Το τραύμα που αφήνει πίσω της μια τρομοκρατική επίθεση, το τραύμα του ξεριζωμού των παιδιών λόγω των γεγονότων της εξορίας, τι μπορεί να οδηγήσει σήμερα κάποιον στην εξορία από την πατρίδα του, είναι ορισμένα από όσα πραγματεύονται οι ταινίες που προβάλλονται από τις 16 Μαρτίου, στις κινηματογραφικές αίθουσες.
Ανάμεσα στις ταινίες, και ένα ρομάντζο εποχής που θέτει ζητήματα για τις πρακτικές και τον τρόπο λειτουργίας τους, τον τρόπο με τον οποίο καθένας αντιμετωπίζει τα τροχοπέδη που εμφανίζονται στο διάβα του, και την ελπίδα που στέκει βράχος.
«Παρίσι ξανά»
«Έχουν σβηστεί όλα από τη μνήμη» είναι μία από τις προτάσεις που εκφέρει η Μία, μία γυναίκα που προσπαθεί να διαχειριστεί το τραύμα μετά από μία τρομοκρατική επίθεση σε ένα μπιστρό, στο Παρίσι. Την παρακολουθούμε, τρεις μήνες μετά το συμβάν, να διασχίζει το δρόμο μπροστά από το εστιατόριο και να σχολιάζει, αργότερα: «είχε λουλούδια και παιδικές ζωγραφιές. Ήταν σαν διάδρομος όπου παρέλαυνε ο κόσμος», προσπαθώντας να βρει ξανά τα πατήματά της.
Ενδεχομένως η μνήμη απώθησε το γεγονός, το τραύμα δεν επουλώνεται, παρά απαλύνεται.
Με προβολή στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών στο Φεστιβάλ των Καννών, η ταινία «Παρίσι ξανά» της Αλίς Βιν πραγματεύεται το τραύμα που αφήνει στους ανθρώπους και την πόλη μία τρομοκρατική επίθεση. Στην πόλη του φωτός κυριαρχεί ο φόβος, μένει να δούμε εάν ο φόβος θα νικήσει ή άνθρωποι και πόλη θα ορθοποδήσουν ξανά.
Μας παραπέμπει, στο μπαράζ τρομοκρατικών επιθέσεων που σημάδεψαν το Παρίσι το 2015: από το Σαρλι Εμπντό, μέχρι το Μπατακλάν. Για την ερμηνεία της ως Μία, η Βιρζινί Εφιρά απέσπασε το βραβεία καλύτερης γυναικείας ερμηνείας στα Σεζάρ.
Τυχερό αστέρι
Τι γίνεται με τα ανεπιθύμητα βρέφη και παιδιά στη Νότια Κορέα; Η δραματική ταινία «Τυχερό αστέρι» του Χιροκάζου Κορεέντα αναφέρει ότι δημόσιοι φορείς και πολίτες έχουν προσθέσει στα κτίρια και τα σπίτια τους, βρεφοδόχους, που τα προστατεύουν. Μόνο που η αναζήτηση χρημάτων οδηγεί δυο φίλους να κλέψουν ένα βρέφος και να το πουλήσουν σε καλή τιμή.
«Ψάχνουμε να βρούμε γονείς να τον μεγαλώσουν [...] Να το πούμε καλοσύνη;» τους ακούμε. Στο μεταξύ, τους παρακολουθούν ντεντέκτιβ.
Το διπλά βραβευμένο δράμα στο φεστιβάλ Καννών εγείρει κοινωνικά ζητήματα όπως και ζητήματα ηθικής που αφορούν στην αναδοχή, την ανατροφή των παιδιών, την ενδεχόμενη ή μη αναζήτησή της από τους βιολογικούς γονείς τους, καθώς και το τραύμα του ξεριζωμού και της απάρνησης.
Ξεριζωμένοι
Ανεπούλωτο το τραύμα του ξεριζωμού, συνδεδεμένο με πτυχές της Ιστορίας. «Δεν ήθελα να φύγω από τον τόπο μου, δεν ήθελα να ξεριζωθώ, δεν ήθελα να εγκλειστώ», και «υπήρχε τραύμα, σοβαρό τραύμα. Το οποίο εγώ κουκούλωσα και προχώρησα στη ζωή μου» είναι ορισμένα από όσα ακούμε στο ντοκιμαντέρ «Ξεριζωμένοι» της Ελένης Αλεξανδράκη, το οποίο πραγματεύεται τις βίαιες μετακινήσεις ανηλίκων στην ιστορία, καλύπτοντας το χρονικό διάστημα από τον Ελληνικό Εμφύλιο ως τον πόλεμο στο Αφγανιστάν, από τα χρόνια του Φράνκο μέχρι την πανδημία του κορονοϊού, από τον Ινδικό Ωκεανό ως τη Σιβηρία.
Πολλά παιδιά ξεριζώθηκαν –τότε– βίαια από το φυσικό τους περιβάλλον για πολιτικούς λόγους. Με τον διαχωρισμό των ανθρώπων –κατ' επέκταση και της κοινωνία– να εντοπίζεται στα εξής λόγια «κάποια στιγμή αναρωτιέμαι: Είναι καλοί οι άνθρωποι ή κακοί; Δεν ξέρω, αλλά κάποιοι είναι πραγματικά κακοί».
Εξορία
Ελληνική πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το κοινωνικό δράμα, «Εξορία», του Βασίλη Μαζωμένου πραγματεύεται τη μετανάστευση. Ακολουθεί τον Άρη που φεύγει από τη χώρα χρησιμοποιώντας βάρκα, διασώζεται από άνδρες της Ακτοφυλακής και προσπαθεί να επιβιώσει. Τίθεται το ερώτημα εάν ο περιπλανώμενος είναι ένας σύγχρονος Οδυσσέας, μία μεμονωμένη περίπτωση ή στη θέση του βρίσκονται αρκετοί άνθρωποι.
Σκάρλετ
Η Ζουλιέτ πρωταγωνιστεί στο ρομάντζο εποχής «Σκάρλετ» του Πιέτρο Μαρτσέλο. Ζει στη Βόρεια Γαλλία, σε μια μικρή κοινωνία που της έχει προσάψει συγκεκριμένη φήμη λόγω του ότι πιστεύει στη μοίρα. Χαρακτηριστικό των μικρών κοινωνιών, θα έλεγε κανείς, πόσω μάλλον σε παλαιότερες εποχές.
«Η ζωή μας είναι σκληρή, το ξέρεις. Αλλά τουλάχιστον έχουμε την ελπίδα που μας βοηθάει να αντέχουμε» της απευθύνουν. Η μοίρα θα αλλάξει τη ζωή της ή θα πράξει μόνη της, προσδοκώντας την αλλαγή;
Κεντρική φωτογραφία: Από την ταινία «Σκάρλετ». Πηγή: Twitter / amy pond