Τους τρεις βασικούς στόχους του σχεδίου νόμου για την «Αναμόρφωση του συστήματος διακυβέρνησης Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α΄ και β΄ βαθμού», ανέδειξε η υπουργός Εσωτερικών, Νίκη Κεραμέως, με ανάρτησή της μετά την ομιλία της στην Ολομέλεια της Βουλής.
Σύμφωνα με την κ. Κεραμέως έρχονται οι εξής σημαντικές βελτιώσεις:
«Εξορθολογισμός: Γιατί ένας Δήμος με 5 νομικά πρόσωπα να έχει και 5 οικονομικές υπηρεσίες; Γιατί να μην επιδιώκουμε οικονομίες κλίμακας; Προβλέπουμε την κατάργηση των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου των Δήμων, τη μεταφορά αρμοδιοτήτων στους Δήμους για καλύτερη οικονομική διαχείριση και καλύτερη οργάνωση και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού.
Λογοδοσία: Σήμερα ένας πολίτης δεν μπορεί να συγκρίνει π.χ. το ύψος δημοτικών τελών μεταξύ αντίστοιχου μεγέθους δήμων, ούτε να γνωρίζει πόσοι χώροι άθλησης ή βρεφονηπιακοί σταθμοί αντιστοιχούν σε κάθε χίλιους κατοίκους της περιοχής τους ή τι έργα πυροπροστασίας και ανακύκλωσης πραγματοποιούνται. Προβλέπουμε ανοιχτά δεδομένα που θα αποτυπώνουν τα μετρήσιμα μεγέθη των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και δείκτες μέτρησης και αξιολόγησης της απόδοσης των ΟΤΑ.
Λειτουργικότητα: Αφήνουμε οριστικά πίσω τα ζητήματα ακυβερνησίας των ΟΤΑ που είχε προκαλέσει ο νόμος της απλής αναλογικής επί ΣΥΡ και εξασφαλίζουμε στις πλειοψηφίες τη δυνατότητα να διοικούν και στις μειοψηφίες να ελέγχουν. Προβλέπεται νέα διαδικασία ελέγχου των πεπραγμένων της δημοτικής/περιφερειακής αρχής, με την καθιέρωση μίας διμηνιαίας συνεδρίασης στα πρότυπα της διαδικασίας του κοινοβουλευτικού ελέγχου στη Βουλή.
Θερμά συγχαρητήρια στον Αν. Υπουργό Θοδωρή Λιβάνη και στον ΓΓ Μιχαήλ Ι. Σταυριανουδάκη για την εξαιρετική δουλειά για το νομοσχέδιο αυτό».
Εξορθολογισμός. Λογοδοσία. Λειτουργικότητα. Αυτοί είναι οι 3 στόχοι του νέου νομοσχεδίου του @ypesgr που επιφέρει σημαντικές βελτιώσεις στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
— Niki Kerameus (@nkerameus) October 3, 2023
✅ Εξορθολογισμός: Γιατί ένας Δήμος με 5 νομικά πρόσωπα να έχει και 5 οικονομικές υπηρεσίες; Γιατί να… pic.twitter.com/qMkSFPJcEV
Αναλυτικά στην ομιλία της η Υπουργός Εσωτερικών ανέφερε τα εξής:
Στόχος πρώτος: Λειτουργικότητα ΟΤΑ
Με τον νέο νόμο, προσαρμόζεται περαιτέρω το σύστημα διακυβέρνησης ΟΤΑ στις αλλαγές του ν. 2021, ανέφερε η Υπουργός Εσωτερικών σημειώνοντας μεταξύ άλλων ότι:
- Η θητεία των δημοτικών αρχών έγινε πενταετής από τετραετής,
- Δήμαρχος ή Περιφερειάρχης εκλέγεται ο επικεφαλής του συνδυασμού που έλαβε ποσοστό πάνω από 43%, διαφορετικά διεξάγεται δεύτερος γύρος μεταξύ των δύο επικρατέστερων. Ο επιτυχών συνδυασμός λαμβάνει τουλάχιστον τα 3/5 των εδρών του συμβουλίου,
- Τέθηκε όριο 3% για την εκλογή συμβούλου,
- Καταργείται η ξεχωριστή κάλπη για την ανάδειξη συμβουλίων δημοτικών κοινοτήτων που είχε οδηγήσει σε έναν άτυπο, ατελή τρίτο βαθμό αυτοδιοίκησης,
Οι συνδυασμοί για τις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές υπέβαλαν στην ειδική ηλεκτρονική πύλη τις δηλώσεις των υποψηφιοτήτων τους, γεγονός που οδήγησε σε ουσιαστική διευκόλυνση, σημαντική εξοικονόμηση υλικών πόρων και δεκάδων χιλιάδων εργατοωρών. Ενδεικτικά, εξοικονομήθηκαν με τον τρόπο αυτό 1,5 εκατ. φύλλα χαρτιού!
Επιπλέον, εισάγεται μία πρωτοπόρα διαδικασία ελέγχου πεπραγμένων της δημοτικής και περιφερειακής αρχής, με την καθιέρωση μίας διμηνιαίας συνεδρίασης με σαφείς κανόνες, στα πρότυπα της διαδικασίας κοινοβουλευτικού ελέγχου.
Στόχος δεύτερος: Εξορθολογισμός
Προκειμένου να γίνουν κατανοητές οι ευεργετικές δράσεις του νομοσχεδίου στο πεδίο του εξορθολογισμού, παρατίθενται ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα:
Σε έναν δήμο που έχει 10 νομικά πρόσωπα, χρειάζονται 10 λογιστήρια;
Γιατί οι διαθέσιμες πιστώσεις για προσωπικό για τον Δήμο να κατακερματίζονται σε όλα τα νομικά πρόσωπα και να μην μπορεί ο Δήμος να κατανείμει το προσωπικό και να το προσαρμόζει ανάλογα με τις ανάγκες;
Προβλέπεται λοιπόν η κατάργηση νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και κοινωφελών επιχειρήσεων των ΟΤΑ για:
- καλύτερη οργάνωση και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού των δήμων, με ενοποίηση υπηρεσιών, για ευκολότερο εντοπισμό και τεκμηρίωση, εκ μέρους του δήμου, των αναγκών σε προσωπικό,
- καλύτερη οικονομική διαχείριση, για παράδειγμα μέσω ενιαίων διαγωνισμών για προμήθειες, με αποτέλεσμα την επίτευξη καλύτερων τιμών προς όφελος των δημοτών.
Παράλληλα, χορηγείται πάγια προκαταβολή, απ’ ευθείας πλέον στους διευθυντές των σχολικών μονάδων, για άμεση κάλυψη των αναγκών των σχολείων και αποφυγή περιττής γραφειοκρατίας και καθυστερήσεων.
Στόχος τρίτος: Λογοδοσία
Καθιερώνονται:
- Ανοιχτά δεδομένα που θα αποτυπώνουν μία πλήρη εικόνα των μετρήσιμων μεγεθών των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, μέσω ενός κόμβου παρακολούθησης των επιδόσεών τους,
- Δείκτες μέτρησης και αξιολόγησης της απόδοσης, βάσει διεθνών προτύπων ISO, προσαρμοσμένοι στην ελληνική δομή της αυτοδιοίκησης,
- Ετήσιες βραβεύσεις των δήμων και των περιφερειών που επιτυγχάνουν βέλτιστες επιδόσεις, που μπορεί να συνοδεύονται και από χρηματικό έπαθλο.
Η Υπουργός στο κλείσιμο της ομιλίας της υπογράμμισε: «Με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο απαλλάσσουμε τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης από βαρίδια του παρελθόντος, δίνοντάς τους νέα δυναμική, κίνητρα και προοπτικές.
Δήμοι και Περιφέρειες που λειτουργούν δημοκρατικά, αποτελεσματικά, με έλεγχο από την αντιπολίτευση και λογοδοσία στον πολίτη, μέσα από ένα νέο πρίσμα για τις τοπικές αρχές, σε ένα περιβάλλον σύγχρονο, εξορθολογισμένο, ψηφιακό και βιώσιμο, όπως αρμόζει σε ένα ευρωπαϊκό κράτος.
Το νομοσχέδιο που συζητούμε ενισχύει την αναπτυξιακή τροχιά των δήμων και περιφερειών, με μία επαναπροσδιορισμένη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ εκλογέα και αιρετού της τοπικής αυτοδιοίκησης, με ορατό το ρόλο και τις αρμοδιότητές τους τόσο σε δημοτικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο.»
