Του Γιάννη Σιδέρη
Στα Σκόπια βρίσκεται σήμερα ο Αλέξης Τσίπρας, στην πρώτη επίσκεψη Έλληνα Πρωθυπουργού στη χώρα, δυο μήνες μετά την ενεργοποίηση της συμφωνίας των Πρεσπών. Θα παρακαθίσει μετά του Ζόραν Ζάεφ στο Πρώτο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας των δύο χωρών.
Κατά το κυβερνητικό εξαγνιστικό αφήγημα, η επίσκεψη σηματοδοτεί μια νέα αρχή στις διπλωματικές, οικονομικές και στρατιωτικές σχέσεις των δύο χωρών, ενώ θα αξιοποιηθούν οι πολλές και σημαντικές δυνατότητες συνεργασίας και συνανάπτυξης. Παράλληλα θα εξεταστούν και τα ζητήματα εφαρμογής της – το τελευταίο είναι που εγγίζει τον τύπο των ήλων:
Στις 21 Μαρτίου η τηλεόραση των Σκοπίων έδειξε τον ποδοσφαιρικό αγώνα μεταξύ της εθνικής της ομάδας με την εθνική Λετονίας στο στάδιο «Φίλιππος ο Β'». Στα «σούπερ» της τηλεόρασης, η ομάδα των Σκοπίων εμφανιζόταν σκέτα ως «Μακεδονία».
Στην σύσκεψη που είχε την περασμένη εβδομάδα ο Αλέξης Τσίπρας με τους επιλεγμένους επιχειρηματίες από τη Θεσσαλονίκη, του παρουσίασαν φωτογραφία από διεθνή έκθεση κρασιού στη Γερμανία, στην οποία σε περίπτερο παρουσιάζονταν «Μακεδονικοί οίνοι». Τότε ο Πρωθυπουργός αναφώνησε: θα γίνω και χωροφύλακας. Παραβιάζουν την συμφωνία!
Τα δύο ανωτέρω μικρά αλλά ενδεικτικά παραδείγματα (θα υπάρξουν χιλιάδες στην πορεία), ακυρώνουν το περίφημο επιχείρημα των «Πρεσπαδόρων», ότι η Ελλάδα θα σταματήσει να σπαταλά διπλωματικό κεφάλαιο στη διαμάχη με τα Σκόπια, προκειμένου να το διαφυλάξει και να το αξιοποιήσει στην πολύ πιο επικίνδυνη σχέση με την Τουρκία.
Κάθε που θα παρατηρείται μία παρασπονδία, μία παραβίαση της Συμφωνίας, η Ελλάδα θα τρέχει πίσω από τα γεγονότα, θα διαμαρτύρεται, θα προβαίνει σε διαβήματα. Αυτό κι αν θα είναι ξόδεμα διπλωματικού κεφαλαίου, σε διαρκή τριβή χαμηλής εντάσεως!
Ως εκ τούτου το ταξίδι του Πρωθυπουργού στα Σκόπια δεν είναι μόνο – όπως θα ήθελε - μια επικοινωνιακή αυτοδοξαστική επιχείρηση προς «δικαίωση» της Συμφωνίας», αλλά και μα προσπάθεια πειθούς στο άλλο μέρος για την ευρεία τήρησή της, για την αποφυγή καταστρατηγήσεων, όπως και την αποφυγή παρερμηνειών κατά το δοκούν, σε μια ατέρμονη διαμάχη.
Άλλωστε παρατηρούνται πλείστες παρόμοιες παρασπονδίες της γείτονος, σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Ευδιάκριτοι οι δημόσιοι οργανισμοί όπου ακόμη δεν έχουν προσαρμοσθεί στο πνεύμα της Συμφωνίας.
Έτσι μια σειρά υποχρεώσεων καρκινοβατούν, όπως ας πούμε : Μόλις χθες βράδυ, ενόψει της επίσκεψης, τοποθετήθηκε στο κτήριο της κυβέρνησης το νέο όνομα της χώρας, «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας». Αναζητείται επίσης το νέο σύνταγμα της χώρας ή η ιστοσελίδα της Προεδρίας της Δημοκρατίας όπου υπό τον Ιβάνοφ παραμένει ο τίτλος της Δημοκρατίας της Μακεδονίας (και που θα έχει ενδιαφέρον αν ο νέος Πρόεδρος είναι από το VMRO, και πως η Ελλάδα θα παρέμβει να την αλλάξει).
Αυτά είναι ευδιάκριτα. Δυσδιάκριτος είναι ο ιδιωτικός τομέας, όπου η Ελλάδα θα πρέπει να παίζει όντως τον ρόλο του χωροφύλακα, επαγρυπνώντας, καταγράφοντας και καταγγέλλοντας περιπτώσεις όπου θα παρουσιάζονται προϊόντα της Γείτονος ως «Μακεδονικά» (δικαιώνονται και εκείνοι που ήταν μεν υπέρ της Συμφωνίας αλλά υποστήριζαν ότι πρώτα θα έπρεπε να λυθούν αυτά, και μετά να πέσει η υπογραφή).
Κατά την επίσκεψη θα υπογραφούν σειρά - συνήθων σε τέτοιες περιπτώσεις - κειμένων, που αποβλέπουν στην εμβάθυνση και ενίσχυση της συνεργασίας των δύο χωρών. Η κυβέρνηση πραγματοποιώντας και σε αυτόν τον τομέα αλλαγή 180 μοιρών, επαίρεται ότι με την συμφωνία και την οικονομική συνεργασία, συμβάλει να αποκτήσει η Ελλάδα ηγετικό ρόλο στα Βαλκάνια.
Είναι μια «αξία» που εγκολπώθηκε πρόσφατα, καθώς για τον ΣΥΡΙΖΑ η ελληνική οικονομική διείσδυση στα Βαλκάνια ήταν οικονομικός ιμπεριαλισμός, δια του οποίου η ελληνική μεγαλοαστική τάξη απομυζούσε τους πόρους των φτωχών λαών της Βαλκανικής (τώρα άλλωστε τη μεγαλοαστική τάξη την έβαλε και στο ευρωψηφοδέλτιο)
Σε διπλωματικό επίπεδο από ελληνικής πλευράς υπερτονίζεται η συμφωνία αμυντικής συνεργασίας, σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα θα επιτηρεί τον εναέριο χώρο της γειτονικής χώρας, όπως ήδη επιτηρεί του Μαυροβουνίου μετά την είσοδό του στο ΝΑΤΟ (μόνο που εδώ οι ελληνικές δυνάμεις θα επιτηρούν το κράτος των «Μακεδόνων»).
Το επιχείρημα ότι αποτελεί επιτυχία, καθώς την επιτήρηση εποφθαλμιούσε η Τουρκία, είναι μικρής αξίας. Η δυνατότητα επιτήρησης από ΝΑΤΟικό κράτος είναι αποτέλεσμα και παρελκόμενο της Συμφωνίας.
Επίσης οι δυο πλευρές, φαίνεται ότι έχουν εξασφαλίσει σιωπηρώς την συναίνεση κύκλων των Βρυξελλών, ώστε να διαχωριστεί η χορήγηση ημερομηνίας έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων των Σκοπίων από αυτή της Αλβανίας. Τα Σκόπια θα προηγηθούν. Εκ των πραγμάτων η μελλοντική ελληνική κυβέρνηση θα έχει να αντιμετωπίσει πολλές τριβές με τους Ευρωπαίους στα βέτο που θα επιχειρεί να βάζει, κατά τη μακρόχρονη διαδικασία ένταξης.
Ο ελέφαντας μπήκε στο δωμάτιο και η ζημιά έγινε. Οι κάτοικοι ονομάζονται Μακεδόνες και ομιλούν την μακεδονικήν. Τα υπόλοιπα είναι ειδησεογραφική ενασχόληση.