Τέρμα σε ένα καθεστώς που δεν τιμά μια φιλελεύθερη, αστική δημοκρατία όσον αφορά την εθελοντική αιμοδοσία, βάζει ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης. «Καλές είναι οι διεκδικήσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά καλύτερες οι πράξεις», αναφέρει σε δήλωσή του στο Liberal, ο κ. Πλεύρης για την κατάργηση ενός ομοφοβικού καθεστώτος που δεν εξασφάλιζε ούτε τα στοιχειώδη δικαιώματα σε όλους ως προς τη δυνατότητα αιμοδοσίας.
Το αναχρονιστικό έντυπο, την κατάργηση του οποίου δεν είχε κάνει η επί τεσσεράμισι χρόνια κυβέρνηση των δικαιωματιστών του ΣΥΡΙΖΑ, αποσύρεται για να δώσει τη θέση του σε ένα σύγχρονο κείμενο που θα αποτελεί εφεξής το περιεχόμενο στο «ιστορικό του αιμοδότη».
«Από τις πρώτες ημέρες που ανέλαβα τη θέση του Υπουργού Υγείας δεσμεύθηκα για την αλλαγή του εντύπου καθώς δεν μπορούσε να γίνει εθελοντής αιμοδότης, όποιος είχε έστω και μία ομοφυλοφιλική σχέση από το 1977. Αμέσως ζήτησα από το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας την τροποποίηση του συγκεκριμένου εντύπου. Καλές είναι οι πορείες και οι διεκδικήσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά καλύτερες είναι οι πράξεις. Είναι στοιχειώδης αλλαγή για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων ως προς τη δυνατότητα αιμοδοσίας», αναφέρει στο Liberal, ο υπ. Υγείας Θ. Πλεύρης.
Η αιμοδοσία-κατά τον καθηγητή παιδιατρικής Αιματολογίας Ογκολογίας ΕΚΠΑ, Αντώνη Καττάμη είναι μια αλτρουιστική πράξη που ο καθένας μας (πρέπει να) κάνει, όχι επειδή ίσως μια μέρα χρειαστεί μετάγγιση αίματος ο ίδιος, αλλά απλά επειδή μπορεί. «Δίνουμε αίμα γιατί μπορούμε» είναι το σύνθημα των ειδικών. Δεν δίνουμε αίμα σαν …προκαταβολή για πιθανή μελλοντική ανταπόδοση. Μπορεί να μην χρειαστούμε ποτέ αίμα-όμως δίνουμε από το δικό μας αίμα για τον συνάνθρωπο-για τον άγνωστο συνάνθρωπο, με τον οποίο μπορεί ποτέ να μην διασταυρωθούν οι δρόμοι μας.
Η υπογραφή της υπουργικής απόφασης από τον υπουργό Υγείας Θάνο Πλεύρη και την αναπληρώτρια υπουργό Υγείας Μίνα Γκάγκα για την αλλαγή του εντύπου «της ντροπής», που καταργεί τον αποκλεισμό από την αιμοδοσία των ομοφυλόφιλων ανδρών έρχεται σε μια κρίσιμη συγκυρία για τη Δημόσια Υγεία και για την αιμοδοσία. Εδώ και δύο χρόνια αυτή παραμένει στη σκιά της πανδημίας Covid. Οι εθελοντές αιμοδότες έχουν μειωθεί δραματικά και οι ελλείψεις σε αίμα δημιουργούν σοβαρούς κλυδωνισμούς στην αντιμετώπιση των πολυμεταγγιζόμενων ατόμων (όπως είναι οι ασθενείς με θαλασσαιμία, των τραυματιών και των πασχόντων από αιματολογικές κακοήθειες).
Είναι κοινό μυστικό πως οι σοβαρές ελλείψεις σε αίμα κατά την αδρανοποίηση της αιμοδοσίας στα προηγούμενα κύματα της πανδημίας και στο τωρινό κύμα του υπερμεταδοτικού στελέχους Όμικρον οδήγησαν στη μείωση της διενέργειας χειρουργικών επεμβάσεων στα νοσοκομεία και μαζί με τη μετατροπή πολλών χειρουργικών αιθουσών και Τμημάτων Ανάνηψης σε ΜΕΘ Covid, δημιούργησαν μακριές λίστες αναμονής. Εκατοντάδες ασθενείς ταλαιπωρούνται επί μήνες αναμένοντας να υποβληθούν σε μια προγραμματισμένη χειρουργική επέμβαση, ενώ υπήρξαν και καταγγελίες για την αναβολή -για ημέρες ή και εβδομάδες- ακόμα και έκτακτων περιστατικών όπως είναι τα ογκολογικά χειρουργεία.
Οι πιο δύσκολες εποχές για την αιμοδοσία -πέραν των τελευταίων 22 μηνών όπου ο ιός Sars Cov2 επισκίασε τα πάντα με τον φόβο της νόσησης και του θανάτου και κράτησε τους αιμοδότες μακριά από τα νοσοκομεία- είναι οι καλοκαιρινές περίοδοι, όπου και πάλι οι ελλείψεις σε αίμα χτυπούν κόκκινο συναγερμό. Το μεγάλο πρόβλημα με τα καλοκαίρια είναι ότι από τη μία ….στερεύουν τα αποθέματα αίματος και από την άλλη αυξάνονται εκθετικά οι ανάγκες για αίμα καθώς αυξάνεται η κινητικότητα των πολιτών και τα ταξίδια, οπότε μοιραία αυξάνονται τα ατυχήματα και οι τραυματισμοί.
Παραδοσιακά επόμενη δύσκολη περίοδος για την Αιμοδοσία ήταν (και είναι) ανέκαθεν η εποχή των χειμερινών ιώσεων-δηλαδή ακριβώς το διάστημα που διανύουμε -καθώς οι λοιμώξεις κρατούν τους εθελοντές μακριά από τις εθελοντικές δράσεις Αιμοδοσίας και η ιλιγγιώδης επέλαση της Όμικρον, που διασπείρεται ταχύτατα στο σύνολο του πληθυσμού διογκώνει το πρόβλημα, λειτουργώντας σαν ένας υπερ-μεγεθυντικός φακός.
Σταθμοί στην Αιμοδοσία
Οι κύριες θεραπευτικές ενδείξεις στη μετάγγιση αίματος αφορούν αιματολογικά και ογκολογικά νοσήματα, το τραυματικό shock σε επείγοντα περιστατικά (ατυχήματα, χειρουργικές επεμβάσεις) και στη νεογνολογία. Οι ασθενείς με τις περισσότερες μεταγγίσεις είναι ηλικιακά άνω των 65 ετών και αντιπροσωπεύουν ως πληθυσμιακή ομάδα το 75% του συνόλου των μεταγγίσεων. Ένα μεγάλο ζήτημα για την ασφάλεια των ασθενών είναι η ασφάλεια του προς μετάγγιση αίματος που διασφαλίζεται μετά από σειρά εργαστηριακών ελέγχων.
Οι χρονολογίες ορόσημο που περιλαμβάνουν τους υποχρεωτικούς ελέγχους -για την προστασία των μεταγγιζόμενων ασθενών περιλαμβάνουν κατά σειρά: Το 1959, τον έλεγχο αντισωμάτων για τη σύφιλη. Το 1975, τον έλεγχο αντισωμάτων για την ηπατίτιδα Β (HBsAg). Το 1985 τον έλεγχο αντι-HIV ½ για το AIDS. Το 1992 τον έλεγχο αντι-HCV για την ηπατίτιδα C. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι ακόμα και σήμερα οι άνθρωποι που κινδυνεύουν περισσότερο να πάσχουν από τη χρόνια λοίμωξη της ηπατίτιδας C είναι όσοι έχουν υποβληθεί σε μεταγγίσεις αίματος πριν το 1992 καθώς επίσης και οι χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών ουσιών. Το 2002 ακολουθεί ο έλεγχος αντι-HTLV I/II.
Το 2009 έρχεται η ώρα για την εφαρμογή μοριακών τεχνικών που ανιχνεύουν νουκλεοτιδικές αλληλουχίες των ιών για τον έλεγχο του αίματος HBV, HCV και HIV. Τέλος, το 2019 καθιερώνεται ο υποχρεωτικός μοριακός έλεγχος για ελονοσία σε αιμοδότες συγκεκριμένων πληγεισών περιοχών. Ακόμα και σήμερα, παρά τις εντατικές προσπάθειες κυρίως από το Ίδρυμα Bill and Melinda Gates για την ανάπτυξη ενός εμβολίου κατά του παράσιτου της ελονοσίας, αποτελεσματικό εμβόλιο δεν έχουμε ακόμα στα χέρια μας -κάτι που θα πρέπει να κρατήσουμε σαν πληροφορία στο πίσω μέρος του μυαλού μας, αναλογιζόμενοι την τεράστια πρόοδο που έκανε η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα στην ανάπτυξη εμβολίων έναντι του κορονοϊού.
