Άνευ συνόρων καθώς «μιλά» στην πανανθρώπινη γλώσσα, εκείνη των συναισθημάτων, η μουσική διαχέεται, υποκινούμενη όμως από κανόνες εκάστοτε καλλιτεχνικού ρεύματος στο οποίο υπάγεται, αναλόγως του τι αυτό πρεσβεύει. Υπαγόμενη στο ευρύτερο πνευματικό κίνημα του ρομαντισμού (τέλος 18ου αι. στην Γερμανία) όπου κυριαρχεί μία τάση απελευθέρωσης των συναισθημάτων που δεν υπήρχε στις προηγούμενες εποχές με τους καλλιτέχνες να εκφράζουν τον πόνο, την αγάπη, τη χαρά χωρίς να αισθάνονται την ανάγκη να τα καλύψουν, η ρομαντική μουσική εκφράζει αντίστοιχα τις επιθυμίες και τα αισθήματα με νέες τεχνικές.
Πρόκειται για τις αλλοιωμένες συγχορδίες, τις συνεχείς μετατροπίες (αλλαγές τονικών κέντρων - κλιμάκων), την πληθωρικότητα στη μελωδική έκφραση καθώς και τις πλούσιες σε ηχοχρώματα ενορχηστρώσεις και πολυπληθείς ορχήστρες. Όσο για τις παρτιτούρες των ρομαντικών –όπως σημειώνεται– βρίθουν σημειώσεων για την εκτέλεση του έργου ούτως ώστε να μην αφήνουν μεγάλο περιθώριο αυτοσχεδιασμού.
Όπως κι εάν έχει, η μουσική αυτή δεν παύει να μας συγκινεί και στο άκουσμά της νους και ψυχή μεταβαίνουν σε σφαίρες ιδεαλιστικές. Θα μπορούσε αυτή να είναι η σφραγίδα της, καταδεικνύοντας με την «ηλικία» της (σ.σ ο ρομαντισμός εμφανίστηκε στο τέλος του 18ου αιώνα στην Γερμανία και διαδόθηκε κατά τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα στην υπόλοιπη Ευρώπη) ότι η ρομαντική μουσική τείνει να έχει διαχρονική ισχύ απαντώντας σε εκπροσώπους της όπως οι Βάγκνερ, Βέρντι, Σοπέν, Κλεμέντι, Λιστ, Μάλερ, Μπιζέ, Μπραμς, Παγκανίνι, Πουτσίνι, Σούμαν, Στράους, Σοστακόβιτες, Τσαϊκόφσκι, Μπετόβεν, Σούμπερτ, Προκόφιεφ.
Κονσέρτα και συμφωνίες ορισμένων εξ αυτών θα ερμηνεύσει η Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών (ΦΟΑ) κατά τη συναυλία που θα δώσει τη Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου, στο Ωδείο Αθηνών, υπό τη διεύθυνση του Άγγλου Όλιβερ Κόουπ, νικητή του 6ου Διεθνούς Materclass Διαγωνισμού Διεύθυνσης Ορχήστρας, που διεξήχθη (Μάρτιος 2024) από τη Φιλαρμόνια.
Η Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών
Αφιερωμένη στη ρομαντική περίοδο του 19ου αιώνα, η συναυλία περιλαμβάνει το έργο «Intermezzo Patrol» του Ναπολέοντα Λαμπελέτ, τη Συμφωνία αρ. 4 σε μι ελάσσονα του Γιοχάνες Μπραμς και το Κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα σε ρε ελάσσονα, op. 47 του Φινλανδού Γιαν Σιμπέλιους, με το τελευταίο να βρίσκεται στο επίκεντρο του προγράμματος. Έντονα συναισθηματικά φορτισμένο και προερχόμενο από τη νεανική ηλικία του Σιμπέλιους, το εν λόγω Κονσέρτο του απηχεί τις μελωδίες, τα τοπία, τους θρύλους και τους πόθους του λαού του που, αν και γεωγραφικά απόμακροι, δεν απέχουν πολύ από τις επιθυμίες του δικού μας λαού για ελευθερία και δικαιοσύνη. Σολίστ μία από τις σημαντικότερες Αγγλίδες βιολονίστες της νέας γενιάς, η Λέα Χάουσμαν.
Στην έναρξη του προγράμματος τοποθετείται ένα ευχάριστο και μελωδικό έργο του Κερκυραίου συνθέτη Ναπολέοντα Λαμπελέτ, γόνου μεγάλης οικογένειας μουσικών, τα μέλη της οποίας δραστηριοποιήθηκαν εκτός της Ελλάδας σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Το έργο «Intermezzo Patrol», ο Λαμπελέτ το συνέθεσε κατά την περίοδο που ζούσε στο Λονδίνο.
Στο δεύτερο μέρος, σε μια πολυαναμενόμενη εκτέλεση, η ΦΟΑ ερμηνεύει την «Τέταρτη Συμφωνία» (1885) του Μπραμς όπου υμνείται η αξία του ανθρώπου και η νομοτελειακά ασταμάτητη πνευματική του ανύψωση. Πρόκειται, επίσης, για ένα έργο του οποίου η πρωτοπορία υπερβαίνει κατά πολύ την εποχή του και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ορόσημα στο ύφος και την αισθητική του ρομαντικού 19ου αιώνα.
Πηγή φωτ.: Shutterstock
Δευτέρα, 16 Ιανουαρίου 2024, 20:30, «Αμφιθέατρο Ιωάννης Δεσποτόπουλος», Ωδείο Αθηνών (Βασ. Γεωργίου B΄ 17-19, Αθήνα 106 75 - είσοδος από την οδό Ρηγίλλης). Τιμές εισιτηρίων: 15 ευρώ (διακεκριμένη), 10 ευρώ (γενική είσοδος), 8 ευρώ (φοιτητές, πολύτεκνοι, ΑμεΑ κλπ.). Προπώληση: www.more.com
