Τετραπλή παρέμβαση στα τιμολόγια, τη θέρμανση με ρεύμα, τους κακοπληρωτές και όσους κλέβουν ρεύμα, ανακοινώνει σήμερα ο υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θοδωρής Σκυλακάκης. Κοινός παρονομαστής, να συγκρατηθεί το ενεργειακό κόστος και να ενισχυθεί η κοινωνική δικαιοσύνη για τους πιο αδύναμους ενόψει χειμώνα και μπροστά στην ασύμμετρη απειλή από έναν εκτροχιασμό στο Μεσανατολικό.
Στην κορυφή των παρεμβάσεων, το κοινό τιμολόγιο για όλους τους παρόχους, που θα διαφοροποιείται μόνο ως προς το περιθώριο κέρδους και θεωρείται από την κυβέρνηση, ίσως ένα από τα πιο αποτελεσματικά «όπλα» κατά της ακρίβειας. Το μεγάλο όφελος είναι ότι οι καταναλωτές θα μπορούν να συγκρίνουν εύκολα ποιος είναι ο φθηνότερος, πατώντας πάνω στο λινκ που θα αναγράφεται στο τιμολόγιο και το οποίο θα παραπέμπει στο συγκριτικό πίνακα που θα αναρτά κάθε μήνα η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας.
Η δεύτερη κίνηση αφορά στα 1.200.000 νοικοκυριά που θερμαίνονται με ρεύμα, και όχι με πετρέλαιο, αέριο ή πέλετ και που αδικούνται από το υφιστάμενο πλαίσιο το οποίο σήμερα τα εξαιρεί.
Η παρέμβαση της κυβέρνησης για επίδομα θέρμανσης και στο ρεύμα κινείται στη λογική μείωση του ενεργειακού κόστους και ανακούφισης από την ενεργειακή φτώχεια, σε συνδυασμό με τα νέα τιμολόγια πολυτέκνων, αλλά και τα μέτρα για τη μάστιγα των κακοπληρωτών και των ρευματοκλοπών, που ανέρχονται σχεδόν στο 5% της συνολικής αγοράς ενέργειας, και που όπως ακριβώς συμβαίνει με τη φοροδιαφυγή, έτσι κι αυτή επιβαρύνει τους συνεπείς καταναλωτές, την οποία πληρώνουν μέσω των λογαριασμών τους.
Το νέο πακέτο μέτρων, στο οποίο αναφέρθηκε ο Πρωθυπουργός κατά το προχθεσινό υπουργικό συμβούλιο, φιλοδοξεί να συγκρατήσει τις τιμές στο ρεύμα σε ένα σκοτεινό περιβάλλον ασύμμετρων απειλών από δύο πολέμους και ενός επίμονου πληθωρισμού, που απειλεί τη θετική εικόνα και τις προοπτικές της Ελλάδας.
Ενιαίο τιμολόγιο στο ρεύμα
Το κοινό τιμολόγιο για όλους τους προμηθευτές, που θα ισχύσει από 1η/ 1/ 2024 και στο οποίο εκτιμάται ότι θα μεταβούν και τα 5,7 εκατομμύρια των καταναλωτών, θεωρείται κεντρική στρατηγική της κυβέρνησης, για το οποίο ο υπουργός είναι κατηγορηματικός και δεν φαίνεται να κάνει πίσω παρά τις αντιδράσεις των προμηθευτών που μιλούν για ευθεία παρέμβαση στην αγορά.
Στις αντιρρήσεις των παρόχων ότι η κυβέρνηση παρεμβαίνει ευθέως στη λειτουργία του ανταγωνισμού με μια κίνηση εκτός του ευρωπαϊκού πλαισίου, το υπουργείο απαντά ότι όποιος θέλει να διαφοροποιηθεί από τους υπόλοιπους δεν έχει παρά να ρίξει τα περιθώρια κέρδους του, τα οποία και θα αποτελούν μέρος της τελικής τιμής, και να ζήσει με μικρότερα margins.
Την κίνηση Σκυλακάκη καθιστά αναγκαία το οριστικό τέλος από 1ης Ιανουαρίου 2024 των οριζόντιων επιδοτήσεων και ο φόβος ανατιμητικών κινδύνων από την επαναφορά της ρήτρας αναπροσαρμογής, σε συνδυασμό με την ανάφλεξη στη Μ. Ανατολή.
Ο υπουργός προσδοκά ότι ακριβώς επειδή μέσω του κοινού τιμολογίου θα φαίνεται πλέον ποιος είναι ο ακριβότερος στην αγορά, οι εταιρείες θα σπεύσουν να πάρουν πελάτες από αυτό και να τους μεταφέρουν στα άλλα τους προϊόντα, ο ανταγωνισμός θα ενισχυθεί και υπάρχουν ελπίδες αν όχι να πέσουν οι τιμές, τουλάχιστον να συγκρατηθούν σε λογικά επίπεδα.
Το λίνκ που θα αναγράφουν οι λογαριασμοί σε αυτό το νέο, ενιαίο για όλους τους παρόχους, τιμολόγιο, θα παραπέμπει στο συγκριτικό πίνακα που θα αναρτά κάθε μήνα η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και θα επιτρέπει στους καταναλωτές μια εύκολη και ξεκάθαρη σύγκριση για το ποιος είναι ο φθηνότερος. Κανείς σήμερα, ούτε οι ειδικοί, δεν μπορούν να απαντήσουν σε αυτό το ερώτημα.
Τα τιμολόγια είναι τόσο δυσνόητα, κάθε ένα λαμβάνει υπόψη τόσο διαφορετικές παραμέτρους, ώστε η άσκηση είναι αδύνατη ακόμη και για τους πλέον αρμόδιους. Το νέο τιμολόγιο που θα ισχύσει για 12 μήνες, θα έχει προαναγγελία τιμής και ο καταναλωτής θα γνωρίζει την 1η κάθε μήνα, την τιμή που θα ισχύσει για όλο τον υπόλοιπο, με βάση τη διακύμανση στη χονδρεμπορική αγορά του ρεύματος.
Επίδομα για θέρμανση με ρεύμα
Η δεύτερη παρέμβαση, που αναμένεται ότι θα δώσει ανάσα σε πολλούς, αφορά τη χορήγηση επιδόματος θέρμανσης και στους 1.200.000 καταναλωτές που χρησιμοποιούν ρεύμα, δηλαδή κλιματιστικά, αντλίες θερμότητας ή άλλες συσκευές, για να ζεσταθούν τον χειμώνα, με τα ίδια κριτήρια όσων καταναλώνουν πετρέλαιο, ξύλα, φυσικό αέριο ή πέλετ.
Το επίδομα θα δίνεται με τα ίδια γεωγραφικά κριτήρια και βαθμοημερών και με παρόμοια όρια ενίσχυσης, από 100 έως 800 ευρώ. Το σκεπτικό του υπουργείου είναι ότι ο πολίτης θα μπορεί να υποβάλει αίτημα μόνο για ένα από τα δύο επιδόματα θέρμανσης, είτε για το πετρέλαιο, είτε για το ρεύμα.
Όποιος υποβάλει αίτηση για κάποιο από τα δύο επιδόματα θα μπλοκάρεται από την υποβολή αιτήματος για το άλλο. Έτσι δεν θα υπάρχει περίπτωση να λάβει κανείς διπλή ενίσχυση. Το μέτρο θα αφορά τους λογαριασμούς που περιλαμβάνουν την κατανάλωση της χρονικής περιόδου από τον Δεκέμβριο 2023 έως τον Απρίλιο 2024. Όσο για το δικαιούχο θα πρέπει να «ανεβάσει» στην πλατφόρμα myΘέρμανση της ΑΑΔΕ, δύο λογαριασμούς που έχουν εξοφληθεί και ανέρχονται συνολικά σε τουλάχιστον διπλάσιο ποσό από το αναλογούν επίδομα.
Έτσι, για να λάβει, για παράδειγμα, επίδομα 600 ευρώ, θα πρέπει το άθροισμα των δύο λογαριασμών να ισούται με 1.200 ευρώ. Εάν το άθροισμα είναι μικρότερο, θα αναπροσαρμόζεται ανάλογα και η ενίσχυση. Την νέα επιδοματική πολιτική συμπληρώνει το νέο τιμολόγιο πολυτέκνων το οποίο θα προβλέπει μάλλον εισοδηματικά κριτήρια που εκτιμάται ότι θα καλύπτουν την πλειονότητα των δικαιούχων, αλλά όχι περιουσιακά κριτήρια ακίνητης περιουσίας, όπως αυτά που ισχύουν σήμερα στο ΚΟΤ.
«Ενεργειακός τουρισμός» και ρευματοκλοπές
Οι δύο τελευταίες παρεμβάσεις αφορούν στη μάστιγα των κακοπληρωτών και των ρευματοκλοπών, με αμφότερες να γνωρίζουν μεγάλη άνθηση τα τελευταία χρόνια. Για να συγκρατηθεί ο «ενεργειακός τουρισμός», όπως αποκαλείται η τακτική των καταναλωτών να μετακινούνται από πάροχο σε πάροχο, αφήνοντας φέσια στον προηγούμενο, αλλάζει ο Κώδικας Προμήθειας, ο οποίος στο όνομα μιας στρεβλής αντίληψης περί λειτουργίας του ανταγωνισμού επιτρέπει στον καταναλωτή να μετακομίζει ελεύθερα από πάροχο σε πάροχο, χωρίς να μπλοκάρεται όταν δεν έχει εξοφλήσει τον προηγούμενο.
Το γεγονός αυτό φόρτωσε τον τελευταίο χρόνο την αγορά με νέα φέσια 500 εκατ ευρώ. Και για την αντιμετώπιση του ενεργειακού «τουρισμού» στην αγορά καθιερώνεται ένα σύστημα σήμανσης οφειλετών (debt flagging) με στόχο να προστατεύει τις εταιρείες προμήθειας από το να απορροφούν στο πελατολόγιό τους οφειλέτες που επιδίδονται σε συστηματική αθέτηση υποχρεώσεων.
Στο μέτωπο των ρευματοκλοπών, το κόστος από 209 εκατ. ευρώ το 2021 εκτινάχθηκε κοντά στα 800 εκατομμύρια πέρυσι και επίσης επιβαρύνει τους τελικούς καταναλωτές. Κι αυτό, καθώς ο ΔΕΔΔΗΕ προσδιορίζει τις «απώλειες δικτύου», τις μετακυλίει στους παρόχους και εκείνοι με τη σειρά τους στους πελάτες τους.
Ο υπουργός πρόκειται να ανακοινώσει ένα πιο αυστηρό πλαίσιο ποινών για όσους παρανομούν και παραβιάζουν τους μετρητές. Στα μέτρα που είχαν πέσει στο τραπέζι ήταν ακόμη και η αφαίρεση της άδειας λειτουργίας μιας επιχείρησης σε περίπτωση που διαπιστωθεί παράβαση του μετρητή της, όπως επίσης αφαίρεση της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος ηλεκτρολόγων που θα συλλαμβάνονται να παρέχουν υπηρεσίες ρευματοκλοπής.
