Ιστορικό μνημείο το Γενί Τζαμί, άνοιξε για πρώτη φορά φέτος για το Ραμαζάνι από το 1922, καθότι παραχωρήθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού στη Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων του υπουργείου Παιδείας. Η παραχώρηση γίνεται για λίγες ώρες, ώστε οι μουσουλμάνοι προσκυνητές να προσευχηθούν με αφορμή τη λήξη της νηστείας του Ραμαζανιού.
«Εφέτος, παραχωρήθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού στη γενική γραμματεία Θρησκευμάτων του υπουργείου Παιδείας, το Γενί Τζαμί, το οποίο όπως γνωρίζετε είναι ένα ιστορικό μνημείο, προστατεύεται από την ελληνική νομοθεσία, η οποία ίσως είναι και η αυστηρότερη στον κόσμο. Θέλουμε να ευχηθούμε στους μουσουλμάνους συμπολίτες μας χρόνια πολλά, με υγεία και ειρήνη», ανέφερε η προϊσταμένη του τμήματος μουσουλμανικών υποθέσεων, του υπουργείου Παιδείας, Μαρία Κυρίτση.
Τις ευχαριστίες του στο υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού εξέφρασε ο ιμάμης του τζαμιού της Αθήνας, Τάχα Αμπντελγκαλίλ, ο οποίος κατέφθασε στη Θεσσαλονίκη για την τελετή, διάβασε την προσευχή στα αραβικά, έκανε το κήρυγμα στην αραβική και στην ελληνική γλώσσα, και μίλησε για το νόημα της γιορτής.
Πηγή: Eurokinissi/ Βασίλης Βερβερίδης
«Πρέπει να εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας, σε οποιοδήποτε έκανε κάτι καλό για εμάς. Όλο το καλό προέρχεται από το Θεό και βγαίνει στο φως από τους ανθρώπους που το πράττουν» ανέφερε –μεταξύ άλλων– στο κήρυγμά του ο ιμάμης και πρόσθεσε: «Πρέπει να ευχαριστήσουμε αυτούς τους ανθρώπους για να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας στον Θεό. [...] Δεν ξεχνάμε να ευχαριστήσουμε το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού και όλους όσους βοήθησαν για μια τέτοια πρωτοβουλία που δίνει ζωή σε τέτοια πολιτιστικά μνημεία και δείχνει ότι δεν υπάρχει αντίφαση μεταξύ του να είσαι μουσουλμάνος και του να είσαι πολίτης.».
Το μνημείο
Στη συνοικία των Πύργων, ή Χαμηδιέ, ανεγέρθηκε το Γενί Τζαμί, στο διάστημα 1900-1903, υπό την αιγίδα του σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ Β', σε σχέδια του Ιταλού αρχιτέκτονα Viteliano Posseli, οποίος είχε αναλάβει σχεδόν αποκλειστικά τις αρχιτεκτονικές δημιουργίες του εκσυγχρονιζόμενου, τότε, προσώπου της Θεσσαλονίκης.
Το κτίριο χρηματοδοτήθηκε από εξισλαμισθέντες, από δύο και πλέον αιώνες, Εβραίους της πόλης, επιφανείς Ντονμέδες. Είναι εμφανής η σύμμειξη αρχιτεκτονικών ρυθμών της παράδοσης τους, σε συνδυασμό με τη μουσουλμανικό πνεύμα του χώρου.
Το Γενί Τζαμί διαθέτει πλούσιο εσωτερικό και εξωτερικό διάκοσμο, με απεικόνιση φυτικών συμπλεγμάτων, κατά μίμηση αρχαίων αραβουργημάτων.
Μετά την ανταλλαγή πληθυσμών το 1923, το Γενί Τζαμί στέγασε για σύντομο χρονικό διάστημα πρόσφυγες. Από το 1925 έως το 1962 χρησιμοποιήθηκε ως αρχαιολογικό μουσείο της πόλης. Στο προαύλιο φυλάσσεται συλλογή μαρμάρινων γλυπτών της ρωμαϊκής εποχής και των προχριστιανικών χρόνων, από την περιοχή της Θεσσαλονίκης. Στις μέρες μας το μνημείο φιλοξενεί κατά καιρούς πολιτιστικές δραστηριότητες του δήμου Θεσσαλονίκης.