Ένα πανόραμα ιστορικών κειμηλίων και έργων αναφοράς στην Ελληνική Επανάσταση παρουσιάζεται μέσα από 67 μοναδικά κομμάτια της συλλογής Γιώργου Γαϊτανάρη και Ιώς Ντόλκα. Αναπαραστάσεις δραματικών σκηνών από καίριες στιγμές του Αγώνα, αλλά και της δημιουργίας του νεοελληνικού κράτους με την υπογραφή καταξιωμένων καλλιτεχνών, μας βάζουν μοναδικά στο κλίμα της Παλιγγενεσίας.
Το καλοκαίρι είχε πρώτο σταθμό την Τρίπολη και το Αποστολοπούλειο Πνευματικό Κέντρο, προκειμένου να τιμηθεί ο τόπος καταγωγής των συλλεκτών. Σήμερα η συλλογή Γιώργου Γαϊτανάρη και Ιώς Ντόλκα παρουσιάζεται στην Αθήνα και στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, προκειμένου να τιμηθεί με τον καλύτερο τρόπο η επέτειος του 1821.
Χτισμένη με έργα κορυφαίων Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών από ένα ευρύ φάσμα δημιουργίας στα τέλη του 18ου αιώνα ως τη σημερινή εποχή, η εν λόγω συλλογή είναι ένα μοναδικό πανόραμα της Εθνικής Παλιγγενεσίας. Ανάμεσα τους συναντούμε αναπαραστάσεις με διαφορετικές τεχνοτροπίες, πίνακες, λιθογραφίες, οξυγραφίες και κεντήματα.
Το ζεύγος των συλλεκτών Ιώ Ντόλκα και Γιώργος Γαϊτανάρης εξηγούν ότι «η προσπάθεια αυτή ξεκίνησε από μια ιδέα που είχαμε πριν 20 χρόνια για την απόκτηση έργων σχετικά με την Τρίπολη και ειδικά τον αγώνα του ΄21. Μας δίνει ιδιαίτερη χαρά που την μοιραζόμαστε με το κοινό μέσω των εκθέσεων στην Τρίπολη και την Αθήνα, και που συμβάλουμε και εμείς στην ιστορική αυτή γιορτή της χώρας για τα 200 χρόνια από το ξεκίνημα της Επανάστασης.
Τα εκθέματα αναβιώνουν κομβικές στιγμές του αγώνα - τον Παλαιών Πατρών Γερμανό που ορκίζει τα παλληκάρια, τη σφαγή της Χίου, το Κούγκι, την έξοδο του Μεσολλογγίου, τον θάνατο του Μάρκου Μπότσαρη, την άλωση της Τριπολιτσάς, τη ναυμαχία του Ναυαρίνου. Ελπίζουμε οι επισκέπτες να απολαύσουν τα έργα και να ξαναζήσουν για λίγο μέσα από αυτά το μεγαλείο του ’21».
Η έκθεση, όπως αρθρώνεται στο Ίδρυμα, περιλαμβάνει 67 συνολικά έργα, χωρισμένα σε εννέα ενότητες. Στην πρώτη, καταγράφεται το περιηγητικό βλέμμα με εμβληματικά έργα, χαλκογραφίες των J. Stuart και N. Revett, του 18ου αιώνα.
Ο βασικός πυρήνας της έκθεσης βρίσκεται στη δεύτερη ενότητα, η οποία αναφέρεται στην περίοδο του 1821, περιλαμβάνει την πλήρη, περίφημη σειρά του Παναγιώτη Ζωγράφου, με τις 24 επιχρωματισμένες με το χέρι λιθογραφίες, στις οποίες μετέτρεψε τις μνήμες του Στρατηγού Μακρυγιάννη σε εικόνες.
Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για τη σειρά που παρήγγειλε ο Γεννάδιος στη Βιέννη 70 χρόνια μετά τη δημιουργία των πρωτοτύπων τα οποία ανήκαν στον βασιλιά Όθωνα.
Εντυπωσιακή είναι η σειρά με έργα του Reinagle από τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου, ενώ σημαντικά συμβάλλουν οι ιδεαλισμένες αναπαραστάσεις δραματικών σκηνών από καίριες στιγμές του Αγώνα, αλλά και της δημιουργίας του Νεοελληνικού Κράτους, που φιλοτέχνησαν διακεκριμένοι ευρωπαίοι καλλιτέχνες όπως ο Delacroix, την περίφημη Σφαγή της Χίου, ο Langlois την Έξοδο του Μεσολογγίου, αλλά και οι Krauss, Lipparini, Vernet, De Neuville, Roberts.
Στην ενότητα με τις εικονολογικές υπενθυμίσεις, τον λόγο έχει η μοναδική σειρά πλοίων που φέρει την υπογραφή του Λυκούργου Κογεβίνα, ενώ δεν λείπουν και οι λαϊκότροπες αναβιώσεις βασισμένες σε αγνώστους αλλά και σε γνωστούς δημιουργούς, όπως από τον Μπόστ, οι οποίες καλύπτουν πολλά ιστορικά περιστατικά. Η παρουσίαση κλείνει με το γλυπτό «Περικεφαλαία Αυτοκτονίας 1964» του γλύπτη Θόδωρου.
Ο επιμελητής της έκθεσης Κωνσταντίνος Μπάσιος, σημειώνει: «Η συγκεκριμένη συλλογή μάς παρέχει τη δυνατότητα να διαπιστώσουμε το πώς μάς βλέπουν οι άλλοι, όπως και το πώς θεωρούμε εμείς τους εαυτούς μας. Υπό την έννοια αυτή, τα συλλεγμένα εικαστικά τεκμήρια είναι ιδιαζόντως ισχυρά και ενδιαφέροντα, στο μέτρο που η χρονική τους διάρκεια καλύπτει ένα διάστημα τεσσάρων αιώνων.
Υπάρχει, επομένως, το στοιχείο της αντιστοίχισης: του πώς απεικονιζόμαστε, τόσο πριν από την Επανάσταση του '21, όσο το πώς θα θέλαμε να καταγραφούμε εικονολογικά κατά τη διάρκεια του αγώνα, όπως και το πώς παρουσιάζονται τα περίφημα γεγονότα δεκαετίες αργότερα.
Η έκθεση αυτή, εν τέλει, συνεχίζει ο Κωνσταντίνος Μπάσιος, είναι μια σπουδή στην έννοια της οπτικής κουλτούρας, που είναι μια διάσταση παραγνωρισμένη, και υπό την έννοια αυτή μάς προσφέρει απλόχερα, και εν μέρει διαμεσολαβημένα, όλα εκείνα τα στοιχεία για να μορφώσουμε μια διαφορετική αντίληψη για το αγωνιστικό ήθος της εποχής εκείνης, όπως και για την εικονολογική διαχείρισή του τα μετέπειτα χρόνια».
Για την έκθεση τυπώθηκε πολυσέλιδο λεύκωμα, τα έσοδα από την πώληση του οποίου θα διατεθούν εξ ολοκλήρου στη Φιλαρμονική του Δήμου Τρίπολης.
Εγκαίνια: Παρασκευή 8 Οκτωβρίου, ώρα 20:00 Διάρκεια έως 28 Οκτωβρίου. Είσοδος για το κοινό, ελεύθερη. Ώρες επίσκεψης: Δευτέρα ως και Κυριακή 18:00-22:00
Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης: Πειραιώς 206, (ύψος Χαμοστέρνας), Ταύρος, Τ.Κ. 17778, τηλ. 2103418550. www.mcf.gr
