Τι περιλαμβάνει το κεντρικό αποθετήριο του ελληνικού κράτους για τα μνημεία της Επικράτειας; Από τι συγκροτείται; Τι είναι το Εθνικό Αρχείο Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού; Τι περιλαμβάνει η καταγραφή του παρελθόντος και πώς αυτή συμβάλει στο παρόν; Ερωτήματα σαν αυτά διερευνώνται στη διημερίδα «Καταγράφοντας το παρελθόν, σχεδιάζοντας το μέλλον» την οποία θα παρουσιάσει ολοκληρωμένα, για πρώτη φορά, το Εθνικό Αρχείο Μνημείων, στην Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου, στις 9 και 10 Νοεμβρίου 2023.
Τη διημερίδα διοργανώνει η Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων, του υπουργείου Πολιτισμού. Από τις 9 έως τις 12 Νοεμβρίου, παράλληλα προς τη διημερίδα, στο φουαγιέ του Αμφιθεάτρου της Πινακοθήκης θα λειτουργεί εμβυθιστική εγκατάσταση, με θέμα τα έργα στο Τατόι και τις λοιπές εφαρμογές, όπως και ταινίες που δημιούργησε η ΔΔΕΑΜ.
Η διημερίδα
Στην πρώτη ημέρα, με θέμα «Το Εθνικό Αρχείο Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού» θα παρουσιαστούν αναλυτικά τα τρία Ολοκληρωμένα Πληροφοριακά Συστήματα, καθώς και τα έργα που πραγματοποιεί η ΔΔΕΑΜ, για τον εμπλουτισμό του περιεχομένου τους. Επίσης, θα παρουσιαστούν οι ψηφιακές αφηγήσεις που δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο του Αρχαιολογικού Κτηματολογίου για τα «Εβραϊκά μνημεία της Ελλάδας» και την «Άυλη Κληρονομιά, στον Χάρτη», όπως και οι «Ιστορίες από την Πύλη» που αφορούν στα κινητά μνημεία τα οποία προβάλλονται στον ιστότοπο της Διεύθυνσης.
Στην δεύτερη ημέρα, με θέμα «Καταγραφή και τεκμηρίωση των συλλογών του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου» , παρουσιάζεται το έργο που υλοποιείται στο πλαίσιο της Πράξης «Ψηφιοποίηση και δημοσιοποίηση επιλεγμένων συλλογών του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου», με χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ 2014-2021.
Στο κτήμα, καθώς και σε άλλους χώρους του ΥΠΠΟ, φυλάσσονται, σήμερα, περισσότερα από 100.000 αντικείμενα, κάθε είδους: Οικιακός εξοπλισμός, έργα τέχνης, ενδύματα, τάπητες, στρατιωτικά είδη, παράσημα, βιβλία, αρχειακό υλικό, γεωργικά εργαλεία, κ.ά. Χρονολογούνται περίπου από το 1860 έως και το 1967. Προέρχονται από τα κτήρια του Τατοΐου αλλά και τις άλλες κατοικίες της τέως βασιλικής οικογένειας.
Για την καταγραφή και τεκμηρίωσή τους, η ΔΔΕΑΜ υλοποιεί δύο μεγάλα έργα, με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ και το ΤΑΑ. Κάθε αντικείμενο καταγράφεται στο ΟΠΣ ΚΜ, από εξειδικευμένους καταγραφείς, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα. Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί περισσότερα από 44.000 αντικείμενα, με ορίζοντα ολοκλήρωσης των εργασιών το 2025. Πιλοτικά συστήματα RFID εφαρμόζονται για τον εντοπισμό και τη διαχείριση των αντικειμένων.
Για πρώτη φορά η Ελληνική Πολιτεία, με την ολοκλήρωση των εργασιών, θα γνωρίζει με ακρίβεια την έκταση και την αξία των συλλογών του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου. Με τον τρόπο αυτό, καθίσταται δυνατή η αποτελεσματική προστασία τους, αλλά και η ανάδειξή τους, προς όφελος του κοινωνικού συνόλου και της ιστορικής μνήμης.
Αναλυτικά το πρόγραμμα της διημερίδας εδώ.
Εθνικό Αρχείο Μνημείων
Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του το ΥΠΠΟ, το Εθνικό Αρχείο Μνημείων αποτελεί το κεντρικό αποθετήριο του ελληνικού κράτους για τα μνημεία της Επικράτειας. Συγκροτείται από το Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο (ΑΚ), τις Ψηφιακές Συλλογές Κινητών Μνημείων (ΚΜ) και το Ιστορικό Αρχείο Αρχαιοτήτων και Αναστηλώσεων (ΙΑΑΑ).
Για καθένα από τα τρία διακριτά μέρη, του Εθνικού Αρχείου Μνημείων, η ΔΔΕΑΜ λειτουργεί και ενημερώνει τα αντίστοιχα Ολοκληρωμένα Πληροφοριακά Συστήματα (ΟΠΣ) που προορίζονται για χρήση από τις Υπηρεσίες, καθώς και τις Πύλες που απευθύνονται στο ενδιαφερόμενο κοινό.
Οι εφαρμογές που προκύπτουν από την πλήρη αξιοποίησή του εκτείνονται από τη Δημόσια Διοίκηση και την έκδοση πιστοποιητικών ως την επιστημονική έρευνα και την εκπαίδευση, καθώς και στην ψηφιακή ανάδειξη και προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας.
