Σε εξέλιξη βρίσκονται οι πρωτοβουλίες που έχει λάβει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από τα ακραία καιρικά φαινόμενα “Daniel” και “Elias”, που έπληξαν πριν από ένα χρόνο περίπου τη Θεσσαλία.
Στο πλαίσιο της επίσκεψης κυβερνητικού κλιμακίου στην περιοχή (2/9), υπό τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, παρουσίασε τα έργα που υλοποιούνται και αυτά που έχουν δρομολογηθεί στην περιοχή και άπτονται του χαρτοφυλακίου του. Ο λόγος, συγκεκριμένα, για τα εξής:
1. 200 εκατ. ευρώ για Ορεινά Υδρονομικά Έργα στη Θεσσαλία
Με τα ορεινά υδρονομικά έργα επιτυγχάνεται: η σταθεροποίηση και η προστασία των εδαφών, η αναβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος στην ορεινή ζώνη, ενώ στην πεδινή ζώνη μειώνεται η πλημμυρική αιχμή, προστατεύονται τα εδάφη από αποθέσεις και διαβρώσεις, εξασφαλίζεται η βιωσιμότητα των κατάντη αντιπλημμυρικών έργων, μειώνεται η ποσότητα των φερτών υλικών που καταλήγουν στις πεδινές κοίτες, αυξάνεται η διάρκεια ζωής των ταμιευτήρων, και μειώνεται το κόστος συντήρησης των εγγειοβελτιωτικών έργων.
Έργα ορεινής υδρονομίας που πραγματοποιήθηκαν επί κυβερνήσεως ΝΔ, όπως ο Χείμαρρος «Μπάρες» στα Στουρναραίικα Τρικάλων, επέδειξαν υποδειγματική λειτουργία κατά τη διάρκεια των πλημμυρών “Daniel” και “Elias”, καθώς δεν προκλήθηκαν ζημιές στα κατάντη (σε αντίθεση με όμορο κλάδο που προκάλεσε πολλές ζημιές, συμπεριλαμβανόμενης της πτώσης μιας γέφυρας). Το παραπάνω έργο, στα Στουρναραίικα, περιλάμβανε την κατασκευή σειράς 40 μικρών φραγμάτων.
Στην ίδια κατεύθυνση, τα έργα ορεινής υδρονομίας στη Βόρεια Εύβοια, ύψους περίπου 19 εκατ. ευρώ, λειτούργησαν υποδειγματικά κατά την επέλαση των φαινομένων “Daniel” και “Elias”, συγκρατώντας μεγάλους όγκους φερτών υλικών και χειμαρρολάβας. Το τρέχον διάστημα γίνονται συμπληρώσεις για σημειακές ενισχύσεις σε φράγματα. Συγκεκριμένα:
- Στις περιοχές αρμοδιότητας του Δασαρχείου Λίμνης έχουν ολοκληρωθεί σε ποσοστό 95% έργα που αφορούν στην κατασκευή συνολικά 254 φραγμάτων και προφραγμάτων.
- Στις περιοχές αρμοδιότητας του Δασαρχείου Ιστιαίας έχουν ολοκληρωθεί σε ποσοστό 80% έργα που αφορούν στην κατασκευή συνολικά 185 φραγμάτων και προφραγμάτων.
Ο σχεδιασμός των έργων ορεινής υδρονομίας στη Θεσσαλία αφορά σε επτά ορεινές λεκάνες προτεραιότητας (Δασαρχεία: Τρικάλων, Καλαμπάκας, Ελασσόνας, Λάρισας & Αγιάς, Βόλου, Λαμίας και Καρδίτσας), όπου θα πραγματοποιηθούν έργα ορεινής υδρονομίας, με το σύνολο των ρεμάτων να υπερβαίνει τα 2.000 χλμ.
Σε αυτή την κατεύθυνση θα υλοποιηθεί το πρόγραμμα “Aqua Montis”, συνολικού προϋπολογισμού 200 εκατ. ευρώ, το οποίο περιλαμβάνει έργα ορεινής υδρονομίας, που θα γίνουν, κατά προτεραιότητα, στις ορεινές κοίτες των ρεμάτων από τα ανάντη προς κατάντη, με τη χρήση μεθόδων και υλικών συμβατών με το φυσικό περιβάλλον.
Στις 9.8.2024, κατόπιν σχετικής εισήγησης της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος της Γενικής Γραμματείας Δασών, πραγματοποιήθηκε η Συνεδρίαση Κυβερνητικής Επιτροπής Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας με την οποία εγκρίθηκε το “Aqua Montis”, το οποίο συνάδει, πλήρως, με το υπό διαβούλευση Αναθεωρημένο Σχέδιο Διαχείρισης Πλημμύρας Υδάτινου Διαμερίσματος (ΥΔ 08). Έχει εκδοθεί η σχετική πρόσκληση συμμετοχής στο πρόγραμμα, με τίτλο: «Έργα ορεινής υδρονομίας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας-Aqua Montis». Η Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας ΤΑΙΠΕΔ είναι φορέας ωρίμανσης, διενέργειας των διαγωνιστικών διαδικασιών (και κάθε διαδικασίας ανάθεσης) και παρακολούθησης της εκτέλεσης των συμβάσεων, σε συνεργασία με την Γενική Διεύθυνση Δασών. Δικαιούχοι του προγράμματος είναι οι περιφερειακές Δασικές Υπηρεσίες της Θεσσαλίας και των περιοχών που περιλαμβάνονται στο ΥΔ 08. Τα πρώτα έργα αναμένεται να συμβασιοποιηθούν εντός του 2025. Η μέση διάρκεια υλοποίησης των έργων αυτών δεν ξεπερνά τα 2 έτη.
2. Εξοικονομώ: 80 εκατ. ευρώ προϋπολογισμός για τους πληγέντες στη Θεσσαλία
Στο πλαίσιο του «Εξοικονομώ 2024» για ευάλωτα νοικοκυριά, διατίθεται διακριτός προϋπολογισμός ύψους 80 εκατ. ευρώ για τους πληγέντες της Θεσσαλίας.
Στην περιοχή της Θεσσαλίας, για κατοικίες που επλήγησαν σημαντικά λόγω των πλημμυρών του 2023, παρέχονται ενισχύσεις ως εξής:
Ατομικό εισόδημα ≤ €5.000 ή Οικογενειακό εισόδημα ≤ €10.000:
- Ποσοστό ενίσχυσης: 100%
- Συνολικός προϋπολογισμός: 50.000.000 ευρώ
- Το ποσό αυτό διατίθεται για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και των βλαβών που προκλήθηκαν από φυσικές καταστροφές.
Λοιποί δικαιούχοι
- Συνολικός προϋπολογισμός: 30.000.000 ευρώ
- Το ποσό αυτό διατίθεται για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και των βλαβών που προκλήθηκαν από φυσικές καταστροφές.
Επίσης προχωρούν:
- «Εξοικονομώ για Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης - Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ)», με ειδική πρόβλεψη για την Θεσσαλία. Συγκεκριμένα για τις ΔΕΥΑ Θεσσαλίας το κονδύλι είναι 10 εκατ. ευρώ.
- «Πρόγραμμα Απόλλων» -το μεγαλύτερο πρόγραμμα ενεργειακού συμψηφισμού στη χώρα- από το οποίο οι πληγέντες της Θεσσαλίας καλύπτονται κατά προτεραιότητα σε ποσοστό 100%.
3. Προχωρούν οι μελέτες μετεγκατάστασης του οικισμού Μεταμόρφωση σε ασφαλέστερη περιοχή
Η μετεγκατάσταση του οικισμού θα γίνει στον οικισμό Παλαμά, ο οποίος αποτελεί τον κοντινότερο μεγάλο οικισμό. Η απόσταση των ορίων των δύο οικισμών είναι 3 χλμ. (5,5 χλμ. από την περιοχή μελέτης), με σκοπό τη γρήγορη και εύκολη πρόσβαση των κατοίκων στις γεωργικές εκτάσεις πέριξ της Μεταμόρφωσης, οι οποίοι θα μετεγκατασταθούν σε έκταση νοτίως του οικισμού Παλαμά.
Για την υλοποίηση της μετεγκατάστασης και την παροχή σε τελική φάση κατοικιών στους δικαιούχους ιδιοκτήτες, απαιτείται μια σειρά μελετών και ενεργειών. Πρώτο βήμα για την μετεγκατάσταση των κατοίκων είναι η έγκριση του Ρυμοτομικού Σχεδίου Εφαρμογής (ΡΣΕ). Ήδη έχει ξεκινήσει η σύσταση φακέλου μελετών για την έγκριση του Ρυμοτομικού Σχεδίου Εφαρμογής (ΡΣΕ).
Εντός τριών μηνών, ολοκληρώθηκαν τόσο η Τοπογραφική, Γεωδαιτική και Κτηματογραφική Μελέτη, Κυκλοφοριακή Μελέτη και η Μελέτη Οδοποιίας όσο και η Μελέτη Γεωλογικής Καταλληλότητας. Η Πολεοδομική Μελέτη έχει σχεδόν ολοκληρωθεί, ενώ ήδη έχουν αρχίσει να εκπονούνται η Προκαταρκτική Μελέτη Κινδύνου Πλημμύρας, η Μελέτη Δικτύων Υποδομής και η Μελέτη Δικτύων και Εγκαταστάσεων, οι οποίες θα ολοκληρωθούν έως το τέλος του επόμενου μήνα. Με την ολοκλήρωση αυτών των μελετών, θα ολοκληρωθεί και η Πολεοδομική Μελέτη.
Με την έγκριση του ΡΣΕ θα ακολουθήσει η εκπόνηση οριστικών μελετών των απαραίτητων έργων υποδομής για την δημιουργία οικοπέδων σε έκταση 193,25 στρεμμάτων, νοτίως των ορίων του οικισμού «Παλαμά».
Τρισδιάστατη απεικόνιση του ρυμοτομικού σχεδίου εφαρμογής της πολεοδομικής μελέτης για την μετεγκατάσταση του οικισμού Μεταμόρφωση
4. Πρωτοβουλίες αστικού εξοπλισμού
Σε εξέλιξη βρίσκεται χρηματοδοτικό πρόγραμμα αποκατάστασης κατεστραμμένου δημόσιου χώρου και χώρου πρασίνου στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Η πρωτοβουλία χρηματοδοτείται με 12.549.100 ευρώ, από το Πράσινο Ταμείο και αφορά, συγκεκριμένα, σε Κοινόχρηστους Χώρους των παρακάτω 14 Δήμων: Λαρισαίων, Βόλου, Μουζακίου, Ζαγοράς - Μουρεσίου, Φαρσάλων, Κιλελέρ, Ρήγα Φεραίου, Φαρκαδόνας, Νοτίου Πηλίου, Αλμυρού, Πύλης, Σοφάδων, Παλαμά και Μετεώρων.
