Αξιόλογο δείγμα οχυρωματικής αρχιτεκτονικής στον ελλαδικό χώρο, άρρηκτα συνδεδεμένο με τη συλλογική μνήμη των κατοίκων του Ναυπλίου όπως και με τη νεότερη ιστορική περίοδο του ελληνικού έθνους, το φρούριο Μπούρτζι Ναυπλίου επαναλειτουργεί ως επισκέψιμο μνημείο από την πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου· η είσοδος, από την ημερομηνία επαναλειτουργίας του και έως τις 17 Αυγούστου, θα είναι ελεύθερη για τους επισκέπτες, αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Υπουργείο Πολιτισμού.
Κατόπιν της επαναλειτουργίας του φρουρίου θα λειτουργήσουν σταδιακά επιπλέον υπηρεσίες σε επιμέρους χώρους: αναψυκτήριο-εστιατόριο, πωλητήριο και εκθεσιακός χώρος. Αυτά προκύπτουν από το Μνημόνιο Συναντίληψης και Συνεργασίας για την οργάνωση και τη λειτουργία του φρουρίου Μπούρτζι ως επισκέψιμου μνημείου με χρήσεις πολιτισμού και αναψυχής, που υπέγραψαν Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και ο Εντεταλμένος Σύμβουλος και Εκτελών Χρέη Διευθύνοντος Συμβούλου της ΕΤΑΔ, Παναγιώτης Μπαλωμένος.
Φορείς υλοποίησης του έργου η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας και η Διεύθυνση Μελετών και Εκτέλεσης Έργων Μουσείων και Πολιτιστικών Κτιρίων, όσο για τον προϋπολογισμό του έργου, ανήλθε σε 2.784.899,54 ευρώ.
Τι περιλάμβανε το έργο
Εκτεταμένη συντήρηση και αποκατάσταση όλων των αυθεντικών τμημάτων του φρουρίου περιλάμβανε το έργο του ΥΠΠΟ. Σύμφωνα με αυτό, πραγματοποιήθηκε επισκευή και ανακατασκευή σε όλα τα λειτουργικά τμήματα των εσωτερικών και εξωτερικών χώρων του φρουρίου (δάπεδα, τοίχοι, κλίμακες, κουφώματα, κιγκλιδώματα, χρωματισμοί, φωτισμός ανάδειξης) και ριζική ανακαίνιση όλων των δικτύων (ύδρευση, αποχέτευση, ηλεκτρική εγκατάσταση, θέρμανση, ψύξη, τηλεπικοινωνία).
Στους προμαχώνες δημιουργήθηκαν μικρός εκθεσιακός χώρος και πωλητήριο, και διατηρήθηκε η παλαιά χρήση του μικρού εστιατορίου και αναψυκτηρίου. Στα βόρεια κτίρια εγκαταστάθηκαν βοηθητικές χρήσεις και εξασφαλίσθηκαν συνθήκες πρόσβασης από ΑΜΕΑ με κατασκευή ανελκυστήρα που επιτρέπει την προσπέλαση του βασικού επιπέδου του Φρουρίου.
Στο εσωτερικό του νότιου πύργου, διατηρήθηκε η διαρρύθμισή του ως δωμάτιο ξενοδοχείου και αποκαταστάθηκε η επίπλωσή του και ο κινητός του εξοπλισμός, ως στοιχείο προβολής της παλαιότερης χρήσης του φρουρίου.
Το φρουριακό συγκρότημα στο Μπούρτζι
Μέγιστης σπουδαιότητας μνημείο και ένα από τα σημαντικότερα οχυρωματικά έργα του ελλαδικού χώρου, το φρούριο Μπούρτζι κατασκευάστηκε την περίοδο της Α’ Ενετοκρατίας, 1471 έως 1477, από τον αρχιτέκτονα Antonio Gambello, όταν ήταν προβλεπτής του Ναυπλίου (provedittore, δηλ. διοικητής) ο Vittore Pasqualigo.
To φρούριο εξυπηρέτησε την άμυνα της πόλης για 350 χρόνια, στα οποία δέχτηκε αρκετές επισκευές και τροποποιήσεις. Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην απελευθέρωση του Ναυπλίου.
Μετά το 1865 χρησιμοποιήθηκε ως τόπος διαμονής του δήμιου, που έφευγε από το νησί μόνο για τις εκτελέσεις με γκιλοτίνα που λάμβαναν χώρα στο Παλαμήδι. Όταν οι εκτελέσεις σταμάτησαν, το φρούριο εγκαταλείφθηκε.
Με την δημιουργία του Οργανισμού Τουρισμού, ο θαλασσόπυργος εκμισθώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1930 για τουριστική εκμετάλλευση και μετετράπη σε ξενοδοχείο που λειτούργησε μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1960.
Αργότερα, με επιμέρους επεμβάσεις του ΕΟΤ στο μέσον της δεκαετίας του 1980 λειτούργησε ως εστιατόριο και αναψυκτήριο, έως το 1995 περίπου και στην συνέχεια παρέμεινε κλειστό.
Το φρούριο έχει κηρυχθεί ως προέχον μνημείο από το 1922, ενώ παράλληλα χαρακτηρίστηκε ως Τουριστικό Δημόσιο Κτήμα, το 1949, με το Β.Δ. Η διοίκηση και η διαχείρισή του ανατέθηκε στον ΕΟΤ και σήμερα έχει περιέλθει στην Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ ΑΕ).
Το 2010 υπογράφηκε μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ της Εταιρείας Τουριστικής Ανάπτυξης και του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού για την αποκατάσταση και επανάχρηση του μνημείου. Στο πλαίσιο του μνημονίου συντάχθηκε η μελέτη αποτύπωσης, στερέωσης, αποκατάστασης, ανάδειξης και επανάχρησης του Φρουρίου. Σύμφωνα με την μελέτη προτάθηκε η διατήρηση του μνημείου στη μορφή που πήρε μετά από τη μετατροπή του σε ξενοδοχείο το 1936-37. Η πρόταση περιελάμβανε την απόδοση του μνημείου στο κοινό, με αποκατάσταση των εγκαταλελειμμένων χώρων.
Το 2013 με απόφαση του ΥΠΠΟΑ το έργο «Στερέωση - Αποκατάσταση - Ανάδειξη και Επανάχρηση Φρουρίου Μπούρτζι στο Ναύπλιο» εντάχθηκε στο Ε.Π. «Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα». Οι εργασίες ξεκίνησαν το 2014 και διακόπηκαν το 2015. Οι εργασίες επανεκκίνησαν το 2017 και ολοκληρώθηκαν το 2021.
Πηγή φωτογραφιών: Υπουργείο Πολιτισμού
