Η γυναίκα δεν έχει το βλέμμα της στραμμένο στο ζωγράφο, κατ' επέκταση και στο κοινό. Σχηματίζει με τα χέρια της το κεφάλι και το λαιμό ενός ζώου και αυτό εμφανίζεται ως σκιά στον λευκό τοίχο λόγω του φωτός που υπάρχει πίσω της. Πρόκειται για το έργο «Σπουδή για προσωπογραφία της Ράνιας Τριβέλλα» (1990, κεντρική φωτ.) του Γιώργου Ρόρρη (γενν. 1963).
Το σκηνικό είναι το εσωτερικό δωματίου, η ματιά μας επικεντρώνεται στα χέρια της κοπέλας, το βλέμμα μας ακολουθεί το δικό της. Και συνειρμικά, στο πρόσωπο της ίδιας μπορούμε να δούμε το πρόσωπο καθενός ζωγράφου· διότι τα χέρια είναι το κύριο «εργαλείο» του ζωγράφου μιας και χρησιμοποιώντας τά, δημιουργεί, πλάθει. Κατά τη δημιουργία, ο καλλιτέχνης μεταθέτει στο έργο το εσωτερικό του φως, ο δε χώρος δημιουργίας είθισται να είναι το εργαστήρι του ζωγράφου.
Ρίχνουμε ένα ακόμη βλέφαρο στον πίνακα και εστιάζουμε στη σκιά του σώματός της, συγκεκριμένα, στις «γραμμές» που δημιούργησε η κάθοδος του χρώματος στο τελάρο. Θα μπορούσαν να είναι κηλίδες αίματος από το σώμα του ζώου, σχηματισμένου από σκιά που προκύπτει από την προέλευση του φωτός. Και αυτές οι κηλίδες θα μπορούσαν να παρομοιαστούν με τον πόνο του δημιουργού που μετουσιώνεται σε καλλιτεχνικό έργο κατά τη δημιουργική διαδικασία. Διότι, φιλότεχνοι και δημιουργοί γνωρίζουμε ότι η δημιουργία ενέχει και τη μορφή ίασης, όπως το έχει διατυπώσει και ο Κ. Π. Καβάφης στους στίχους: «τα φάρμακά σου φέρε, Τέχνη της Ποιήσεως, που κάμνουνε – για λίγο – να μη νιώθεται η πληγή».
Το έργο «Σπουδή για προσωπογραφία της Ράνιας Τριβέλλα» (1990) του Γιώργου Ρόρρη ανήκει στις συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης – Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου (ΕΠΜΑΣ), και την τρέχουσα περίοδο – συγκεκριμένα, έως τις 22 Σεπτεμβρίου 2024 – παρουσιάζεται στην Κουμαντάρειο Πινακοθήκη Σπάρτης –του πρώτου παραρτήματος της ΕΠΜΑΣ εκτός Αθηνών– στο πλαίσιο της περιοδικής έκθεσης «Λάκωνες καλλιτέχνες από τις συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης», σε επιμέλεια της Μόνικας Διαμαντή.
Η εν λόγω έκθεση πραγματοποιείται επ αφορμή συμπλήρωσης των 40 χρόνων λειτουργίας της Κουμανταρείου Πινακοθήκης Σπάρτης· στην έκθεση παρουσιάζονται συνολικά είκοσι ένα έργα που διατρέχουν μια χρονική έκταση επτά δεκαετιών, η έκθεση προβάλλει για πρώτη φορά έντεκα καλλιτέχνες –γυναίκες και άνδρες– που γεννήθηκαν ή κατάγονται από τη Λακωνία, αναψηλαφώντας την πολυποίκιλη εικαστική δημιουργία τους.
Φαληρέας Βάσος (Αθήνα 1905 - Θεσσαλονίκη 1979), «Ερμής» (1974, γύψος). Πηγή φωτ.: ΕΠΜΑΣ
Το κοινό θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει έργα των Αντωνάκου Στήβεν, Χρύσας (Βαρδέα), Δεκουλάκου Ηλία, Διπλαράκου Θάλειας, Λεκάκη Μιχάλη, Νικολινάκου Μιχάλη, Ρόρρη Γιώργου, Στάμου Θεόδωρου, Φαληρέα Βάσου, Χίου Θεόδωρου και Roubos Leon.
Γιώργος Ρόρρης, «Τα παπούτσια» (1991, λάδι σε μουσαμά). Πηγή φωτ.: ΕΠΜΑΣ
Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 22 Σεπτεμβρίου 2024, και στο πλαίσιο αυτής θα πραγματοποιείται ειδικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Έως το τέλος του έτους θα πραγματοποιούνται εξειδικευμένες ξεναγήσεις σε ενήλικες, στο πλαίσιο του επετειακού προγράμματος «Φίλοι και Γείτονες» που αφορά στη μόνιμη συλλογή της Κουμανταρείου Πινακοθήκης Σπάρτης.
Κουμαντάρειος Πινακοθήκη Σπάρτης - Παράρτημα ΕΠΜΑΣ
Μετά τη δωρεά των τέκνων του Ιωάννη Κουμάνταρου, Ντόλλυς Γουλανδρή και Γεωργίου Κουμάνταρου, ιδρύθηκε, το 1983, η Κουμαντάρειος Πινακοθήκη Σπάρτης, το πρώτο παράρτημα της Εθνικής Πινακοθήκης εκτός Αθηνών.
Ακολουθώντας την επιθυμία του πατέρα τους, τα δύο αδέλφια δώρισαν την προσωπική συλλογή έργων τέχνης του στον γενέθλιο τόπο. Για τις ανάγκες στέγασής της, αγόρασαν ένα νεοκλασικό κτίριο στο κέντρο της Σπάρτης, την οικία Βαλασάκη, και με τον τρόπο αυτό διέσωσαν παράλληλα από την ενδεχόμενη καταστροφή ένα μνημείο της νεότερης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της πόλης. Στις τέσσερις δεκαετίες που μεσολάβησαν, η οικογένεια Κουμάνταρου παρέμεινε σημαντικός αρωγός στο έργο της Εθνικής Πινακοθήκης.
Η Κουμαντάρειος Πινακοθήκη Σπάρτης - Παράρτημα ΕΠΜΑΣ. Πηγή φωτ.: ΕΠΜΑΣ
Λάκωνες καλλιτέχνες από τις συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης, Κουμαντάρειος Πινακοθήκη Σπάρτης – Παράρτημα Εθνικής Πινακοθήκης, Κων. Παλαιολόγου 123 & Θερμοπυλών
Διάρκεια έκθεσης: Έως 22 Σεπτεμβρίου 2024
Κεντρική φωτ.: Ρόρρης Γιώργος (1963), «Σπουδή για προσωπογραφία της Ράνιας Τριβέλλα» (1990, Λάδι σε μουσαμά, 110 x 130 εκ.)