίπου αναλογικός επιμερισμός θα μπορούσε να προκύψει και από -επίσημη ή άτυπη- «κατανομή μονοεδρικών» μεταξύ των κομμάτων που δεν θα προσέβλεπαν σε κάποια πρωτιά, εφόσον κατέβαιναν χωρίς ευρύτερη υποστήριξη.
Είπαμε όμως: Οι απόγονοι του Βενιζέλου, έστω και εκ πλαγίας γραμμής, ξέρουν και δεν ρωτούν…
* Ο καθηγητής Θανάσης Διαμαντόπουλος είναι συγγραφέας του έργου «ΧΩΡΙΣ ΣΤΕΜΜΑ, Η Αβασίλευτη του Μεσοπολέμου», που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πατάκη.
